Lesbók Morgunblaðsins - 25.03.1945, Blaðsíða 16

17G
I LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
— íslens k leiklist...........
um að ía flugleiðina yfir Island“.
Fáir voru þá trúaðir á þá flugleið
eða nytsenul hennar fyrir ísland.
Flugleiðin var nú komin og hvílík-
ur mismunur að ferðast á þenna
hátt!
Að stríðinu loknu er Island ekki
lengur einangrað land. En fáir eru
búnir að átta sig, hve breytingin
verður þýðingarmikil. ótrúlega
margir nýir möguleikar og ný við-
horf hljóta að skapast. Fyrir um
J)að bil 15 árum hafði jeg verið
sannfœrður um að flugleiðin hlaut
að liggja um Island og jeg hafði
skrifað Vilhjálmi Stefánssyni og
œtlað að komast til Pan American
Aii'Ways til að stunda nám í flug-
vallarstjórn, svo að jeg gæti orð-
ið flughafnarstjóri á íslandi þegar
flugferðirnar hæfust! Og nú hefði
líklega fyrst verið hægt að nota,
mig. En Vilhjálmur dró heldur tir
mjer og fátæktin og vandræðin svo
mikil, þegar náminu loks lauk, að
förin beindist heim.
En draumurinn hafði þó veriði
forspár og nú hafði jeg notið þeirr-
ar ánægju að fljúga þessa miklu
fraintíðar loftleið.
Jeg gekk inn í tollbúðina og var
spurður spjörunum vir. Og með því
að jeg var hvorki lúsugur eða með
geitur eða annan óþverra og með
venjulegu heitu blóði, þá gekk mjer
slysalaust að komast gegn um hina
vinsamlegu rannsókn.
Von bráðar hafði ung og bros-
hýr stúlka útvegað mjer herbergi á
Wa rdman Park gistihúsinu. sem
hefir um 1700 herbergi. Ók jeg
þangað í bifreið og fór strax í sjóð-
heitt bað.
Að því loknu labbaði jeg út á lít-
inn franskan veitingarstað og fjekk
mjer þar vel að borða og vænan
snaps af koníaki með. Fann jeg þá
gjeinilega að jeg var kominn í mun
frjálsara þjóðfjelag heldur en nvi er
á Islandi. Renndi niður snapsinum
með vælj)óknun og fór síðan heim
Frarnh. af bls. 163.
en Þorsteinn prófastur segir svo, að
einn vondur skólameistari í Skál-
holti hafi spillt siðunv skólapilta,
og kann hann að eiga við valds-
manninn, senv J)á yar á Þing-
evrum. En leikina kallar Þorsteinn
Pjetursson pápiska ósiðu, sem orð-
ið hafi eftir í landinu fyrir tilstilli
gleðimanna og Ijettvvðugra valds-
manna eins og Bjarna Halldórsson-
ar.
Til er í Arna Magnússonar safni
þýðing, sem. hann hafði fengið að
láni árið 1707, en aldrei skilað aft-
ur, eins og fleiru. Leikritið er sanvtal
tveggja stallsystra og er þýðing vir
ensku að því er jeg helst ætla. Efni
þess er hjónabandshugleiðing unv
vondan og góðan eiginmann, unv
það, hvernig vel gift kona sje stödd,
og hvernig sú illa gifta eigi að fara
að ráði sínu. Til eru þá íslenskar
þýðingar af leikritum allt frá því
snemma á 17. öld og fram á daga
Geirs Vídalíns og Sigurðar Pjeturs-
sonar. Það er vísast, að á öllu þessu
tímabili hafi verið menn uppi, sem,
hafa haft kynni af útlendri leik-
list. Staðhættir allir, strjálbýli og
fólksfæð, hafa ráðið mestu um Jvað,
hvað hjer festi rætur af leik.jum,
sem hafðir voru til skemmtunar er-
lendis, Til vikivakaleikja voru pall-
byggðu baðstofurnar einkar hentug-
ar. Þar var eðlileg skipting milii
leikendasvæðis og áhorfendasvæð-
is, enda sjer' Jiess greinilega stað í
lýsingum frá J>eim tíma, að sumt
gleðifólkið ljek á gólfi, en annað
sat á palli og horfði á.
að sofa og hvíln mig. Að morgni
skyldi taka til óspilltra málanna,
fyrst og fremst heimsækja sendi-
herrann í Washington og sendiráð-
ið og taka þá undir smásjána !
Meira.
Þykir mjer ekki ólíklegt, að ein
ástæðan til þess að vikivakaleikirn-
ir fjellu niður hjer á landi, hafi ver-
ið sú, hve húsakynni urðu hjer lítil
og þröng á nvesta eymdartíma þjóð-
arinnar.
Þegar þjóðin hætti að hafa efni
á að byggja sæmilega rúmgóð íveru-
hún var það meira rothögg fyrir
gleðisamkomur hennar, en saman-
lagðar prjedikanir klerka og forboð.
Að vikivökum aflögðum blómguðust
rímurnar á ný. Rödd kvæðamanns-
ins, sem að vísu hafði aldrei þagnað
síðan rínvur voru fyrst kveðnar við
dans hjer á landi, kvað við með
nýjum þrótti, og kom þar að, að
fagurfræðingvvm eins og Jónasi
Ilallgrímssyni þótti nóg um. í ein-
um. hinum elstu rímunv kemur avvn-
ars fyrir merkileg ])ersóna, senv
gengur aftvvr í leikritvvnum, og það
allt franv til vorra daga. Jeg á við
Skíða göngumann í Skíðarímu. t
ætt við hann eru allir landshorna-
menn frá tveimur kumpánunv Snorra
á Húsafelli, Hrólfi, Galdra-Hjeðní
og hvað þeir nvi heita allt til Gvend-
ar snemmbæra og Arngrvms holds-
veika. Þarf ekki annað en líta á,
mynd, sem fylgir einu handriti rínv-i
unnar, prentuð í Kvæðasafni frá
miðöldum, senv Bókmenntafjelagið
gaf út, til þess að sjá, að smekkur
áheyranda rímunnar er ekki ýk.Ja,
fi'ábrvvgðinn snvekk leikhúsgesta í
Iðnó fyrir skringilegvvm persónum.
Margir munu halda, að egg sje
þyngra. þegar það er ungað en á!
meðan það er nýtt. Þetta er þó ekki
svo, því að egg ljettast unv 15%
jneðan á útunguninni stendur. Staf-
(ir Jjetta af því að vatnsinnihald
eggsins minnkar.