Vísir - 22.02.1975, Qupperneq 6

ó
Visir. Laugardagur 22. febrúar 1975.
vísrn
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Ilelgason
Ayglýsingastjóri: Skúli G. Jóhannesson
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Slmar 11660 86611
Afgreiösla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siftumúla 14. Sími 86611. 7 linur
Askriftargjald 600 kr. á mánufti innanlands.
i lausasölu 35 kr. eintakift. Blaftaprent hf.
Misvindasamt
Risaveldin reyna að finna lausn á deilunum i
Mið-Austurlöndum. Utanrikisráðherrar þeirra,
Kissinger og Gromyko, hafa ferðazt þangað og
siðan ræðzt við. Kissinger er óþreytandi i
sendiferðum. Þetta byggist á þvi, að stefna risa-
veldanna i Mið-Austurlöndum er að þvi leyti hin
sama, að hvorugur vill styrjöld, þótt hagsmun-
irnir stangist á i miklu.
Helmingslikur segja kunnugir að séu á friðar-
samningum, og er það hagstæðara en oftast áður.
Israelsmenn eru farnir að tala i alvöru um að
selja i hendur Araba talsvert af herteknu svæð-
unum, svo sem Sinaiskaga, gegn tryggingu fyrir
friði. Egyptar hafa komið til móts við þessar ósk-
ir. Hins vegar hlaupa deiluaðilar út undan sér
annað veifið, mæla gifuryrði um andstæðinginn
og hóta striði.
Þótt Arabar séu meiri orðhákar i þessum efn-
um, fer ekki á milli mála að jafnmikil hætta er á,
að ísraelsmenn hefji styrjöld. Gerðu þeir það og
segðust vera að fyrirbyggja yfirvofandi árás
Araba,mundúþeir hafa stuðning margra forystu-
manna á Vesturlöndum, vegna orkukreppunnar.
Leiðtogar iðnrikjanna mundu gráta þurrum tár-
um, að oliurikin yrðu fyrir búsifjum i striði.
Risaveldin greinir á um, hvaða leiðir skuli fara
til að fá aðila til að semja um frið. Sovétmenn
vilja kalla saman stóra ráðstefnu allra viðkom-
andi i Genf, en Bandarikjamenn vilja fara mála-
miðlunarleið, sem byggist einkum á viðræðum
Kissingers við deiluaðila og aðra, sem málið er
skylt. Með þvi hyggjast Bandarikjamenn komast
að marki hægt en örugglega. Þeir virðast hafa
samúð ísraelsmanna og hinna hógværari af leið-
togum Araba við þetta.
Fréttamenn segja, að i vor, þegar út rennur
umboðið, sem Sameinuðu þjóðirnar hafa til frið-
argæzlu i Mið-Austurlöndum, muni á reyna,
hvort verði strið eða friður. Þegar umboðið rann
út i haust og var framlengt, hafi veður verið
slæmt til bardaga. í vor, þegar veður batnar,
megi búast við öllu.
Kissinger og aðrir, sem vinna að friði, eru i
timahraki. Egyptar og Sýrlendingar vigbúast
sovézkum vopnum og heimta meira en Sovét-
menn hafa viljað láta að sinni. Þó má ætla, að sið-
ustu ferðir Kissingers til margra landa hafi aukið
friðarhorfur, að minnsta kosti i bili.
Á meðan úrslita er beðið, stendur tafl milli
oliuframleiðenda og iðnrikjanna, sem er ekki sið-
ur slungið. Arabar hafa náð miklum árangri með
oliuvopninu. Margir þjóðaleiðtogar hafa selt
sannfæringu sina af ótta og hallast á sveif með
Aröbum gegn Israel.
Fyrir okkur íslendinga gildir á alþjóðavett-
vangi, til dæmis hjá Sameinuðu þjóðunum, að við
tökum ekki þátt i slikum leik i neinu, jafnvel þótt
það kynni að koma fyrir suma frændur okkar á
Norðurlöndum.
Tvennt skiptir meginmáli að þvi er tekur til
Mið-Austurlanda, að vernda og tryggja tilvist
ísraelsrikis og tryggja framtið flóttafólks frá
Palestinu. Þetta verður að vera grundvöllur frið-
arsamninga, og skiptir þá minnstu, hvort eitt rik-
ið fær nokkru meira land eða minna en annað.
—HH

Helztu talsmenn lögleiftingar fóstureyftinga benda á háa dánartölu þeirra, sem sjá sig knúðar til aft leita
til kuklara eftir ólöglegum fóstureyftingum, I staö þess aö búa aft öryggi iögverndaftrar heilbrigftis-
gæzlu.
Spyrna við fótum
gegn fóstureyðingum
Merkisberar frjálsra fóstur-
eyftinga hafa nú byrjaft sókn sina i
Suöur-Amerlku. Kólombia er
fyrsta landift, þar sem þessu
hefur verift hreyft þar i álfu. — En
það er vift svo ramman reip aö
draga, þar sem rómversk-
kaþólska kirkjan er annars veg-
ar, aö taismenn fóstureyftinga
þora ekki einu sinni aö láta nafna
sinna getift.
Þetta eru tveir þingmenn, sem
fyllzt hafa bjartsýni eftir góðar
undirtektir stjórnvalda viö til-
lögum um breytingar á skilnað-
arlögunum i átt til meira frjáls-
lyndis.
1 viðtali við'fréttamann Reuters
sögðu þessir nafnlausu
þingmenn, að þeir væru að búa
sig undir að leggja fram
frumvarp i þingi Kólomblu, þar
sem gert væri ráð fyrir auknu
frjálslyndi i fóstureyðingum.
Hinir kaþólsku biskupar Suður-
Ameriku eru greinilega fylgj-
endur þeirrar skoðunar, að ekki
sé ráð nema i tima sé tekið. Þótt
fóstureyðingarhugmyndirnar séu
ekki lengra komnar, hafa þeir
þegar brugðizt við hart. Segja
þeir, að mennirnir, sem eru að
undirbúa lagafrumvarp um
frjálsari fóstureyðingar, „séu aö
undirbúa hinn hræðilegasta
glæp”.
Fóstureyðingar eru bannaðar
með lögum i öllum tuttugu lýö-
veldum rómönsku Ameriku,
nema Kúbu kommúnista, þar
sem ríkið leyfir fóstureyðingar á
fyrstu þrem mánuðum
meðgöngutimans.
Kólombia er fyrsta land álfunn-
ar, þar sem fóstureyöingar koma
til almennrar umræðu. Forvigis-
menn kaþólsku kirkjunnar lita
svo á, að það gæti verið fleygur-
inn, sem opnað gæti leiðina fyrir
þessa ófreskjuaðgerðir þar i
heimi.
„Enginn heiðarlegur maður,
þvi siður þingmaður, má taka
þátt i aðgeröum eða áróðri, sem
hlynntur er lagabreytingum um
frjálsar fóstureyðingar,” lýsti
hans heilagleiki, Anibal Munoz
Duque kardináli, yfir. Hann er
æðsti maður kaþólsku kirkjunnar
i Kólombiu.
„Sá, sem slíkt gerir, veit, að
hann brýtur alvarlega gegn sam-
vizku sinni og er að fremja glæp
gagnvart guði og samfélaginu,”
sagði kardinálinn og skóf ekkert
af þvl.
En þeir, sem telja sig vera að
berjast fyrir félagslegum umbót-
um, geta þulið upp langar tölur
um ólöglegar fóstureyðingar,
sem viðgangist hvort eö er, þrátt
fyrir lagabönnin, — rétt eins og
gert hafa skoðanabræður þeirra I
sömu baráttu annars staðar i
heiminum.
„A meftan konur okkar búa vift
þetta, hjálpar afstafta kaþólsku
kirkjunnar litift,” segir helzti
talsmaftur fóstureyftinga i Suftur-
Ameriku.
Ililllllllll
m mm
UMSJÓN. G. P.
Lækjar telja, að ekki færri en
200,000 til 250,000 fóstureyðingar
eigi sér ólöglega stað I Kólombiu
ár hvert. Það er ætlaö, að 250 til
600 konur deyi árlega af hverjum
100,000 fóstureyðingum, sem
þannig eru framkvæmdar af
hinum og þessum kuklurum við
óheilbrigðar aðstæður. — Benda
læknar á, að þetta jafngildi þvi,
að milli 1000 og 1500 konur á barn-
eignaraldri farist af fóstur-
eyðingaraðgerðum árlega.
I Kólombiu eru þeir svo
strangir, að þeir leyfa ekki einu
sinni fóstureyðingar til þess að
bjarga lifi móður i barnsnauð.
Hvað þá, að þeir leyfi eyðingu illa
afskræmds fósturs.
1 viðtalinu við fréttamenn
Reuters sögðust þingmennirnir
ónefndu ekki enn hafa lagt drög
að frumvarpi sinu. En þeir segj-
ast vera byrjaðir að ráðfæra sig
við lækna áður en þeir ákveða
með sér, hvað þeir leggi til við
þingið.
Ekkert liggur fyrir, sem hvatt
getur þá til þess að halda, að
stjórn Alfonso Lopez Michelsen
forseta muni styðja þetta fram-
tak þeirra. Þó lagði stjórnin fyrir
þingið I fyrra frumvarp, sem fól i
sér auðveldun borgaralegra
hjónavigslna og hjónaskilnaða.
Einu viðbrögð þess opinbera til
þessa birtust I yfirlýsingu heil-
brigðis- og menntamálaráðherr-
ans, Hernando Duran Dussa, sem
sagði, að Kólombla væri ekki búin
undir það enn að leiða fóstur-
eyðingar i lög.
Einn hinna opinberu talsmanna
þess, að fóstureyðingar verði
leyfðar með lögum, er dr. Miguel
Trias, forseti samtaka, sem kalla
sig „Profamilia”. Það er einka-
félagsskapur, nokkuð umdeildur i
Kólombiu, sem hefur takmörkun
barneigna og getnaðarvarnir á
stefnuskrá sinni.
Dr.MiguelTriassegir: „Það er
timi til kominn að huga að
möguleikum þess að leiða fóstur-
eyðingar I lög i Kólombiu og það
algerlega út frá sjónarhóli vis-
inda og skynsemi.”
Þar vikur doktorinn að þvi, að
allar umræður um máliö renna
venjulegast út i sandinn, vegna
þess að þær byggjast flestar á svo
tilfinningalegum grundvelli, að
þær eru oftast langt utan marka
skynseminnar.
Trias bendir á þá staðreynd, að
Kólombia er eitt örfárra landa i
heiminum i dag, sem leyfa ekki
einu sinni fóstureyðingar i
neyðartilvikum. — „Að þvi leyti
standa lög Kólombiu langt að
baki annarra,” segir hann.
Annars er hann þeirrar
skoðunar, eins og margir aðrir
reyndar á undan honum, að
getnaðarvarnir mundu að miklu
leyti leysa vanda fóstureyðing-
anna. En jafnvel á sviði þeirra
hefur kaþólska kirkjan virkað
afturhaldandi og fordæmdi þær i
fyrstu. Trias gagnrýnir kirkju-
valdið fyrir þessa afstöðu: „Að
hafast ekki annað að en kalla
þetta hræðilegan glæp, meðan svo
margar konur okkar verða að búa
við þetta, leysir augljóslega eng-
an veginn vandann,” segir hann
og bætir við:
„Það mundi lika litið bæta, þótt
þeir tækju upp jákvæðari afstöðu
og segðu að leita ætti einhverrar
þeirrar lausnar, sem væri I anda
þess góða i heiminum og
samboðið virðingu mannsins. Það
mundi hjálpa sára-, sáralitið.”