Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.1948, Síða 1
Frá Grútargröf til Kjötstaða — I.
tölublað.
Sunnudagur 22. íebrúar 1948.
FYRSTU KYNNI AF GRÆNLANDI
£fti, (jjutfmuntl j^orlál.
?óóon
niatj.
Borgarís hjá Krutdligssat.
VETURINN 1939 var ákveðið að
senda leiðangur írá Danmörku tii
Norðvestur-Grænlands og eyja þeirra,
sem liggja þar vestur af, Ellesmeres-
lands. Axel Heibergs lands o. fl. —
Skyldi leiöailgur þessi athuga jarð-
fræði, dýralíf og gróður á þessum
slóðum, en þar var margt sem var
lítt eða ekki þekt.
Jarðfræðingum var sjerstaklega um
hugað að athuga, hvort ágiskanir
og staðhæfingar danska jarðfræðings-
ins, Lauge Kochs, um fjallgarð þann
hinn mikla og forna, sem nefndur hef-
ur verið Calidónski íjallgarðurinn,
væru rjettar. Fjallgarður þessi, eða
leifar hans, hafa fundist í Skotlandi,
Noregi, Svalbarða og Koch heldur
því fram, að hann hafi náð yfir þvert
Norður-Grænland og Grantsland, en
svo er nyrsti hluti Ellesmereslands
nefndur. — Auk þess vissu menn, að
á eyjum þessum lifði afbrigði eða sjer-
stök tegund hreindýra, Peary-hreinn-
inn, sem hvergi finst annarstaðar svo
kunnugt sje, og sem dýrafræðingar í
Evrópu vissu mjög lítil deili á. —
Við vorum 4, sem valdir vorum frá
háskólanum í þetta ferðalag, auk far-
arstjórans, en hann var' bakari að iðn,
þó hafði hann lagt stund á margt
annað, t. d. verið eitt ár kúahirðir í
Arizona í U. S. A. og tvo vetur refa-
og bjarndýraskytta á Norðaustur-
Grænlandi. Hafði hann að miklu leyti
sjálfur aflað f jár til fararinnar og sjeð
um útbúnað allan, nema hvað söfnin
sáu um gögn öll, sem nota skyldi til
vísindastarfsemi.
Nú stóð svo á, að jeg og antiar leið-
angursmanna, Vibe, mag. í dýrafr.,
þurítum að Ijúka embættisprófi við
háskólann og gátum því ekki komist
með skipi því, sem tók farangur leið-
angursins. Ákvað leiðangursstjóri þá,
að bíða okkar, en senda hina 2, sem
tilbúnir voru, með íarangrinum, Við
3 lögðum svo af stað fr,á „Grútar-
gröfinni", en svo nefnist þafnarbakki
Grænlandsverslunaní IIöfn, þann 27/6
’39. Var farkostur ókkar klí fornfáleg
seglskúta, um 200 ‘ámál. að stærð, og
var bannað að flýtja farþega með
henni yfir Atlantshaf, þrátt fyrir það
■v" '■* .4** ‘
að nafn skútunnar væri allyfirlcetis-
legt, en hún hjet „Sverðfiskurinn“.
Fararstjóri var því skráðúr- aöstoðar-
matsveinn og við tyeir fjelagar undir-
hásetar. Farþegarúm voru auðvitað
engin, og hafði verið klarabrað sam-
an tveimur fletuiy undit* stiganum
miðskipa, og skyldu undirhásetar haf-
astþarvið!