Vísir - 16.10.1975, Síða 11

Ekkert vafamál að það
verður keypt ný þyrla'
Heiðberg
feðgarnir hafa
tröllatrú
/
á framtíð
þyrlunnar
hér á landi
Feðgarnir Andri og Jón Heiðberg, reka einu þyrlu-flugþjónustuna
sem er i einkaeign hér á landi. Það var árið 1967 sem Andri keypti
sér Brantley þyrlu og byrjaði að fijiiga'henni, mest við landmæling-
ar fyrir orkustofnunina. Andri var þá einn af fáum flugmönnum hér
á iandi sem höfðu réttindi til að fijúga þyrlu.
VÍSIR. Fimmtudagur 16. október 1975.
Umsjon Oli Tynes
Flugmúl:
CL-215 fiugbátur losar sex lestir af vatni yfir skógareld.
„Fljúgandi
brunabíll"
*
— Timi flugbátnnnu er liöinn,
sögöu liienn þegar risastórir og
fullkomnir flugvellir byrjuðu að
þekja ferkilómetra eftir ferkiló-
inelra um heiminn þveran og
endilangan. En eins og svo oft
vill verða i flugmálum reyndist
sú spá liin mesta vitleysa.
Vissulega hefur flugbátum
fækkað mikið og þeir sem til eru
eru notaðir til sérhæfðra verk-
efna og venjulega fáir i einu.
Mest eru það gamlir Grumman
eða Catalina bátar en það eru
lika nokkrar nýjar tegundir i
framleiðslu.
Ein þeirra er Canadair
CL-215, framleidd i Kanada eins
og nafnið bendir til. Aðalástæð-
an fyrir þvi að CL-215 varð til er
sú, að i Kanada geisa árlega
miklir skógareldar. Það hefur
komið i ljós að ódýrasta og hag-
kvæmasta baráttuaðferðin er að
nota flugbáta sem ..vatns-
sprengjuvélar" eða fljúgandi
,,brunabila.’’
Flugbátarnir ,,tylla sér" þá á
næsta vatn og geymar þeirra
fyllast á nokkrum sekúndum
meðan þeir sigla á þvi sem næsT ~
flugtakshraða. Þegar allt er
fullt gefa flugmennirnir allt i
botn og hefja sig til flugs.
Vatninu er úðað yfir eldinn og
flugbátarnir fylla sig á ný.
CL-215 geta borið um sex lestir
af vatni. En það eru ekki skóg-
areldar allan ársins hring. Við
hönnun var þvi miðað við að lika
væri hægt að nota flugbátinn til
farþegaflutninga og til áburðar-
dreifingar eöa úðunar. Flugbát-
arnir eiga þvi enn langt lif fyrir
höndum.
ekki mikið gert til að vinna
markaö fyrstu árin. Þyrlan var
svo til föst í landmælingum til
1972, þá fyrst var farið að sinna
öðrum verkefnum svo einhverju
nam.
Steypt með þyrlu
— Steypuvinna hefur verið
stór þáttur i rekstrinum að und
anförnu. Með þyrlu er hægt að
flytja steypu og ýmsa aðra hluti
yfir fjöll ogfirnindi, þangað sem
ekki væri hægt að koma þeim
meö öðru móti. 1 sumar flutti ég
t.d. rúmlega fimmhundruð tonn
af steypu á tveim og hálfum
mánuði.
— Það býður upp á mikla
möguleika að geta haft farminn
hangandi niður úr vélinni og að
geta lyft honum lóðrétt upp og
sett hann niður hvar sem er.
Samkeppni við rikið
— Við höfum haft sæmilega
nýtingu á þyrlunum en hún hefði
áreiðanlega getað verið betri ef
við værum ekki i samkeppni við
rikið. Landhelgisgæslan er eini
aðilinn fyrir utan okkur sem er
með þyrlur og hún hefur tekið
að sér margvisleg verkefni önn-
ur en þau sem viðkoma gæsl-
unni.
— Þetta hefur auðvitað komiö
illa við okkur. Það þýðir litið
fyrir jafn smáa einkaaðila og
við erum að reyna að keppa við
rikisrekna stofnun, sem ekki á
afkomu sina undir svona
þjónustu.
— Gæslan hefurstundum bent
á okkur þegar einhver hefur
beðið um þyrlu og fyrir það
erum við auðvitaö þakklátir. En
hún tekuráreiðanlega meira frá
okkur en hún beinir til okkar.
Dýrar I rekstri
— Þyrlur eru óhemju dýr far-
artæki. Og þær eru óhemju dýr-
ar i rekstri. Það er ekki ofætlað
að segja að viðhald á þyrlu sé
tuttugu sinnum dýrara en við-
hald á „venjulegri” flugvél, af
sambærilegri stærð. Það verður
auðvitað að taka tillit til þessa
við verðlagningu flugtima.
Önnur þyrla
— Reksturinn hefur nú samt
gengið svo vel að i nóvember
Hann bætti þó fljótlega úr þvi
með þvi að taka son sinn I tima,
en Jón hafði þá þegar lært að
fljúga „venjulegri” flugvél.
Hann byrjaði i.atvinnumennsku
á þyrlunni 1971 en hélt jafn-
framt áfram vélvirkjanámi og
fékksina meistarapappira 1973.
Markaðurinn óx hægt
Það voru fáir hreinir blettir til
að setjastá þegar við litum inn i
flugskýli þeirra feðga i gær svo
við settust upp i TF-DEV til að
rabba við Jón.
— Þeir voru ekki margir sem
spáðu góðri útkomu, þegar
pabbi keypti fyrri þyrluna.
Flestir hristu hausinn og spáðu
þvi að hann yrði farinn á sinn
haus með þetta eftir nokkra
mánuði. En kallinn er bæði
þrjóskur og bjartsýnn og lét það
ekki á sig fá. Það hefur lika sýnt
sig að það er hægt að reka þyrl-
ur hér á landi.
— Markaðurinn óx að -visu
mjög hægt fyrst i stað. Satt að
segja vex hann enn mjög hægt
en það er þó farið að glitta i
stærri verkefni. Það var raunar
Jón Heiðberg
Þyrlureru til margra hluta nytsamlegar. Hér er Jón f steypuvinnu við örbylgjustöö uppl á fjalli milli
Grundarfjarðar og Stykkishólms.
siðastliðinn var keypt ný þyrla.
Og þær hafa báðar haft sæmi-
legt að gera I sumar. Sú nýja
er nákvæmlega eins, enda hefur
Brantleyinn reynst okkur ágæt-
lega.
En svo „krassaði” sú
gamla
— En svo fór sú gamla niður i
Fáskrúðsfirði, hvað kom eigin-
lega fyrir?
— Það er ekki fullkannað
ennþá. Það brotnaði eitthvað I
vélinni og hún stoppaði með
smelli. Snerist ekki svo mikið
sem einn hring eftir það. Ég var
undan vindi og með þrjúhundr-
uö kilóa steyputunnu neðan i
vélinni, svo aðstæðurnar gátu
varla verið verri. Hæðin var svo
litil aðéghafði litinn tima, en ég
sneri henni upp I vindinn og
sleppti tunnunni isveigjunni. Þá
var ég búinn að missa snúning-
inn á „rótornum.”
— Ég gat komið henni niður á
réttum kili, en þaö var nokkuð
harkaleg lending. Við skellinn
sprakk annað flotholtið og við
það valt hún yfir á hliðina. Ég
slapp þó alveg ómeiddur og fékk
hina þyrluna austur i snatri og
lauk verkinu.
Öruggar vélar
— Nú hafa orðið sjö óhöpp og
slys með þyrlum á tiltöluleg
skömmum tima. Það er vægast
sagt ekki góður „ferill” hvernig
stendur á þessu?
— Það hefur bara einhver
óheppni elt þær. Ég kann ekki
aðra skýringu. Ef rétt er með
þyrlur farið eru þetta einstak-
lega örugg farartæki. Ég var til
dæmis óheppinn á Fáskrúðsfirði
að vera bæði i litilli hæð og með
þungt hlass neðan i. Ef vél bilar
er nefnilega mun hættuminna
að nauðlenda þyrlu en öðrum
vélum. Það er hægt að lenda
henni á punktinum, hún þarf
enga flugbraut.
Nýja þyrlu
— En ætlið þiö að láta þar við
sitja ?
— Nei alls ekki. Það er ekkert
vafamál að það verður keypt ný
þyrla. Við erum að hugsa um
annaðhvort Hughes 500 eða Bell
Jet Ranger. Þær eru báðar með
túrbínuhreyflum og þvi örugg-
ari og burðarmeiri en Brantley
þyrlurnar. Gallinn er sá að þær
eru lika margfalt dýrari. En við
verðum bara að bita á jaxlinn
og draga fram bjartsýnina.
—ÓT.