Lesbók Morgunblaðsins - 21.01.1945, Blaðsíða 15

LESBÓK MOiKiUNBLAÐSlNS
39
Sr. Jón Þorláksson á Bægisá
Framli. af bls. 31.
„Frelsun ísraels", en hann hvarf
frá því og sneri sjer að því uð ís-
Jenska ina miklu Messíasarkviðu
þýska stórskáldsins Ivlopstocks.
Lauk hann því verki skömmu fyrir
dauða sinn. Það var mikið áræði af
sextugum manni að hcfja það verk,
og engin afturfararmerki sjást á
síðustu þáttum kviðunnar, þó aö
skákliö væri þá á áttunda áratugi,
er hann vann að þeim.
Jón Þorláksson á frægð sína
án efa langmest að þakka þýðing-
um sínum. Ilaun velur sjcr in
merkilegustu viðfangsefni, lætur
sjer ekki minna nægja. Starfselja
hans og manndómur er svo mikill,
að hann lýkur við tvo mjög róm-
aða kvæðaflokka heimsfrægra
skálda klæðir hugsanir þeirra í
íslenskan búning, og hann kemsfc
svo fíá því, að dómi þeirra manna,
er þar á kunna glögg skil, að inir
erlendu andans jöfrar mega vel við
una, og Islendingar höfðu ekki í
þann tíma sjeð betur farið með mál
sitt en gert var í þýðingum þessum.
Líklega liefir sr. Jóni fundist)
mörg hver stundin „leið og löng“,
er liann var kominn í fásinnið norð-
ur að Bægisá. llonum nregði það
ckki að vera. sálnahirðir Öxndæla
og Þelamcrkurmanna. Þá fær hann
s.jer fjelagsskap, sem göfgaði anda
Iians, þreytti fangbrögð við mestu
kappa á velli andans í Evrópu á
17. og 18. öld. Hann undi sjer vel
ineð þeim. Þar átti hann heima.
Stílsnilld hans og andagift sbipuðu
honum á bekk með afburðamöun,
um. Mestur maður á landi hjer
ullra samtíðarmanna sinna var hann
um skáldíþróttina. Það cr dómur
þeirra manna, er honum voru sam
tíða, og allra síðan, er þur kunna
best um að dæma.
Haua óegir við Heuderfcou, euska
prestinn, sem kom að Bægisá, að
þýðingin á Milton hafi veitt sjer
marga yndisstund. Ilann yrkir sjer
lil hugarhægðar, en skáldskapur
inn varð honum líka „til lofs og
frœgðar'L — Það var 1814. sem
Jlenderson heimsótti sr. Jón heima
á Bægisá. Með inum enska ^presti
voru þeir sr. Jón lærði, þá í Auð
brekku, og sr. llallgrímur Þorsteins
son á Steinstöðum, kapelán sr. Jóns
Þorlákssonar. Þá hefir Jónas sonur
hans verið á 7. árinu. Þegar gest
irnir komu að Ba-gisá, var sr. Jón
á engjum nieð iolki síuu, þá á 70.
árinu, en þetta var í ágúst. llend
erson lýsir svo komunni: „llann
(sr. Jón) bauð oss velkomna í
lílilmótlegu híbýlin síu og leiddi
oss inn í herbergiö. þar sem hann
þýddi landa miun I.Milton) á ís-
lensku. Dvruar voru ekki fjögur
íet á lireð, og herbergið mun vera
í LESBÖK Morgunblaðsins 44.
tbl. frá 24. des. ’44, er grein undir
fyrirsögnirini „Stykkishólmsbuar
fvrir sjötíu árum“. Fylgir greiri
þessari hópmynd Stykkishólmsbúa.
I Uut aldur myndarinnar segir svo
í greininni:
„Sumir telja, að myndin sje tekini
sumarið 1870, en aðrir halda þvt
fram að hún sje frá 1868. Skiftir
það ekki miklu máli.“
Jeg get elcki látið hjá líða, að!
lýsa nokkurri undrun yfir síðustu
setningu þessarar „klausu“. Úr því
að svo mikið er viðhaít, ttð fá s.jer-
stukan kunnan íræðimann til þess
að nafngreina fólkið á myndinni,
en það er hr. Osear Clausen, kaup-
maður, verður að ætla, að uaíu-
um átta ’ fet á lengd og sex á
breidd. í innri endanum er rúm
skáldsius, og rjett við dyrnar. gagn
vai’t litlum glugga, setu ekki er
meira en tvö ferfet, er borð og rjtar
hann þar það, sem ljóöadís hans
blæs honum í brjóst”. Sr. Jón sagði
við Ilenderson, að það vreri ekki
að furða, þó að hann væri haltur,
því að Milton hefði árum saman
Jieyst sjer gandreið miskuntiftrlausfc
um hintin, ginnungagap og heljar-
heinta, en sr. Jón hefði tekið gikt-
veiki tæplega sextugur, svo illkvnj-
aða, að hann gat lítið sem ekki
ferðast, og varð hann þá að taka
kapelán (1803), sr. H’ílgrím, föður
Jónasar skálds, og þjónaði hann
Bakka til dauöadags 1816. Eftir
þnð var Bjarni Pálsson, síðar prcst-
ttr í Felli í Sljettuhlíð, kapelán sr.
Jóus, til þess er hann andaðist 21.
október 1819. (Meira.)
greining sje talin máli skipta og
er þá augljóst, að einmitt tímit
ínyndatökunnar, getur skipt miklu
máli, enda er svo um þá persóuu,
scm jeg þarf að gera athugasemd
við.
Það er frú Sesselja Thorberg,
kona Bergs Thorberg amtmanns,
síðar landshöfðingja. Ilún dó 26.
janúar 1868, sbr. Andv. 1899, bls.
3, og þingmtal. 1930 bls. 7. Hafi því
myndatakan ekki átt s.jer stað fyrr
en 1868 í fyrsta lagi, eru litlar
líkur til þess að hún sje á myndinni,
því að hún dó af bamsíararsótt í
janúar það ár, eins og fyr greinir.
En annað atriði er óvjefengjanlega,
rangt sagt um Sesselju. Hún er
bögð dóttir Björub Gtuiulaugssonar
Athuyasemdir uin Stykkishólmsmyndina