Lesbók Morgunblaðsins - 18.02.1945, Blaðsíða 11

' LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
99
Ilólabiskup, on hcyrau var Guð-
lauftiir Lorgeirnstm er srinna vatð
prófastur í Görðnm á Álftanesi, og
nafnfrírgur garðrfcktarmaður. Jón
hiskup Arnason andaðist snemma
árs 3 743y og eftir J>að var Björn
ckki ölmusupiltur í skóla, og bendir
J>að til þess að móðir hans.hafi
verið sæmilega efnum búin, þrátt
fvrir harnafjöldann. llaustið 1742
fór Björn ckki í skóla, hvort scm
vcikindi eða aðrar orsakir hafa
valdið ]>ví. Strldentsvottorð sjera
Björns, er dagsctt 29. maí 1745.
Kn Harltoe Sjálandsbiskup, prófaði
]>á um vorið pilta þá scm lengst
voru komnir, og var Björn einn
þéirra 5 sem ])rófi náðu, þó að
hann hefði ekki verið allan hinn
vcnjulcga skólatíma. t stúdents-
vottorði hans segir: „Að hann sje
siðprúður og Vandaður í hegðun
allri, hafi stundað allar námsgrein-
ar af kappi, en sje best að sjer í
Latínu, Grísku og Guðfræði".
Meðal skólabræðra Björns má
nefna: Guðmund Jónsson er prest-
ur varð að Krossi^ hann ritskr. 1742.
ITann var gáfumaður mikill, orð-
heppinn og góður prjedikari og
skáldmæltur nokkuð, til er allmikið
af handritum eftir hann. Og Stefán
Ilögnason, er prestur varð að Breiða
Hólstað, útskr. 1742. Urðu þeir báð-
ir mágar Bjöms. Og Kggert Ólafs-
son hinn nafnfræga náttúrufræð-
ing og varalögmann, útskr. 1746.
Ennfremur voru þeir Jón Eiríksson,
síðar konferensráð, 2 vetur sam-
tímis í skóla, Jón lauk þó ekki námi
í Skálholti, en tók stúdentspróf í
Þrándheimi. ITjelst innileg gagn-
kvæm vinátta með þeim Jóni og
sjéra Bimi meðan báðir lifðu.
Líklegt er að sjera Björn hafi
verið vinsæll meðal skólabræðra
sinna; mætti ætia það af því, að
tveir þeirra giftast systrum hans,
en hann sjálfur giftist svstur eins
þeirra; Eggerts ólafssonar, eins
og kunnugt er. Vegna fjarlægðar
eru engar líkur til að um gagn-
kvæm kynni hafi verið að ræða
milli þessára hjónaefna, og væri
eins líklegt að þeir hafi ráðið það
með sjer, að tengdir tækjust milli
þeirra.
Um vorið 1746 gerðist sjera
Björn. ritari hjá Ólafi sýslum. Árna
syni í TTaga á Barðaströnd og
gengdi hann þeim starfa við góðan
orðstír nokkuð á fjórða ár. Mun
þar hafa verið myndarheimili, þó
víðkunnara væri það að auðlcgð
en vinsældum. Þá var prestur í Sauð
lauksdal Þorvarður Magnússon,
kominn að fótum fram fyrir aldurs
sakir, hafði hann þjónað því brauði
í meðal mannsaldur, eða samflevtt
í 45 ár, en þð haldið aðstoðarprest
síðustii 5 árin (1744—’49). Var það
sjera Eggert Ormsson, er um þess-
ar mundir hafði fengið Selárdals-
þing, er sjera Þorláki, föður Jóns
skálds á Bægisá, hafði verið vikið
þaðan við litla sæmd, en þó með.
brögðum nokkrum. (Eins og ef til
vill gefst síðar kostur á að greina
frá). Fjekk sjera Þorvarður Björn
þá til aðstoðarprests, og fór hann
austur í Skálholt og tók prests-
vigslu af Ólafi Gíslasyni biskupi,
12. okt. 1749. Það varð þó að sam-
komulagi^ að sjera Björn þjónaði
Selárdalsprestakalli þá um vetur-
inn, en Eggert var áfram til vors-
ins, aðstoðarprestur hjá sjera Þor-
varði. Næstu tvö árin bjó sjera
Björn litlu. búi á nýbýli er halin
bvgði í landi Bæjar á Rauðasandi.
En 27. okt. 1752 andaðist sjera Þor-
varður, og fjekk sjera Björn þá
veitingu fvrir staðnum og fluttist
þangað í fardögum 1753. kíá nú
segja að „undirbúnings árin“ sjcu
liðin í æfi sjera Björns, en „starfs-
árin“ hefjist.
EKKI MUN aðkoma að Sauð-