Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1948, Blaðsíða 12

264
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
?
inanóóon
ARNOLD NORDLING
MÆTUR ÍSLANDS VINUR
IIINN 12. desember 1947 andaC'ist í
llelsingíors, Finniandi. prófessor Áin-
uld (Henrik) Noidling eftir stutta en
Rrussi s*ínum hátíðaráiið 1930, þegar
krabbamein. liöfðu læknar fyrir tveim
árunf skorið burt það sem þeir náðu
af meininu, og komst Nordling til ail-
góðrar heilsu eftir það, en nú tók
meinið sig upp að nýju og þá svo
hastarlega, að hann lifði tæpan mán-
uð eftir það að læknarnir tóku eítir
ve.xtinum.
Arnold Nordling var íæddm- i Pojo
í Nyland í Suður-Finnlandi árið 1889.
Hann tók stúdentspróí i sænskum
menntaskóia i Helsingfors 1907. Síð-
an las hann norræna málfræði \ið
lláskólann i Helsingfors hjá prófess-
orunum O. F. HulLman og Ilugo Pipp-
ing, varð hann cand. phil. 1911, Jic.
phil. 1920 og dr. phil. 1921 íyrir rit-
gerð um áherslu i samsettum orðum
i íornsænsku.
Doktorsritgerð hans hjet Om aainm
anskrivning och sárslcrivning i forn-
svenska och áldre nysvenska urkunder
sásom ell medel all beícckna olika
betoning og var hún prentuð í Studier
1 Nordisk Filologi (SNF) 1920. í
þessari málstatistisku ritgerð, sem
sýnilega var innblásin af próíessor
Pipping, hjelt hann fram allnýstárleg-
um kenninguxn um samsett orð, og
spannst út af þessu ritdeila þar sem
suiilir sænskir norrænumenn (Emil
Olion, o. fl.) tóldu Nordling hafa á
róngu að standa, en Pipping varði sjón
armið hans cg niðurstöður. Sjálíur
LkriiAði J'vorcliin^ sí52.** fleirl ^rsinsr-
urr. málið þar ssrn hanr. rayr.di með
likindareikr.ir.gi — dæmi Pippir^s
— að styrkja niðurstöður sínar
(Sprdkstatlsttíc, SNF 1931—32).
j sarnbandi við ritgerð þessa safn-
aði hann til fullkomins orðasafns yfir
Suðurmannalög Ijin fornsænsku (Ord-
skaltcn i Södcnnannalagcns tc.vtcodex
samlad ocli ordnat av Arnold Nord-
litig, Helsingfors 1928 — Acta Soc.
Sci. Fennicae XLIX, No. 5). Var þetta
hið mesta þolinmæðisverk og ná-
kvaciiit, cnda inun orðasafn það tæp-
lega úr gildi ganga fyrir þá sem sinna
víija foinsænsku máli eða norrænu.
Fylti rit þetta flolvk samskonar orða-
safna, sein fyrst mun hafa verið gerð
af L. Larson um orð i hinuin elslu
íslensku liandritum. en siðar unnin af
II. Pipping og nemendum hans vfir
íornsænsku lagatextana.
Árið 1924 var Nordling gerður að
dósent í norrænum fræðum við Há-
skólann í Helsingfors. Sama ár hafði
liann með öðrum gengist fyrir útgáfu
afmælisrits til hins ástsæla kennara
síns Hugo Pipping, sem þá 5. nóvcm-
bei um liaustið fyllti sextíu ár.
Jeg, sem þessar iínur rita, kyntist
lionum veturinn 1924—25, þegar hann
var að vinna að þessari útgáfu. Jeg
kom þá til Helsinglors um haustið
til að nema hljóðfræði og tók tíma
bæði hjá prófessor Fipping og hjá
prófessor F. Áima, sem nú hafa báðir
saínast til feðra sinna. Nordling tók
mjer alókunnugum eins og bróður,
hann útvegaði mjer herbergi í sama
matsöluhúsi og hann bjó sjálfur,
fylgdi mjer í Nylands Nasjon og sa
til bess á aiian hátt að mjer yrði sem
rr.est cg fcest r.ct aí vera rr.ir.ni i
-.—v.—, „jeár tm. ve..,. ..r cg um
sumarið sem í hönd fór er jeg eyddi
að nokkru leyti í Finnlandi með hon-
um.
Það eina sem jeg gat gert í staðinn
var að kenna honum íslensku og var
það Ijett verk jafnmikinn áhuga cg
hann hafði á máljnu. Ivom það og
fram siðar, þ\i hann ijct það verða
nálcga sitt fyrsta verk að heimsækja
ísland. Kom hann fyrst heim 1926 og
hittumst við þá i Viðey. Síðar kom
liann lika sumrin 1927, 1928 og inso
og sáumst við þá í síðasta sinn á
Þingvöllum, þótt h\-orugan grunaði
að svo mundi vcrða.
Á þessuin árum lærði Nordling svo
vel íslensku að fáir munu hafa staðið
honum á sporði á Norðurlöndum. Var
það hvorttveggja að hann eignaðist
marga vini á íslandi, cnda tók liann
þeim íslendingum með kostum og
kynjum, er endur og cins slæddust
austur til Finnlands. Auk þess kendi
liann íslensku við liáskólann í Hels-
ingfors, bæði gamla og nýja málið.
Það var því cinkar vel til íallið að
íslendingar sæmdu Nordling fálka-
Arnold Nordling fekk að kcnna á
hann var þar í síðasta sinn. Enda mun
það satt best sagt, að fáa tryggari
vini mun ísland haía átt í Austur-
vegi en Nordling.
Nordling skrifaði laglega smágrein
um ísland í Svenskn Folkskolens Vánn
crs Kalender, Helsingfors, 1930. Auk
þess skrifaði hann allmargar greinar
um norræn og íslensk efni svo sem
„Fornnórdisk diktning" í Budkavlen
1929, „Norröna ord i Ortnamn" í
(Jermanska namnstudier tillágnade
Evald Lidén, „Islándskt hann var að
telja — hann taldi — Latinets lage-
barn o. s. írv.“ í Fsstskrift til Fijínur
Jónsson 1928, „Kani'' og „Norr,
vandbl(Bss, vandgœfr, vinnr“ í SNF
1930 og „Pauls saga postola och norr.
mið n.“ SNF 1937. F’lestar af grein-
ur.um eru ls.ngar cg mjög nákvæmar
orðranr.sóknir.
Arr.old Ncrdling íjeklc áS kenna á
hinni hcrSu snmkeppr.:, sern ríkii í