Vísir - 04.01.1975, Qupperneq 17

Vlsir Laugardagur 4. janúar 1975
D □ J O > * n □AG fl D KVÖL Dl n □AG |
Þriðji þáttur „Vesturfaranna" annað kvöld:
„Verk Troell snart
sagði Ingmar Bergman um //Vesturfarana,f
Karl óskar (Max von Sydow) og Kristin (Liv Ullmann) standa i
hinzta sinn á sænskri strönd.
t „Vesturförunum” kom i ljós,
hvað það var, sem olli öllu um-
talinu. Hin 34 ára Liv Ullman
sýndi þar, að löng samvinna
hennar og Ingmar Bergmans
hafði gert hana að leikkonu
hlaöinni hæfileikum. Liv Ull-
mann segir sjálf, að hún eigi
sænskri kvikmyndagerö allt sitt
að þakka. Sjálf er hún þó af
norsku foreldri en fædd i Tokyo i
Japan.
Max von Sydow, sem leikur
Karl óskar, er þekktastur
sænskra leikara. Hann fæddist I
Lundi i Sviþjóð árið 1929. Þar
var faðir hans há-
skólaprófessor. Eftir her-
þjónustu 1948 gekk hann i
Konunglega leiklistarskólann i
Stokkhólmi. Á námsárunum
kom hann fram i sinni fyrstu
kvikmynd. 1951 hóf hann að
koma fram á sviði og lék þá i
nokkrum verkum undir leik-
stjórn Ingmar Bergmans. Siðan
lék hann stórt hlutverk i flestum
mynda Bergmans. Alls hefur
Max von Sydow leikið i um 25
kvikmyndum. Nýjustu myndir
hans eru „The Exorcist” og
„Stepphenwolf”.
—JB
Kvikmyndin um Karl Óskar
og Kristinu á góða möguleika á
að verða jafn sígilt verk og
skáldverk Wilhelm Mobergs,
sem myndin er byggð á. Myndin
um þau hjón „Vesturfararnir”
er nú sýnd i Sjónvarpinu I átta
þáttum. Fyrstu tvo þættina sáu
sjónvarpsáhorfendur um og eft-
ir jól og á sunnudagskvöldið er
þriðji þátturinn á dagskrá.
Kvikmyndin „Vesturfararn-
ir” var nefnd til þriggja Óskars-
verðlauna árið 1972, árið, sem
Guöfaðirinn var kjörinn mynd
ársins. Óvanalegt er, að erlend
mynd sé nefnd til svo margra
verðlauna á þessari hátið
bandarisks kvikmyndaiðnaðar.
Myndin var i hópi 5 þeirra, sem
kepptu um titilinn „Bezta mynd
ársins” og „Bezta leikstjórn
ársins” og Liv Ullmann var ein
af 5, sem komu til greina sem
bezta leikkona ársins. Að þessu
sinni féll þó heiðurinn i skaut
Liza Minelli fyrir Cabaret.
Arið áður var myndin valin til
að keppa um titilinn „Bezta er-
lenda mynd ársins.-’ Ástæðan
fyrir þvi, að hún gat ekki keppt
meðal hinna bandarisku það ár-
ið, voru kröfurnar um að við-
komandi mynd hafi verið sýnd i
það minnsta á 7 almennum
sýningum i Los Angeles sama
ár.
Leikstjóri „Vesturfaranna”
Jan Troell, sem kom til greina
sem óskarsverðlaunahafi árið
1973, er i hópi fárra erlendra
leikstjóra, sem hlotið hafa þann
heiður. Hollywood hefur yfir-
leitt tryggt sér öll fimm sætin
fyrir eiginn leikstjóra, eða i
mesta lagi enskan frænda.
Troell er fæddur i Málmey i
Sviþjóð 1931. Hann hafði verið
kennari, ljósmyndari og fri-
stunda kvikmyndagerðar-
maður, er hann hitti leikstjór-
ann Bo Wilderberg og var ráð-
inn til að kvikmynda eina af
myndunum, er hann leikstýrði.
Fyrstu mynd sinni leikstýrði
Troell 1965, en fyrsta verulega
afrekið vann hann með mynd-
inni „Hér er þitt líf” árið 1966.
Myndin er saga ungs manns
sem er að vaxa úr grasi á árum
fyrri hcimstyrjaldarinnar'i Svi-
þjöð.
Þessi mynd var þó einungis
upphitun fyrir myndina „Vest-
urfararnir”, sem er. eitt stærsta
kvikmyndaafrek Svia. Leik-
stjórn, kvikmyndataka, klipp-
ing og handrit, allt var þetta i
höndum Jan Troell og hafa allir
þessir þættir hlotið mikið lof um
allan heim.
Ingmar Bergman, hinn
rómaði sænski leikstjóri, sagði
um Troell um það leyti, er
myndin var valin I hóp beztu
mynda ársins: „Ég var djúpt
snortinn af verki Troell og er ég
þó sjálfur atvinnumaður. Jan
Troel mun brátt vera talinn
meðal snillinga kvikmynda-
iðnaðarins”.
Liv Ullmann er leikur
Kristinu i „Vesturförunum”
varð heimsfræg árið 1972, er
kvikmyndin leit dagsins ljós.
Arið áður hafði hún verið við-
stödd afhendingu Óskarsverð-
launanna og tekið við verðlaun-
um fyrir hönd Ingmar
Bergmans, Almenna athygli
vakti hún þó ekki fyrr en við af-
hendinguna 1973.
Þá var hún á allra vörum
enda ein þeirra fimm, sem kom
til greina sem bezta leikkona
ársins. Þá hafði henni og
hlotnazt New York Film Critics
verðlaunin og hún var eftirsótt
orðin i hverja stórmyndina af
fætur annarri (Lost Horizon og
Forty Carats). Hún hafði prýtt
forsiðu Time stórblaðsins og
orðin efniviður i fjölmörgum
öðrum blöðum og greinum.
Liv Ullmann og leikstjórinn Jan Troell koma til afhendingar óskarsverðlaunanna 1973 I Tónlistar-
höllinni I Los Angeles.
mig djúpt"
frá miðilsfundi sem fór
fram I upptökusal Sjón-
varps fyrir skömmu.
Umsjónarmaður Rúnar
Gunnarsson.
21.50 Vesturfararnir Fram-
haldsmynd i átta þáttum,
byggð á sagnaflokki eftir
sænska höfundinn Vilhelm
Moberg. 3. þáttur. Skip
hiaðið draumum. Þýðandi
Dóra Hafsteinsdóttir.
(Nordvision) Efni 2.
þáttar: Karl óskar, smá-
bóndi I Smálöndum, og
Kristin, kona hans, ákveöa
að flytjast til Vesturheims,
Meö þeim fara Róbert,
bróðir Karls Óskars, Arvid
vinnumaður og trúboðinn
Daniel, móðurbróðir Krist-
Inar, ásamt áhangendum
hans.
22.40 Að kvöldi dags Sr. Val-
geir Astráðsson flytur hug-
vekju.
22.50 Dagskrárlok
ÚTVARP •
Laugardagur
4. janúar
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.30 tþróttir. Umsjón: Jón
Asgeirsson.
14.15 Að hlusta á tónlist, X.
Atli Heimir Sveinsson sér
um þáttinn.
15.00 Vikan framundan.
Magnús Bjarnfreðsson
kynnir dagskrá útvarps og
sjónvarps.
16.00 Fréttir.
16.15 Veðurfregnir. íslenskt
riiái. Jón Aðalsteinn Jóns-
son cand. mag. flytur þátt-
inn.
16.40 Tiu á toppnum. örn
Petersen sér um dægur-
lagaþátt.
17.30 Sögulestur fyrir börn.
Sigurður Karlsson les sög-
una „Jólasveinninn, sem
sprakk” eftir Þuriði J.
Arnadóttur.
18.00 Söngvar I léttum dúr.
Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Alþjóðastarf Rauða
krossins.Eggert Asgeirsson
framkvæmdastjóri flytur
erindi.
20.00 Hijómpiöturabb. Þor-
steinn Hannesson bregður
plötum á fóninn.
20.45 „Dagur I lifi fjölbýlis-
húss”, smásaga eftir Gunn-
ar Gunnarsson blaðamann.
Höfundur les.
21.00 Létt tónlist frá hollenska
útvarpinu.
21.35 Galdratrú og djöflar*
fyrri þáttur. Hrafn Gunn-
laugsson tók saman. Lesari
með honum: Randver
Þorláksson.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Danslög.
23.55 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
Sunnudagur
5. janúar
8.00 Morgunandakt. Séra
Sigurður Pálsson vigslu-
biskup flytur ritningarorð
og bæn.
8.10 Fréttir og veðurfregnir.
8.15 Létt morgunlög Þýskir
listamenn flytja.
9.00 Fréttir. Úrdráttur úr
forustugreinum dagblað-
anna.
9.15 Morguntónleikar.
11.00 Messa I Hallgrímskirkju
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregnir.
Tilkynningar. Tónleikar.
13.15 Or sögu rómönsku
Amerlku. Sigurður Hjartar-
son skólastjóri flytur fyrsta
hádegiserindi sitt: Land-
nám og nýlendutimi.
14.00 Innganga tslands i
Atiantshafsbandalagið.
Samfelld dagskrá, tekin
saman af Baldri Guölaugs-
syni og Páli Heiðari Jóns-
syni. Greint frá aðdraganda
málsins og atburðunum við
Alþingishúsið 30. mars 1949
með lestri úr samtimaheim-
ildum og viðtölum við
nokkra menn, sem komu við
sögu. — Fyrri þáttur.
15.15 Miðdegistónieikar.
16.15 Veðurfregnir. Fréttir.
16.25 Endurtekið efni:
Jerúsalem, borg Daviðs.
Dagskrá i samantekt
Friðriks Pál.s Jónssonar.
(Aður útvarpað að kvöldi
jóladags). Flytjandi auk
Friðriks Páls er Olga Guð-
rún Arnadóttir.
17.10 Skemmtihljómsveit
austurriska útvarpsins ieik-
ur létt lög. Karel Kraut-
gartner stjórnar.
17.40 Utvarpssaga barnanna:
„Anna Heiða vinnur afrek”
eftir Rúnu Gislad. Edda
Gisladóttir les (7).
18.00 Stundarkorn með píanó-
leikaranum Ludwig Hoff-
mann Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.25 „Þekkirðu land?” Jónas
Jónasson stjórnar spurn-
ingaþætti um lönd og lýði.
Dómari: Ólafur Hansson
prófessor. Þátttakendur:
Dagur Þorleifsson og Ragn-
heiður Bjarnadóttir.
19.55 islensk balletttónlist.
Sinfóniuhljómsveit Islands
leikur, Páll P. Pálsson
stjórnar. a. „Ég bið að
heilsa” eftir Karl O.
Runólfsson. b. „Ólafur lilju-
rós” eftir Jórunni Viðar.
20.40 Tvær smásögur eftir
Unni Eiriksdóttur, „April”
og „Fjólublár kjóll”. Auður
Guðmundsdóttir leikkona
les.
21.05 Frá tónlistarhátiðinni i
Shwetzingen sl. sumar. Bir-
gitte Fassbaender syngur
við pianóundirleik Eriks
Werba. a. „Frauenliebe und
Leben” op. 42 eftir Schu-
mann. b. Sigenaljóð op. 103
eftir Brahms.
21.35 Spurt og svarað. Erling-
ur Sigurðarson leitar svara
við spurningum hlustenda.
22.00 Fréttir
22.15 Veðurfregnir. Danslög.
Heiðar Ástvaldsson dans-
kennari velur lögin.
23.25 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.