Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1931, Qupperneq 10

394
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
ooooooooooooooooooooooooooooooooooo<x>
$»•••••••••••••••••••••••••<
Haglbylur.
Eftir Karl Gunnarsson.
yngst. En það er líka nokkurn-
veginn áreiðanlegt, að Erlendur
biskup ljet byrja á smíði henn-
ar, samkvæmt skjölum þeim,
sem fundist hafa.
Því verður heldur varla mót-
mælt, að guðsþjónustur hafa
farið fram í Ólafskirkjunni,
meðan verið var að reisa dóm-
kirkjuna, og að Ólafskirkjan er
þess vegna (mikið) eldri en
dómkirkjan.
Enginn efi er á því, að Maríu-
kirkjan er elst af öllum kirkj-
unum. Glögg sönnun þess er
hinn steinlagði kirkjuvegur,
sem ekki liggur til bústaðar
biskupsins, heldur beint til elstu
bæjarrústanna, sem eru frá
landnámstíð, en þennan bæ tók
sjórinn snemma af. Þessi kirkja
og kirkjugarður og vegur, er
áreiðanlega mörg hundruð ár-
um eldra heldur en byggingar
Erlendar biskups.
Stórkostlegt snjóflóð og skriða
hljóp árið 1772 yfir aðalbygg-
inguna og útihús. Samt sem áð-
ur er nokkur hluti aðalbygging-
arinnar enn við líði.
Þess er getið í Sverris-sögu,
að hann hefði einu sinni drepið
mann, og verið eltur af sýslu-
manni konungs. Sverrir komst
undan á þann hátt, að hann
faldi sig í ofni í einu húsinu í
Kirkjubæ. Kona nokkur lagði
hellu fyrir sjálfan ofninn (reyk-
háfinn) og kveikti eld á hlóð-
um fyrir framan. Kom sýslu-
manni því ekki til hugar að
leita í ofninum, og fann ekki
Sverri.
Oft hefir verið grafið í rúst-
irnar, sem urðu undir skrið-
unni 1772, og hefir ýmislegt
merkilegt fundist þar. Þannig
fanst fyrir nokkuru í horni á
einu af steinhúsunum ofn, hlað-
inn úr steini, og var 2Xl meter
að innanmáli. Grjóti var hlaðið
í ofnbotninn, veggirnir voru
límdir með kalki og ofan á
lágu stórir steinar. 1 ofninum
fanst járngjall. Er þetta sami
ofninn, sem einu sinni bjargaði
lífi Sverris konungs Sigurðsson-
ar? —
0
0
0
0
norðvestur hluta hins
% sólríka fylkis Alberta í
Kanada er Fort Comfort
búgarðurinn.
Þegar þessi saga gerist var
eigandi búgarðsins ekkjufrú,
Mc. Lean að nafni og átti hún
fimm dætur uppkomnar. Auk
þess voru þarna margir cow-
boys og margar cowgirls, og
voru þær allar af norrænum
aíttum. Búgarðinum fylgdi víð-
áttumikið beitiland og þar voru
stórar hjarðir hesta og naut-
gripa.
Þetta var um hásumar. Um
þriggja vikna skeið hafði jeg,
ásamt sex stúlkum, unnið að
heyskap á útengjum búgarðs-
ins. Hitt fólkið hugsaði um
heimilisverkin og gætti hjarð-
anna.
Engjarnar voru syðst og
austast í landi búgarðsins og
vegna þess, að þangað var löng
leið að heiman, lágum við þar
í tjaldi. Frú Mc. Lean kom
sjálf akandi til okkar á hverj-
um degi með matinn. Á laug-
ardagskvöldum fórum við heim
á búgarðinn og dvöldum þar
yfir helgina til þess að hvíla
okkur.
Xrla á morgnana gengum
við til vinnu og unnum fram
í myrkur. Einn daginn slógum
við, og hafði þá hvert okkar
sína sláttuvjel að stýra. Dag-
inn eftir var heyið orðið nægi-
lega þurt til þess að takast
saman. Þá ókum við því saman
í rifgarða, með stórum rakstr-
arvjelum, og gengu tveir hest-
ar fyrir hverri. Úr rifgörðun-
unm var heyið svo tekið og
látið á vagna og ekið þangað,
sem jiað var sett saman.
Heyið þornar þarna ótrúlega
fljótt á ljánni, og þess vegna
er heyskapurinn bæði auðveld-
ari og skemtilegri heldur en á
Islandi. Ef ekki kemur rigning,
er heyfengurinn alveg ótrú-
lega mikill á hverjum degi.
Að þessu sinni var brakandi
þurkur á degi hverjum og alt
gekk eins og í sögu. Vinnan
var okkur leikur einn, og það
var glatt á hjalla hjá okkur
meðan á máltíðum og kaffi-
drykkju stóð. Hugsið yður mið-
degishvíld í nýslegnu ilmandi
heyinu, hjá sex af hinum fjör-
ugu ,,Cowgirls“, hinum lífs-
glöðustu og bestu stúlkum, sem
til eru á jörðunni! Þeirra
stunda minnist maður svo lengi
sem líf endist.
Þannig höfðum við haldið á-
fram dag eftir dag, viku eftir
viku, og eins og jeg hefi áð-
ur sagt var vinnan okkur leik-
ur einn. Hvert heyið settum
við saman á eftir öðru, og þau
voru orðin rúmlega hundrað.
Það þætti góður heýskapur á
íslandi. Á hverjum degi hafði
verið sólskin og blíða. Að vísu
hömluðu þurkarnir sprettu, en
þetta var dásamleg heyskap-
artíð.
Svo var það einu sinni seinni
hluta dags, að snjóhvítur
mökkur kom upp í norðaustri.
Loftið kólnaði þegar. Jeg var
einmitt um þetta leyti að ganga
frá kollinum á einu heyinu, og
vegna þess hvað jeg stóð hátt,
tók jeg fyrstur eftir þessu.
— Haglbylur er í nánd,
stúlkur! Leysið hestana frá
vögnunum! kallaði jeg til
stúlknanna, sem voru að raka
saman dreif í kring um heyið.
— Ertu genginn af göflun-
um, drengur! kölluðu þær aft-
ur. Það hefir ekki komið hagl-
bylur hjer um slóðir í manna
minnum!
Samt sem áður klifu þær nú