Vísir - 20.10.1975, Blaðsíða 8

8
VtSIR. Mánudagur 20. október 1975.
Námskeið
Fyrir konur, sem taka börn i daggæslu eða
hafa hug á að taka það að sér, verður
haldið að Norðurbrún 1 á timabilinu 23.
okt. — 2. des. n.k., á þriðjudags og
fimmtudagskvöldum kl. 20:00 — 22:30.
Flutt verða erindi um þessi efni:
— Þroskaferill barna innan skólaaldurs —
(> erindi. Valborg Sigurðardóttir, skóla-
stjóri Fósturskólans.
— Barnið og samfélagið — 2 erindi. Dr.
Björn Björnsson, prófessor.
— Meðferð ungbarna — 1 erindi. Pálina
Sigurjónsdóttir, heilsugæsluhjúkrunar-
kona.
— Hollustuhættir og hreinlæti — 3 erindi.
Sigriður Haraldsdóttir, húsmæðra-
kennari.
— Kennsla og verkleg þjálfun i föndri,
leikjum o.fl. Kristin Jónsdóttir, fóstra.
Námskeiðsgjald er kr. 500,00.
Þátttaka tilkynnist fyrir fimmtudag 23.
okt. n.k.
m Félagsmálastofnun Reykjavíkurborgar
W Vonarstræti 4 sími 25500
UTBOÐ
Landsvirkjun óskar hér með eftir
tilboðum i 145.000 m af álblönduvir fyrir
220 kV háspennulinu milli Geitháls og
Grundartanga.
Útboðsgögn verða seld á skrifstofu Lands-
virkjunar, Suðurlandsbraut 14, Reykja-
vik, frá og með mánudeginum 20. október
1075 og kostar hvert eintak kr. 2.000.-
Tilboðum skal skila á sama stað fyrir kl.
11.00 á föstudaginn 5. desember 1975.
Reykjavik, 20. október 1975.
e
IANDSVIRKJUN
Sparið
óþægindin
í vetur!

ÖRYGGISATRIÐI
ERU
YFIRFARIN I
VETRARSKOÐUN
SKODA

”5.900.-
'g) SKODA VERKSTÆÐIÐ
*—' A I iriDDCI^I/l I AA_ACZ Ifí
AUÐBREKKU 44-46 KÓPAVOGI
SÍMI 42604
SKATTAMAL
Eitt af þvi sem efst er
á baugi þessa dagana
eins og að visu oft áður
eru skattamálin. Ég
ætla þvi að vikja nokk-
uð að gömlum hug-
myndum minum um
þessi efni þótt ég búist
ekki við þvi, að það hafi
neina sérstaka þjóð-
félagslega þýðingu.
Það er vist ekki hægt
að komast hjá þvi að
greiða keisaranum það
sem honum ber, ef við
viljum lifa i þjóðfélags-
legu samfélagi, sem
veitir okkur marghátt-
aða möguleika til betra
og fullkomnara lifs, en
það stendur þó sifelldur
styr um það, hvernig
við eigum að skipta á
milli okkar þeim'kostn-
aði, sem af þvi leiðir.
Maðurinn hinum
megin við götuna
Éghefi oft hlustað á það i út-
varpi og sjónvarpi og lesið um
það langar greinar i blöðum
hversu misskiptir þeir mögu-
leikar séu, sem menn hafa til
þess aðkomasthjá þviað greiða
sinn hlut til sameiginlegra
þarfa. Nú fyrir stuttu las ég um
þetta langa grein einmitt i þessu
blaði. Þar var talið að tekju-
skatturinn væri raunverulega
skattur á launþega og ekki væri
úr vegi að veita þeim sérstakan
frádrátt vegna þess, hversu litla
möguleika þeir heRiu á þvi að
sniðganga skattalögin. t þessum
ræðum og ritum kemur fram
undraverð lágkúra i hugsunar-
hætti. Það hafa sennilega aldrei
og verða aldrei gerð lög, sem
ekki er hægt að sniðganga að
einhverju leyti efsterkur vilji er
fyrir hendi til þess, en i þessum
umræðum kemur fram, að ef
launþegar hefðu aðstöðu til
þess að brjóta skattalögin, þá
væri sjálfsagt að gera það og þá
um leið að létta sér þær byrðar,
sem þjóðfélagið leggur þeim á
herðar. Þá kemur og einnig
fram i þessari hugsun, að þeir,
sem launin greiða og aðstöðuna
hafa hljóti að nota sér hana til
auðgunar sjálfum sér.
Við skulum athuga þetta nán-
ar. Okkur eru sett lög og reglur
til þess að lifa eftir og sem betur
fer er láng mestur hluti fólks,
sem fer eftir þeim án tillits til
atvinnu, menntunar eða mögu-
leika til þess að brjóta þær.
Ef launþegi á að fá sérstakan
frádrátt fyrir það eitt, að hafa
ekki aðstöðu til þess að brjóta
lög, er þá hægt að dæma þann,
sem launin greiðir fyrir það, að
draga undan tekjum sinum
jafnmikið og launþeginn fær i
frádrátt. Hugsunin er fráleit.
En skattarnir eru alltaf of háir á
þér og mér, en maðurinn, sem
býr héma hinumegin við göt-
una,hefir ekki alveg hreint mjöl
i pokanum. Skattaeftirlitið ætti
að gera á honum örlitla kvið-
ristuog athuga hvað fyrir innan
er, en aúövitað þarf það ekki
að gera.neir.a rispu a magann á
okkur.
Rangur grundvöllur
Það em liðin um 30 ár siðan ég
ritaði nokkrar greinar i blöð og
timaritum það, að grundvöllur-
inn sem skattheimtan hvilir á er
rángur. Við eigum ekki að
skattleggja fjáröflunina beldur
fjáreyðsluna. Hugmyndin þarf
nánari skýringar við. Ef við
skattleggjum tekjurnar, þá hef-
ir fólk ekki áhuga á að afla fjár,
nema að vissu marki. Það sem
fram yfir er fer i skattgreiðslu
að of miklum hluta, en ef við
höldum áfram að afla fjár fram
yfir markið getur kölski skotið
upp kollinum hjá okkur og
hjálpað okkur til þess að finna
leiðir sem færar eru til þess að
halda þvf, sem við höfum.
Það er beinlinis fjöldi fólks,
sem hættir störfum hluta úr ári
vegna þess arna. Til dæmis er
það æði algengt, að tveir skip-
stjórar eru á sama bátnum og
skiptast á að fiska vegna þess,
að annars hefðu þeir ekki nema
þrældóminn upp úr auknu álagi.
En hér er um að ræða okkar
duglegustu aflamenn. Þannig
fer þegar við skattleggjum fjár-
öflunina.
En ef við skattleggjum eyðsl-
una og fólk hættir að eyða pen-
ingum af þvi', að það er of
kostnaðarsamt þá er enginn
þjóðfélagslegur skaði skeður,
heldur þvert á móti. Minni
eyðsla hjá þjóð, sem svo að
segja flytur allt inn frá öðrum
löndum, þýðir aukið fjármagn
til framkvæmda og aukinn
gjaldeyrir. Minar 30 ára gömlu
hugmyndir eru ennþá nýjar, en
þó eru þær vafalaust eins og
önnur mannanna verk, ekki
fullkomnar.
Hvernig á að
framkvœma breytingu
En hvernig á svo að fram-
kvæma þessa breytingu á
skattalögunum? Rikið á að setja
i gang fullkomna rannsókn á
eftirfarandi atriðum: Hvaða
áhrif hefir það ef við drögum
mjög skarpa linu milli fyrir-
tækja og einstaklinga, fyrirtæk-
in verði áfram framtals og
skattskyld, þó vitanlega þannig,
að ekki verði gengið af þeim
dauðum, en einstaklingar hvor-
ugt, en skattur þeirra væri tek-
inn með óbeinum gjöldum?
Hvernig væri hægt að brúa
bilið, sem skapast mundi milli
barnmargrar fjölskyldu og
þeirra, sem hefðu fyrir færri að
sjá? Gætu tryggingarnar ekki
gegnt þvi hlutverki og hvernig?
Ef þessar hugmyndir væru
framkvæmanlegar, sem ég tel,
þá eru öll skattsvik úr sögunni
hjá einstaklingum og engin
þyrfti að ljúga neinu um tekjur
og gjöld. Þá væri hægðarleikur
að stórauka eftirlit með fyrir-
tækjum, fækka til muna fólki við
skattheimtuna, en þyrfti þó
sennilega að auka tolleftirlitið
Væri þetta nú ekki athugandi?
Eitt atriði er, sem þyrfti sér-
staklegd að athuga. Hvernig
nunni þetta verka gagnvart
ba'jar & sveitafélögum, hvaðan
og hvernig ættu þau að fá sinar
tekjur? Eg hefi svolitið gaman
af þvi, að fyrir fáum árum sagði
ritstjóri Alþýðublaðsins i blaði
sinu, að Aron Guðbrandsson
hefði furðulegar hugmyndir i
skattamálum, en nú skilst mér
að flokkur sá, sem hann er for-
maður fyrir sé kominn á minar
skoðanir um þessi efni, svona i
"aðal dráttum, og við nánari at-
hugun getum við kannski orðið
sammála.
Alþingi ekki alls varnað
t skattamálum er Alþingi ekki
alls varnað. A áratugnum 1940
til 1950 kom fram á sjónarsviðið
merkileg nýjung i sambandi við
húsbyggingar hér i borginni.
Lóðum var úthlutað til fólks
undir smáhýsi. Margar fjöl-
skyldur réðust i það stórvirki,
að byggja hús þótt fjárhagur
væri þröngur, en málið var leyst
með þvi hjá mörgum, að öll fjöl-
skyldan vann að smiðinni i fri-
stundum frá öðrum störfum.
Kvöld, nætur, helgidagar og
sumarfri voru notuð til fulls af
fjölskyldunni og húsið varð
ibúðarhæft. Þetta allt var
merkilegt, hér kom fram vinnu-
afl, sem annars hefði ekki not-
ast, húsnæðisvandamál var
leyst og eignir fólksins jukust,
en einn skuggi féll þó á ljóma
gleðinnar. Þegar smiðinni var
lokiðvarð fólkið að gera skatt-
valdinu grein fyrir þvi hvernig
það hefði byggt heilt hús með
svo litið i lófunum. Það sagði
söguna eins og hún var, en þá
var öll aukavinnan skattlögð.
Sumir gáfust upp og seldu hús-
in, en aðrir öxluðu baggann og
báru hann i mörg ár. Ég fletti
þessum málum öllum i sundur i
blaðagreinum veturinn 1947 til 8
með þeirri afleiðingu að um
vorið 1948 var málið tekið upp á
landsfundi Sjálfstæðisflokksins
á Akureyri og þar ákveðið að
flokkurinn fylgdi þvi eftir á Al-
þingi, að slik aukavinna skyldi
vera skattfrjáls. Ég held að
ákvæði um þetta séu enn i lög-
um.
Tillaga Gísla Jónssonar
Fyrir mörgum árum kom
fram á Alþingi tillaga eða frum-
varp um það, að leggja tekju-
skattinn niður. Flutningsmaður
var Gisli heitinn Jónsson, sem
kenndur var við Bildudal. Uppi-
staðan i þessum hugmyndum
Gisla voru að mörgu leyti sam-
hijóða hugmyndum minum.
Málið var vist ekki mikið athug-
að á Alþingi því þegar til at-
kvæðagreiðslu kom minnir mig
að það hafi verið fellt með öllum
greiddum atkvæðum gegn einu,
og þetta eina atkvæði var senni-
lega atkvæði Gisla.
Sennilega má rekja þessa af-
greiðslu málsins til anna á Al-
þingi þvi um þetta leyti var ver-
ið að vinna að lagasetningum
um innflutning á mæðiveiki og
mink til landsins.
Fjármálaráðherra lét þau orð
falla i sjónvarpinu þ. 13. þ.m. að
til athugunar væri, að leggja
sérstakan skatt á sölugróða
fasteigna. Gaman verður að sjá
hvernig þessi gróði verður fund-
inn. Ég byggði hús árið 1944 og
það kostaði þá kr. 350,000,00 en i
dag er brunamatið á þvi 23
milljónir. Þessi mikla hækkun
stafar eingöngu af hruni pening-
anna á þessu timabili, en grunn-
verðmætin eru þau sömu nema,
að þá var húsið nýtt, en nú er
það gamalt.
Aron Guðbrandsson.