Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1945, Blaðsíða 2

LESBÚK MOKGUNBLAÐSINS
2<>
(
Davíð Stefánsson í bókasafni sínu.
Og tíuiar líða, laugir cius og allir
1ímar voru þá, og nú cr það cinn
haustqag árið 1918, að þar kcmur
viðburðanna rás, að sá aðdáandi
skáldskapar scm f\T gctur finnur
sjálfan sig íjórðubekking við skóla-
sctningu í skólasal Mentaskólans.
Og þegar við vorum scstir hátíð-
lega, og jcg cr að virða fyrir mjer
þennan ókunnunga hóp, þá hvíslar
scssunautur minn og bendir með
höfðinu: Þarna er Davíð frá Fagra-
skógi.
Þctta var mikill skóli. Hjer sctt-
ust skáld á bekk, innblásin og köll
uð, og beygðu mensa. En af öllum
skáldujn sem hjcr voru saman kom-
in þótti mjer það mest ævintýri að
í hópi okkar skyldi vera þjóðskáld,
því ckkert minna var Davíð
iStefánsson . í augum okkar strax
þá. Og ekkert minna var liann í
raun og veru eftir þau k\æði sem
hann hafði-lúrt í Eimreiðinni, —
það .vituœ við best uu. Mjer varð
starsýnt á þenuau uugu mann, sem
Iiafði ort kvæði svo landið hlustaði,
— og gat varla áttuð mig á að hanu
væri í mínum hóp. Ekki spilti he|d-
rir útlitið þeirri mynd nf honum,
seni hann hafði gefið af sjer
í ljóðunum: hunn var okkur mikla
glæsimenni, nýkominn heim frá út-
löndum, hár og herðabreiður, fríð-
ur sýnum og drengilegur. þó karl-
mannlcga hljcdrægur, með glcraugu
scm var nauðsynlegt í þá’daga, og
jcg hcld lokk í hárinu. og, ct' mig
rangminnir ekki því meir, með staí
og harðan hatt, cn til að leyfa sjer
slíkt í |iá daga varð niaður að vcra
maður; og með svo dimman og
karlmannlegan róm að suniir fengu
hósta cf þeir ætluðu að tala eins.
Jfann var okkar stolt.
Astæðan til þcss að Davíð kom í
skólann 1918, til að Ijúka ti. bekk
tuttugu og fjögurra ára gamall muð
ur, mun hafa verið sú að veikindi
Jjoíóu uia bkeið UJað hdtui ira
skólanámi; en nú var liann aftur
heill.
A þessu skciði u-vinnar cr sjö
— átta ára aldursmunuv næg á-
stæða til þess að ckki tekst t'jc-
lagsskapur með mönnum þó lík hafi
áhugamál, mismunur á reynslu og
þroska verður þröskuldur, enda
varð lítil eða cngin kynning okkar
Davíðs þann stutta tíma scm við
vorum skólabræður. Undirritaður
hafði aldrei þolinnurði njc hæfi-
Jeika til skólanáms og hvarf burt,
og kunningsskapur tókst ckki mcð
ukkur fyr cn allmörgum ár-
um síðar, cn hcfur vcrið með þcim
hætti síðan, að aldrei hefur blett-
ast sú gltcsilcga hugljúfa mynd
sem jeg á af honuiu skáldi og íuanni
frá unglingsárum.
A stund, sem cr í cðli sínu jafn
einkaleg og at'mæli manns, er hin-
um freisting að gefa út allskonar
cinkalegar játningar og yfjrlýs-
ingar, þó segjti megi að slíkt komi
öði'tim lítið við. Jeg afsaka mig
jneð því, iið jeg hef ekkert tjáð
annað en almenna reynslu. reynslu
sem hver maður hefir orðið fyrir
af þjóðskáldi. Því sú var reyndin
að uppgötvun hins nýa tóns hai'ði
ckki átt sjer stað í cinu hjarta í
Alosfellssveit, heldur um alt lajidið.
Skáld verður þjóðskáld at' því liann
finnur alveg óumdeilanlega leiðina
iið hjarta hvers venjulegs manns —
á saina hátt og Davíð til mín strax
með kvæðinu Scstu hjerna hjá
mjer. Með fyrstu kvæðum lians í
Eimreiðinni var öll þjóðin vakin við
nýan tón, sem cngitui hafði að vísu
áður heyrt, cn allir könnuðust
við úr brjósti sjálfra sín, af því
hann var í ætt við íslensk þjóð-
kvæði, samhljómandi við stef eins
og þessi: Einum unna jeg mannin-
uiu, eðu: Jcg get ekki sofið fyrir
söngvununi þeim.
Knginn íslendingur hefur svarað
álika vel og hann ljóðaþörf þeirrar
kyualóðar, óeui \ar að vaxa upp