Vísir - 20.02.1975, Blaðsíða 6

6
Vísir. Fimmtudagur 20. febrdar 1975.
VÍSIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason
Auglýsingastjóri: Skúli G. JóhannesTön ~
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11660 86611
Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Síðumúla 14. Simi 86611. 7 lfnur
Askriftargjald 600 kr. á mánuði innanlands.
í iausasölu 35 kr. eintakið. Blaðaprent hf.
Byggilegt til frambúðar? l(
íslendingum fjölgar jafnt og þétt með hverju
árinu. Nýjar þúsundir koma á vinnumarkaðinn á
hverju ári. Við hljótum að ihuga, hvaða lifskjör
eru i náinni framtið búin þeim fjölskyldum, sem
nú er verið að stofna til. Með hvaða hætti getur
atvinnulif þjóðarinnar séð okkur og afkomendum
okkar fyrir enn betri lifskjörum en við búum við i
dag?
Þeim mun meiri kröfur, sem við gerum til lifs- (
kjara i framtiðinni, þeim mun meira máli skipta /
hugleiðingar af þessu tagi. Við hljótum að spyrja,
hvort íslendingum geti endalaust fjölgað, án þess
að lifskjörin taki að rýrna varanlega. Og við
verðum að meta möguleika atvinnulifsins á að l
soga til sin stóraukna starfskrafta. V
Útþenslumöguleikarnir i útgerð og fiskvinnslu
eru takmarkaðir. Fiskistofnar Islandsmiða eru i (
vörn. Aukin sókn i þessa hætt komnu stofna gerir (
aðeins illt verra, af þvi að hún leiðir til meiri j
kostnaðar við að ná hverju fiskitonni á land, það '
er að seg ja til minni framleiðni og verri lifskjara. (
Ekki er ráðlegt að búast við meiru af væntanlegri /
útfærslu efnahagslögsögu okkar á hafinu en þvi,
að hún stöðvi samdrátt fiskistofnanna. Vafasamt
er, að hún gefi möguleika á aukinni sókn, án þess
að framleiðnin minnki.
Enn siður er liklegt, að landbúnaðurinn og
vinnsla landbúnaðarafurða geti tekið við nýjum
starfskröftum. Hlutfall starfsmanna i þessari til- y
tölulega óarðbæru grein er of hátt hér á landi i t(
samanburði við nágrannalöndin. Nokkur von er )/
þó á, að nýjar búgreinar eins og loðdýrarækt, yl-
rækt og fiskirækt geti skapað dálitið mótvægi
gegn flóttanum frá hinum hefðbundna landbún-
aði. En i heild er ekki unnt að gera ráð fyrir
möguleikum á fjölgun starfskrafta i landbúnaði,
nema á kostnað lifskjara þjóðarinnar.
Árum saman hafa augu sérfræðinga einkum
beinzt að möguleikum hins almenna iðnaðar. f
Þeir telja nýja iðnvæðingu vera grundvallarfor- )
sendu þess, að atvinnulifið geti á næstu árum og \
áratugum útvegað verkefni handa öllum. En (
gallinn er sá, að iðnaðurinn hefur til skamms
tima verið annars flokks atvinnugrein. Póliti^
forréttindi frumframleiðslugreinanna hafa hindr-
að nægilegan straum fjármagns til iðnaðarins. f
Og ráðgerður aðlögunartimi iðnaðarins að tolla- /i
lækkunum innfluttra iðnaðarvara hefur að tölu- 1)
verðu leyti verið eyðilagður. (
Timabært er orðið að snúa dæminu við og gera )
iðnaðinn að forgangsgrein. Við þurfum að efla (
bæði smáiðnað og stóriðju. Einkum þurfum við /
að opna betur augu okkar fyrir möguleikunum i )
stóriðjunni, þvi að jarðhitinn og vatnsorkan gefa )
okkur gott forskot fram yfir aðra i uppbyggingu (
orkufreks iðnaðar. Stóriðja og orkubúskapur af )
þvi tagi er liklegust allra atvinnugreina til að efla 1
lifskjörin i landinu. \
Þótt gengislækkunin hafi bægt vofu atvinnu- )
leysis frá að sinni, erum við ekki úr allri hættu (
enn. Þessi staðreynd ætti að hvetja okkur til að
hugsa meira um framtiðina og spá betur i, hvern- i
ig við getum hagnýtt okkur auðlindir náttúru, '
hugar og handa til að tryggja, að landið verði á- (
fram byggilegt fyrir þá íslendinga, sem stöðugt /
eruaðbætastihópinn. —JK
Þau búa
ó fljótinu
Hcimili, þar sem fljótið er við
þröskuldinn, kostnaðurinn svip-
aður og af fjölskyldubflnum og
möguleikarnir margvislegir til að
flytja hvenær sem mann lystir í
fallegra umhverfi. — Það hljóm-
ar likt og rætt sé um fyrirmyndar
iveru.
En það er ekki fyrir að fara sæl-
unni hjá þeim fimmtán þúsund-
um, sem búa i húsbátum i Eng-
landi. Þeir eru flestir að selja
heimili sin (sum beint til niður-
rifs) vegna þess að þeir njóta ekki
sömu réttinda og aðrir húseig-
endur að brezkum lögum.
Á ám og sikjum Englands hefur
umferðin aukizt svo með árunum,
að liggur við troðningum. Það
hefur kallað á strangari reglur,
sem neyða smám saman fljóta-
búana til þess að flytja i land. Þvi
eru hinir skrautmáluðu húsbátar
sem óðast að hverfa af hinum
frægu Norfolksikjum.
Við Thames hefur þróunin verið
slik, að smábryggjunum, sem
slikir bátar hafa löngum legið
bundnir við, fækkar ár frá ári um
ekki færri en fjörutiu.
ibúar hinna „fljótandi þorpa”
við hólmana i Thames hafa flúið i
hrönnum þessa iverustaði sina.
Aður lágu i sliku flotþorpi gjarn-
an einir fimmtiu bátar, en naum-
ast sést meira en ein tylft þannig
saman komin i dag. Þetta er orðin
þriggja ára gömul þróun. Það er
sem yfirvöldum þóknast að segja
honum upp leigunni á bryggju-
plássinu.
Erfiðleikum þessa fólks er bezt
lýst með orðum John Ison, for-
manns samtaka húsbátaeigenda,
þegar fréttamaður Reuters
spjallaði við hann á dögunum.
„Fjölskyldurnar verða sumar
hverjar að flytja frá degi til dags
og leita sér að nýju bryggjuplássi,
sem verður nú æ vandfundnara
með árunum. — Og hver getur
staðið i sliku, sem daglega hefur
öðrum störfum að gegna i brauð-
stritinu?” sagði hann.
Ison, sem er reyndar einn
þeirra, sem neyðzt hafa til að
flytja i land, var i fararbroddi
heils fiota húsbáta, sem i fyrra
sigldu að Westminster-bryggj-
unni I eins konar kröfusiglingu til
áréttingar kröfum húsbátaeig-
enda um lagabreytingar, sem
bætt gætu réttarstöðu þeirra.
Þegar að bryggju var komið, var
forsætisráðherranum afhent
bænarskjal þar að lútandi.
Það hefur löngum verið sagt
um Thamesána, aðhún sé heimur
út af fyrir sig. Þeir, sem þar búa
— annaðhvort á fljótinu sjálfu,
eins og húsbátafólkið, eða á bökk-
um árinnar — séu samfélag út af
fyrir sig. Þetta er ekki hópur, sem
borið hefur mikið á. t mesta lagi
hafa þeir verið fyrirmyndir nokk-
urra ferðamanna, sem vildu ekki
pMflMÍÍl
Borðhald um borð I húsbát.
framtiðarskipulag Lundúna, sem
þessu veldur og uppbygging þess
jarðnæðis, sem smábryggjurnar
útheimtu áður.
Þegar yfirvöld hafa þannig
knúið fljótabúana til að flytja
burt, neyðast hinir siðarnefndu til
þess að selja bátana, nema þeir
kjósi heldur að vera á sifelldum
flótta frá einni bryggjunni til ann-
arrar.
Þvi samkvæmt brezkum lögum
hafa húsbátaeigendur ekki þann
rétt, sem langtima lóöaleigu-
samningar tryggja ibúðareigend-
um I landi. Sérhver ibúi i húsbáti
getur þvi átt yfir höfði sér að
þurfa að hypja sig burt hvenær
koma heim aftur með óteknar
filmurnar i myndavélunum.
Þeir, sem búa i húsbátunum —
og hafa sumir gert það kannski
kynslóð fram af kynslóð — vilja
fyrir engan mun flytja i land.
Ekki ef þeir hafa bryggju eöa ein-
hvern griðastað til að liggja við.
Enda ekki að vonum. Margir
húsbátarnir eru hinar þægileg-
ustu iverur. Þetta eru rúmgóð
heimili, sum á við tveggja hæða
einbýlishús, með öllum nútima
þægindum. Þarna er rafmagns-
upphitun i staðinn fyrir gasið i
landi, eða arininn. Litasjónvarp,
eins og á beztu heimilum i landi,
þvottavélar og hvers kyns þæg-
IIIIIIIIIIII
Æ iftM
UMSJÓN'. G. P.
Ekki eru allar Iverurnar rúm-
góðar, þótt þær geti verið vist-
legar fyrir það.
indi, sem húsmóðir getur krafizt i
dag. Fjölskyldur bátanna geta
hvenær sem þeim þóknast tekið
sér skemmtisiglingu upp eða
niður fljótið i góða veðrinu. Það
er algengt með smærri bátana, að
fjölskyldan sigli þeim á milli
bryggjanna i innkaupaleiðöngr-
um til heimilisins.
Margir þessir húsbátar voru
fljótaprammar i fyrra lifi. Eig-
endurnir keyptu þá og breyttu
þeim i ibúðarhús. 1 samanburði
við marga leiguhjallana eru þetta
lúxusvillur, enda bjóða þeir upp á
sömu kostina og ibúar fjölbýlis-
húsa sækjast eftir, þegar þeir
flytja i einbýlishús.
Þessu fólki þykir að vonum hart
að þurfa að lenda utangarðs fyrir
það eitt, að heimili þeirra stendur
ekki á harða landi. Þó þurfa
borgaryfirvöld ekki að hafa neitt
meira fyrir þeirri þjónustu, sem
þessum íbúum er veitt, frekar en
öðrum borgurum. Nema ef siður
væri. Þaðþarf ekki gatnagerðina,
gaslagnirnar eða þess háttar. Að
minnsta kosti ekki i eins stórkost-
legum mæli. Það er minna um-
stang i kringum húsbátana og
bryggjur þeirra heldur en t.d.
stæði fyrir hjólhýsi, eins og viðast
þekkjast erlendis.
Fljótabúarnir una þvi illa þeim
örlögum, sem þeim sýnast búin
með sömu þróun. Athyglin hefur
beinzt að högum þeirra i þessu
tilliti og nokkur samúð vaknað
með máistaðnum.
Er svo komið, að nokkrir þing-
menn eru sagðir hafa I undirbún-
ingi lagafrumvarp, sem gerir ráð
fyrir að veita þeim nokkra vernd
varðandi það litla jarðnæði, sem
bryggjur húsbátanna krefjast.