Lesbók Morgunblaðsins - 15.02.1948, Page 8

8Í
LESBOK MORGUNBLAÐSINS
~T*r
geta íengist kaupendur að honum.
Og nú sem stendur get jeg ekki hugs-
að mjer betra byggingarstæði en þetta
og miklu ákjósanlegra fyrir „prívat-
menn“ að búa þar heldur en í mið-
bænum“.
Þá minntist einhver á það að Batt-
eríið væri sögulegur staður og mætti
því ekki byggja þar.
Jul. Havsteen mælti: „Já, jeg hefi
heyrt því fleygt að Batteríið sje sögu-
legur staður. En hin sögulega frægð
stafar ekki frá Ingolfi Arnarsyni,
heldur frá Jörundi hundadagakóngi.
Ætti því að eyðileggja þennan sögu-
stað helst sem fyrst, því sá maður
gerði oss eigi annað en smán, og þeir
menn ættu þákkir skilið, sem yrðu
til þess að afmá allar minningar um
Jörund'1.
Sigurður Stefánsson varð þá fyrir
svörum og mælti: „Jeg sje enga þörf
á að evðileggja þennan stað endilega
vegna þess, að konungur vor um alda-
mótin hafði þar vigi sitt. Jeg fæ ekki
sjeð að oss sje nein smán að minn-
ast þeirra tíma — og jeg efast um
að nokkur sje bær að dæma um það
hvort hagur vor hefði nú staðið ver
þótt sú stjórnskipan hefði komist á,
sem Jörundur kóngur vildi innleiða
hjer.“
Þá hreyfði sami þingmaður þvi, að
þetta væri skemmtistaður fyrir marga
bæjarbúa; gangi þeir oft bangað á
kvöldin sjer til skemmtunar og til að
njóta hins fagra útsýnis. Af þeim
ástæðum væri ekki rjett að leyfa
byggingar þama og tók Kristján Jóns
son í sama streng og einnig sira Sig-
urður Jensson.
„Jeg held aö það sje aðallega
skemmtistaður fyrir vist fólk á síð-
kvöldum", sagði Jul. Havsteen.
„Jeg get ekki sjeð að nein bæjar-
prýði sje að Battcríinu eins og það
er nú“, sagði J. Jónassen. „Það er
bara grasivaxið horn út í sjóinn, með
klöppum og stórgrýti í kring".
„Staðnum hefur enginn sómi verið
sýndur", sagði Hallgrímur biskup
Sveinsson, „enginn vegur hefur verið
þangað gerður og vilji menn komast
þangað þurrum fótum þarf að stikla
þar yfir lækjarsitru, svo að þangað
virðist ekki f jölfarið. En þar er efni í
fagran stað, og verði hann seldur frú
Vídalín muh verða kostað kapps um
að gera hjer íríðan stað, og hús til
sóma og prýðis þessum bæ“.
Þannig kíttu þingmenn um jætta
fram og aftur, en það var Kristján
Jónsson, sem benti á aðalatriðin í
þessu máli. Hann benti á það. að
landsjóður ætti nú ekki aðra lóð hjer
en Arnarhólstúnið, en þyrfti að reisa
mörg stórhýsi, svo sem landspítala,
hús fyrir söfnin og sóttvarnahús —
Landlæknir hefði sagt sjer að land-
spítalinn ætti að standa á Arnar-
hólstúni. Þess vegna væri það óhvggi-
legt að selja einstaklingum lóðir
þarna. ,
„En menn haía forðast að minnast
á það, sem liefui hjer sjerstaka þýð-
ingu", mælti hann enn fremur, „en
það er framtið þessa bæjar, hversu
hann vex einmitt í kring um og aust-
ur fyrir þetta svæði. Þessi lóðasala
gæti orðið eins og stífla, eða haft á
vexti hans. Eftir nokkur ár verður
miðpunktur bæjarins þarna, því að
líkur eru til að aðalhöfnin verði fyrir
austan Batteríið, og verður þarna því
aðalverslunarlóðin í bænum. Jeg tel
því að ekki megi selja nema leita
fyrst álits bæjarstjórnar".
Sigurður Jensson tók í sama streng,
en Julius Havsteen sagði:
„Það nær ckki nokkurri átt að bera
jtetta mál undir bæjarstjórnina, því
að það kemur henni ekkert við, held-
ur aðeins þinginu og stjórninni".
Þá stakk Sigurður Jensson upp á
því, að dómkvaddir menn yrði fengn-
ir til að mcta lóðina. En Jul. Ilav-
stcen mátti ekki hcyra það nefnt.
Hann sagði:
„Ef dómkvaddir menn ætti að meta
lóðina, gæti svo óheppilega tekist til,
að fyrir því vali yrði menn, sem hefðu
allt of háa hugmynd um þessa lóð“.
Deildin samþykkti síðan með 7:2
atkv. að selja frú Helgu Vidalín lóð-
ina fyrir 850 kr. ásamt kvöð um að
sljetta jafn stóran blett í Arnarhóls-
túni.
ÚLFAÞYTUR
Jeg hefi rakið umræðurnar í Efri
deild nokkuð rækilega til þess að það
sjáist, að þar var lagt sjerstakt kapp
á það að frú Helga Vídalín gæti feng-
ið þessa lóð keypta — grunsamlega
mikið kapp. Verður þá og skiljan-
legra allt það sem á eftir fór, því að
þetta varð eitt hið mesta hitamál í
bænum. Um það segir Klemens Jóns-
son, sem hafði fylgst vel með:
„Málið setti allt þingið og allan
bæinn í svo mikla æsingu, að senni-
lega hefur aldrei verið eins mikill
móður í bæjarmönnum, hvorki fyr
nje síðar, ekki einu sinni á bænda-
fundinum 1905. Jafnvel stiltustu og
gætnustu menn misstu alveg taum-
hald á sjálfum sjer . . . Út yfir tók
þó er málið kom til Neðri deildar, því
að nú höfðu bæjarmenn áttað sig á
því. Borgarafundur var haldinn og
þar var samþykkt með yfirgnæfandi
meirihluta mótmæli gegn sölunni. —
Hótunarbrjefum rigndi niður á þá
þingmenn, er voru hlyntir sölunni, og
kvað jafnvel svo ramt að, að einn
þingmanna er aðallega barðist fyrir
henni í Neðri deild, keypti sjer
skammbyssu til að verja sig með, ef
á sig skyldi ráðist".
VliGUR UM ARNARHOLSTUN
Meðan þessu fór fram í Efri deild
Alþingis kom annað frumvarp fram í
Neðri deild um það að veita stjórn-
inni heimild til að selja Reykjavíkur-
bæ vegarstæði yfir Arnarhólstún og
skák norðan og austan af túninu,
einmitt þar sem Batteríið var. Þetta
var samþykkt og fór það frumvarp
til Efri deildar um svipað leyti og
hitt frv. um sölu Batteríisins kom til
Neðri deildar.
I