Vísir - 19.12.1974, Síða 6

Vlsir. Fimmtudagur 19. desember 1974.
6
vísrn
(Jtgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Ilelgason
y Auglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Slmar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Slöumúla 14. Slmi 86611. 7 línur
Áskriftargjaid 600 kr. á mánuöi innanlands.
i lausasölu 35 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Angur á ævikvöldi
„Blessuð verðbólgan”, segja margir, sem sjá )
skuldasúpu sina hverfa eins og dögg fyrir sólu. \
Ungt fólk reisir sér hurðarás um öxl i ibúða- (
byggingum og lætur siðan verðbólguna um að /
eyða skuldunum. Þetta er ef til vill hin jákvæða )
hlið verðbólgunnar. (
En verðbólgan hefur mjög alvarlegar skugga- í
hliðar. Brauð eins er annars dauði i )
verðbólgudansinum. Gamla fólkið, sem tekur lif- )
eyri, er meðal þeirra, sem greiða kostnaðinn af \
verðbólgugróða annarra. Það er gamla fólkið (
sem sér verðbólguna brenna upp vonir sinar um /
gott og áhyggjulitið ævikvöld. )
Lifeyrir er yfirleitt reiknaður út i eitt skipti (
fyrir öll, sem ákveðinn hundraðshluti, t.d. 60-70% /
af meðallaunum siðustu fimm ára. Þetta hlutfall )
hefur þegar rýrzt, er menn byrja að taka eftir- \
laun, vegna verðbólgu siðustu ára. Siðan sigur> (
stöðugt á ógæfuhliðina þvi að lifeyririnn helzt /
óbreyttur meðan verðgildi krónunnar minnkar. )
Smám saman verður hinn mánaðarlegi lifeyrir (
um það bil að engu. (
Þetta ástand var slæmt meðan verðbólgan /
nam um 10% á ári. En nú er það orðið gersam- \
lega óþolandi, þegar verðbólgan er komin upp i (
50% á ári. Við slika verðbólgu er þátttaka i lif- /
eyrissjóði nákvæmlega einskis virði. )
Einu lifeyrissjóðirnir, sem eru verðtryggðir, \
eru sjóðir opinberra starfsmanna. Það er ríkið (i
sjálft, sem greiðir verðbólguhallann. Er áætlað //
að um 400 milljónir króna fari i þessa ))
verðtryggingu á næsta ári. , \
Misræmið milli lifeyrissjóða opinberra starfs- (
manna og annarra lifeyrissjóða þarf að jafna og /
jafnframt þarf að finna leiðir til að tryggja )
verðgildi ellilifeyris og afkomuöryggi hinna \
öldruðu eftir langa vinnuævi. Guðmundur H. (
Garðarsson alþingismaður hefur ásamt fleirum /
lagt fram á alþingi þarfa tillögu um þetta efni. \
Sumir hafa bent á þá lausn, að útlán lifeyris- (
sjóða verði að meira eða minna leyti verðtryggð /
svo að höfuðstóll sjóðanna haldi sem næst )
verðgildi sinu i verðbólgunni. Aðrir telja, að slik \
lausn muni gera mörgum lifeyrissjóðsfélögum (
ókleift að koma þaki yfir höfuð sér, og vilja, að /
rikið komi að meira eða minna leyti til skjalanna )
eins og það gerir að þvi er varðar rikisstarfs- (
menn. (I
Engin einföld lausn er til á þessu alvarlega )
vandamáli. Samt þolir lausn á þvi enga bið. )
-JK.
Erlend lán eru í lagi
Erlendar skuldir íslendinga eru alltaf að auk- (
ast og nú siðast um hvorki meira né minna en )
fjóra milljarða króna. Sumum ofbýður þessi )
skuldasöfnun, sem virðist þó meiri en hún er i (
raun og veru. Ekki má gleyma þvi, að þjóðar-
framleiðslan og gjaldeyrisöflunin aukast i takt )
við erlendar lántökur. (
Fastar erlendar skuldir hafa um árabil verið (
um fjórungur af árlegri þjóðarframleiðslu og eru )
það enn. Greiðslubyrðin hefur um árabil verið )
um 10% af árlegum útflutningstekjum og er það (
enn. Það er þvi engin hætta á ferðum, þó tekin (
séu erlend stórlán til nytsamlegra framkvæmda, )
ekki sizt, ef framkvæmdirnar eru á sviði \
orkumála. -JK. /(
Stormasamt þing
Eitthvert stormasam-
asta allsherjarþing, sem
verið hefur i sögu Samein-
uðu þjóðanna, hefur leitt til
sundrungar aðildarríkj-
anna innan samtakanna og
mjög dregið úr áliti og
virðingu þessarar alþjóða-
samkundu.
Hætt er við, að margar rikis-
stjórnir taki til alvarlegrar yfir-
vegunar — áður en næsta alls-
herjarþing kemur saman til
starfa, sem verður i ágúst —
hvaða hlutverki samtökin gegna i
alþjóðamálum og hvernig þau
hafa rækt það. Sumir eru farnir
að hafa orð á þvi, aö þau séu frek-
ar til trafala en gagns.
Yfirgnæfandi - meirihluti,
einkanlega þá smáþjóðir og
minnimáttar, telur Sameinuðu
þriðja heimsins á fætur öðrum til
að hreyfa andmælum. Þeir fóru i
röðum upp i ræðustólinn til þess
að varpa sökinni aftur yfir á
Vesturlöndin.
t stuttu máli sagt veifuðu þeir
þvi, að það hefðu verið 50 og
eitt stofnriki, sem setti starfs-
reglur samtakana, sem hundraö
þrjátiu og átta riki eru nú oröin
aðilar að. Þeir héldu þvi fram, að
hinn nýi meirihluti notaði sér
reglurnar einfaldlega eins og
stofnendurnir höfðu kennt þeim,
og eins og gamli meirihlutinn
hafði miskunnarlaust notað sér
þær áður.
Það var margt, sem kom fyrir á
þinginu og varð þess valdandi að
upp úr sauð. Þrennt bar það þó
hæst: Fyrst var það frávikning
sendinefndar Suður-Afrikustjórn-
ar, þrátt fyrir að þrjú riki beittu
neitunarvaldi sinu gegn henni i
Arafat veifar höndum og fagnar þvl aö vera kominn inn á vettvang
Saineinuðu þjóðanna. Undan jakkanum giittir I byssuhulstur, sem
menn hann sögðu eftir á, að hefði veriðtómt þó.
daglegu tali kölluð eftir skamm-
stöfun hennar.
Þegar þessi atvik eru þannig
talin upp, verður áberandi,
hversu skarðan hlut Israel ber frá
borði. Enda hefur það orðið
mörgum fulltrúm S.Þ. áhyggju-
efni, hve speglast þarna i störfum
Sameinuðu þjóðanna mikil
gyðingaandúð. Bandarikjamaður
einn, sem skrifar mikið um al-
þjóðamál — og var reyndar eitt
sinn fulltrúi þjóðar sinnar hjá
S.Þ., — hefur haft orð á þvi, að
allsherjarþingið sé vettvangur
einhvers mesta gyðingahaturs,
sem heimurinn hefur oröið vitni
að, siðan „Reichstag” (þýzka
þingið) undir stjórn Hitlers leið.
Það hefur varla liðið sú vikan,
að ekki hafi heyrzt einhver ræð-
an, sem fjallaði um alþjóðakliku
Zionista, stuðning þeirra innbyrö-
is en þó landa I milli á bak við
tjöldin, eða einhver óheilbrigð
áhrif Gyðinga á fjölmiðla,
verzlun eða löggjafarsamkundur.
Svo hart hefur verið vegið að
Israel á alþjóðlegum vettvangi,
og þá einkanlega af meirihlutan-
um á allsherjarþinginu, að þetta
riki, sem seinni árin hefur notið
almennrar samúðar og stuðnings,
getur aðeins reitt sig á eitt riki,
sem ótrautt tekur upp hanzkann
fyrir það á vettvangi S.Þ. Það eru
Bandarikin. — Jafnvel tsland,
sem á sinum tima greiddi atkvæði
i S.Þ. með þvi að Gyðingum leyfö
ist að stofna i Palestínu sjálfstætt
riki — og hefur ávallt verið i
miklu vinfengi við Israel — er
orðið varkárara i afstöðu sinni,
situr hjá i atkvæðagreiðslu o.þ.h..
En Suður-Afrika á engan slikan
hauk i horni, þótt flest Vestur-
M) HWM
UMSJÓN: G. P.
Fulltrúar Araba ganga út úr salnum, meðan sendiherra tsraels, Josep
Tekoah, talar máli tsraels. Áður höfðu fulltrúar tsraels farið út, meðan
Arafat flutti mál Palestinuaraba.
þjóðirnar þó ómissandi. Af-
leiðingar slikrar yfirvegunar
gætu þvi hugsanlega orðið þær, að
menn yrðu staðráðnari en áður að
gera samtökin áhrifameiri.
Ýmsir fulltrúar rikja hjá sam-
tökunum hafa sagt, að frumskil-
yrði þess væri almennari vilji
manna til að miöla málum, til að
virða og skilja stjórnmálalega og
efnahagslega hagsmuni annarra
og til þess að vægja fremur en
takast á.
Þessi viðhorf hafa komizt i
brennidepilinn, þegar borið hefur
á góma i allsherjarþinginu á
undanförnum árum þann dag-
skrárlið, sem gengur undir nafn-
inu „Efling hlutverks Sameinuðu
þjóðanna”. Fremur hafa þessar
umræður hingað til þótt niðurrif-
andi en uppbyggjandi.
Umræðutiminn i vetur fór að
mestu I það, að fulltrúar ýmissa
Vesturlanda, þ.á m. Bandarikj-
anna, létu i ljós óánægju rikis-
stjórna sinna með þróun mála hjá
allsherjarþinginu. Notuðu þeir
það tækifæri til þess aö gagnrýna
vinnubrögð „þriöja heimsins”,
eins og þróunarlönd Afriku og
viðar hafa stundum verið nefnd.
John A. Scali, fastafulltrúi
Bandarikjanna hjá S.Þ., viðhafði
sömu orö og Ford forseti hans tók
sér i munn, þegar Ford ávarpaði
allsherjarþingiö 18. september og
minntist á,,harðstjórn meirihlut-
ans”.
Veitzt var að tilhneigingu alls-
herjarþingsins til að tina til
„langsóttar, einhliða, óraunhæfar
lausnir mála, er siðar reyndust
svo óframkvæmanlegar eða vita
haldslausar”.
Þessi gagnrýni vakti mikla
gremju, og stóð upp hver fulltrúi
öryggisráðinu. (Það er einsdæmi
i sögu samtakanna, að þrjú riki
hafi beitt neitunarvaldi i einu og
sama málinu.) I annan staö var
það samþykkt þess, að Þjóö-
frelsishreyfing Palestinuaraba
skyldi boðið að hafa áheyrnarfull-
trúa á fundi allsherjarþingsins og
að Yasser Arafat leiðtogi skæru-
liðasamtakanna skyldi hafa sömu
stöðu og þjóðarleiötogar njóta,
þegar þeir sækja fundi allsherjar-
þingsins. Viö sama tækifæri var
einnig skertur réttur tsraels til
þess að tala máli sinu i umræðun-
um um Palestinuvandamáliö.
Þriðja atriðið var svo brottvikn-
ing Israels frá störfum efnahags-
og menningarmálanefndar S.Þ.,
eða UNESCO, eins og hún er i
landanna verji það, að landiö eigi
fulltrúa i samtökunum. Þau
hugsa sér reyndar ekki, aö það
fyrirkomulag væri heppilegast
vegna þess, að fulltrúinn mundi
telja aðra á band Suður-Afriku.
Þeim er meira i huga að þægi-
legra sé að kunngera Suður-
Afriku vilja heims og afstöðu til
kynþáttastefnu hennar. Með full-
trúann þannig við höndina þykir
þeim auðveldara að beita hana
þvingunum til að breyta stjórnar-
háttunum meira að skapi ná-
grannanna. Eða eins og Scali,
bandariski sendiherrann, sem
hefur látið talsvert aö sér kveða á
þessu allsherjarþingi, orðaöi þaö:
„Enginn utangáttarmaður hefur
tekið sinnaskiptum i útlegö.”