Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1945, Blaðsíða 12
36
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
icugið íjóssleðann með því móti
að verka hann upp. Björn stilti oft
grát okkar út af þessu og hjálpaði
pkkur til að hreinsa sleðann. í sleð-
nn settum við svo moð og poka og
þöfðum vngri krakkana 1 honum,
hin sátu á sleðabörmunum og
Stýrðiu Á haustin var farið ý fel-
ingaleiki, bæði börnin og yngra
fólkið. Það gekk oft illa að finna
yngra fólkið, ef gott var veður.
[Menn voru ekki síður fjelagslega
sinnaðir á þeim árum, cn nú og
rinkum var mörgum bændum hlýtt
til vinnukvenna sinna.
Sambýlið.
SAMBÝLIÐ mátti vfirleitt tclja
injög gott í Njarðvík þegar tekið er
iillit til þcss, að þarna voru 5
bæjir og um 50—60 manns í alt.
Landkostir voru þröngir og landa-
merki óglögg og gripir gengu hvers
í annars landi. Slíkt hefir fyr og
píðar orðið mikið deiluefni með oss
tslendingum, sem hefir leitt til
mannskemda, málaferla og manna-
víga.
Yngra fólkið mátti heita, sem
einn maður. Menn hlupu undir
hagga hver með öðrum ef eitt-
hvað sjerstakt lá fyrir, þó bar
Björn af með slíkt. Samgangur var
altaf mikill milli bæjanna.
Smákr.vtur, sem myndaðist stund
um milli hændanna, var undan-
tekningarlaust út af gripum og
landamerkjum. sem ekki var und-
arlegt í þessu þjettbýii og landinu
þannig skift, að hver átti smápart
i annars landi. En þessi krytur
f.jaraði altaf út án þess að verða
huglægur. Jeg man sjerstaklega
eftir tveim eða þrem þúfum í heima
túninu í Njarðvík, sem kallaðar
voru Þrætuþúfur. Þessar þúfur lágu
að óskiftu, enda var ekki eftir
miklu að seilast, því þær voru eld-
pnoggar Þrátt fyrir þetta var dá-
lítið kapp í sumum bændunum að
verða fyrstir til að slá þær og alt-
af þótti það sama nýungin. Ein af
þessum þúfum hjet Þiðrandaþúfa.
|Þar átti Þiðrandi Geitirson að haía
setið, cr Gunnar skaut að honum
örinni. Kannske hefir eitthvað ó-
hreint fylgt þessum stað síðan.
Þó slíku sje slept, þá voru þúfur
þessar alveg sjerstakar að lögun
pg því að þær uxu aldrei neitt og
hversvegna þær voru óskiftar veit
jeg ekki, en dálítið er það ein-
kennilegt.
Ilaugar sjást þar ennþá, sem áttu
að hafa verið orpnir yfir þá, sem
fjellu í bardaganum í för Þiðr-
anda. Mannabein fundust stundum
i levsingum á vorin á þessum slóð-
um. Þorragarðurinn, sem Ásbjörn
vegghamar hlóð, scm bardaginn
hlaust af, sást cnnþá vcl þegar jeg
mundi eftir.
Verslunarhættir.
VERSLUN var við Seyðisfjörð
'eftir að jeg man eftir og þótti það
inikil bót frá því að sækja í Vopna
ifjörð og Eskifjörð.
Kaupstaðaferðir voru tvær á ári,
fi sumrin þcgar fa'rið var með ull-
ina og svo aftur á haustin. Það sem
ekki fjekst þá eða var ekki tekið,
urðu menn að bera á bakinu á vetr-
tim.
Altaf var farið á sjó, nema fjeð
var rekið á landi, á hestum. Bænd-
urnir slóu sjer saman í þessar kaup-
ttaðaferðir og lögðu menn til eftir
féstæðum. Jón var stærsti bóndinn
í Njarðvíkinni og Björn næstur.
Þessar ferðir voru yfirleitt vond-
,ar, einkum haustferðirnar, . volk-
pamar og erfiðar, en aldrei hlaust
þó slys af þeim eftir að jeg man
þftir.
Margt af karlmönnum í Njarðvík,
voru hraustraenni og hefir það
haldist í sumum ættleggjimum. t
haupstaðarferðiinum voru valdit
færustu mennimir. Oftast voru það
pjörn, Þorkell Jónsson, Gísli og
Sigurður Jónsson.
Úttektin var ekki margbrotin því
vöruval var lítið og lítið fjTÍr að
kaupa, ekki held jeg að menn hafí
yfirleitt fengið neitt lán. Þó voru
kaupmenn skyldugir að lána, bæði
í líkkistur og til erfidrykkju, kaffi,
bykur og brennivín.
1 sumarferðunum var tekinn
þessi litli skamtur af kornmat, sem
Sitti að endast alt árið, en oftast var
jþrotinn löngu fyr. Aðrar kaup-
staðavörur voru, hagldabrauð, púð-
iursykur og kandís, svolítið af kaffi,
puk tóbaks og brennivíns, sem að
snokkru leyti frckar var skoðað,
scm nauðsynjavara. Ilvítasykuv
sást ekki á þeim árum. Allir karl-
mennirnir notuðu munntóbak og
spýtingurinn tók út yfir allan þjófa
bálk. Einstaka gömul kona reykti
Úr pípu, gróft tóbak. Amma mín
þurkaði sjer laf utan af munntó-
þaki og stakk því svo upp í nefið
á sjer.
Kaupmenn gáfu bændum á flösku
þegar þeir lögðu inn, en það mumt
ekki nema stærri bændur hafa feng
ið. Annars íengu allir eitthvert
hragð, sem lögðu inn. Kvenfólk, sem
átti kind, keypti sjer tvinna og
píinað sinávegis. Við krakkarnir
heptumst við að „týna upp“, en
bkki ham sá upptýningur miklu.
mjer var gefið lamb þegar jeg var
fermd.
Ekkert okkar held jeg að haíi,
fengið kaup meðan við vorum
heima.
Ýmsar sögur gengu af kaupstað-
arferðum Njarðvíkinga. Þeir þóttu
seinir til og rólyndir, en dugðu vel
þegar út í slarkið var komið. Til
ISeyðisfjarðar frá Njarðvík mun
yera 12—14 tíma róður á opnum
bát og sje vont í sjó, er hvergi hafn
nr að leita á þessari leið. Það þurfti
Sæta meðfalli og sæmilegu veðri.
Vikur gátu liðið og á annan mán-
uð svo ekki væri fært á þessari leið.
Ertt sinn komu Njarðvíkmgar af
Eeyðisfirði á bát. Þegar þeir komu