Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1931, Qupperneq 8

392
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
sleppa. En þeir voru ekki
hræddir að láta lífið fyrir trú
sína, fremur en aðrir. Fyrir
dómstólnum viðurkendu þeir
hispurslaust trú sína og hæddu
hina rómversku guði. Það var
nóg til þess að þeir voru dæmd-
ir til dauða, og skyldi höggnir
með sverði. Morguninn eftir
var farið með þá til Via Appia
og þar voru þeir höggnir fyrir
framan hof guðanna, er þeir
höfðu hætt.
Cecilia tók lík þeirra og lagði
þau í Praetextatus katakombur
hjá veginum til Appía.
Það er svo að sjá, sem menn
hafi kynokað sjer við að stefna
svo göfugri konu fyrir dóm. En
í þess stað var þá fundið upp
á því, að senda rjettarþjóna
heim til hennar, og áVu þeir
að fá hana til þess að taka þátt
í einhverri lítilfjörlegri heiðinni
siðvenju. Með því mót’ hefði
lífi hennar verið borgið.
En Cecilia skoraðist alger-
lega undan þessu, og það var
engu líkara en að hún reyndi
á allan hátt að koma svo fram,
að henni væri vís píslarvættis-
dauði.
Það fór líka svo, að hún var
dæmd til dauða. Fyrir rjettin-
um fór hún með goðgá og
mælti meðal annars við dóm-
arann: ,,Jeg veit sannarlo
ekki hvar þú hefir augun, að
þú skulir ekki geta sjeð það,
sem allir heilskygnir menn sjá,
að guðirnir, sem þið kallið svo,
eru aðeins úr trje, steini eða
málmi. Taktu á þeim og þá
muntu komast að raun um
þetta Og enn fremur:
,,Hvernig stendur á því, að þú
vilt gera þig að athlægi? Allir
vita að guð er á himnum. En
eina gagnið að þessum líkneskj-
um væri ef þeim væri brent“.
Hún var dæmd til dauða og
dómnum skyldi fullnægt á
þann hátt, að hún væri lokuð
inni í baðherbergi sínu og kæfð
þar í gufu. En munnmælin
segja að sjóðandi gufan hafi
ekki gert henni neitt mein.
Þegar þjónar rjettvísinnar vitj-
uðu hennar morguninn eftir,
var hún heil á húfi.
En dauðadómnum varð að
fullnægja. Og nú átti hún að
hálshöggvast með sverði. Þrisv-
ar sinnum hjó böðullinn, en
hvort hann hefir dregið úr
höggunum eða ósýnilegur mátt-
ur lamað afl hans (eins og
munnmælin segja), þá er hitt
víst, að hann gat ekki full-
nægt dauðadómnum.
Samkvæmt rómverskum lög-
um mátti böðull ekki höggva
oftar en þrisvar, og böðullinn
skildi Ceciliu eftir liggjandi í
blóði sínu á gólfinu. Fjöldi trú-
aðra hafði safnast saman fyrir
utan höllina og nú streymdu
þeir inn til að væta klæði sín
í blóði píslarvottsins. Menn
bjuggust við dauða hennar á
hverri stundu, en Cecilia talaði
við þá, huggaði þá og hug-
hreysti. í tvo sólarhringa lá
hún þannig. Á þriðja degi kom
Urbanus, sá, er hafði skírt þá
Valerianus og Tiburtius, til að
leggja yfir hana blessun kirkj-
unnar. Að því loknu gaf hún
upn andann. Það var 16. sept-
ember árið 178.
Um kvöldið var lík henn-
ar lagt í kistu úr kyprusviði,
og síðan var hún jarðsett
,,inter Collegas suos, Episcones
et Martyres" — meðal jafn-
ingja sinna, biskupanna og písl-
arvottanna.
Eftir því sem árin liðu
gleymdust grafir margra písl-
arvottanna. Grafhvelfingarnar
fyltust af sandi og mold. Um
árið 300 hafði kristnin unnið
sigrur og þá hættu menn að jarða
líkin í grafhvelfingum.
En legstaður Ceciliu gleymd-
ist ekki. Hann varð helgireit-
ur, sem pílagrímar streymdu til
og streyma til enn í dag.
Þegar Langbarðar gerðu
herhlaup sitt á Italíu á 8. öld,
rændu og brendu og fluttu jafn-
vel á burt með sjer lík píslar-
vottanna, var farið að flytja
jarðneskar leifar helstu og
elstu píslarvottanna til Róm
og þeim skift á milli kirknanna.
En lík Ceciliu var þar ekki
með. Það var ekki fyr en Pas-
cal páfi gerði gangskör að því,
að bein hennar voru tekin upp.
Kistan var ófúin og í henni lá
Gecilia í hinum gullfjallaða
klæðnaði, sem hún var í, þeg-
ar hún dó. Við fætur hennar
■ ■ pjötlur þær, sem hinir
trúuðu höfðu þerrað í blóð
hennar.
Kistan var flutt til kirkjunn-
ar S. Cecilia í Trastavere. Þar
var hún látin í stóra marmara-
kistu og slæða breidd yfir lík-
ið. Kistan var sett í hvelfingu
undir háaltarinu. Það var árið
822.
Um nær átta aldir hvfldu
bein hennar í friði í kirkjunni
í Trastavere og seinast höfðu
menn enga vissu, heldur aðeins
munnmæli um það, að Cecilia
lægi þar. En í lok 16 aldar, var
verið að gera við kirkjuna og
þá var gröfin opnuð. Cecilia lá
enn í kistu sinni í sömu stell-
ingum og hún hafði dáið fvrir
1400 árum, og yfir henni lá
slæðan, sem breidd hafði verið
yfir hana fyrir nær 800 árum.
Og í gegn um slæðuna sá í hinn
gullfjallaða klæðnað hennar og
þar undir fanst móta fyrir hin-
um grófgerða vaðmálskyrtli, er
hún bar inst klæða. Gröfinni var
svo aftur lokað.
En 22. nóvember 1599 var
triekistan tekin þaðan, sett í
forkunnarfagra silfurkistu og
flutt í grafhvelfinguna þar
sem hún hvílir enn. En áður
höfðu margir málarar og mynd-
höggvarar5 verið kallaðir til að
gera af henni málverk og lík-
neski. eins og hún lá í kist-
unni. Meðal þeirra er hin fagra
höggmynd eftir Stefano Ma-
derno, og er hún fræg enn í
dag.
En í hinni litlu grafhvelf-
ingu í kirkjugarðinum hjá App-
ía-veginu, þar sem hún var fyrst
grafin, er höggmynd þessi, og
sumar og vetur er hún umgirt
af angandi kransi suðrænna
blóma.