Lesbók Morgunblaðsins - 09.05.1948, Blaðsíða 16

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
2r,3
JÓN TÍKARGJÓLA
hjet formaður á Suðumesjum. Hann
reri eitt sinn við annan manri. Um dag-
inn gerði ofsarok. Jón ljet háseta sinn
róa, cn átti sjálfur fult i fangi að stýra,
svo ckki fylti undir þeim. Þegar þeir
voru komnir á leið, misti hásetinn aðra
árina, varð hræddur og íór að biðja
fyrir sjer. Jón sagði honum að halda
kjafti og mundi eitthvað leggjast til
í þessu bili hvolfdi skipi skamt frá
þeim. Þá sagði Jón: „Nú held jeg að
eitthvað verði til með árar, því að nú
köstuðu einir úr kláfunum“. Ljet hann
svo reka undan vindi þangað til þeir
náðu ár af hvolfda bátnum.
LJÓSM. MSL: ÓL K. MAGNÚSBON. ÍS
HINN 10. nóvember 1913 fóru fram fyrstu og seinustu farþegaflutningar með
járnbrautarlest hjer á landi. Þá bauð Iíirk verkfræðingur blaðamönnum í
Reykjavík að skoða hafnarmannvirkin og vinnubrögð við hafnargerðina. Vestur
hjá Grandagarði stóð eimvagn hafnarinnar og aftan í hann tengdir tveir pall-
vagnar með bekkjum. Á þessa bekki settust blaðamenn, og var Matthías Jochums-
son skáld aldursforseti þeirra. Síðan var ekið suður í Öskjuhlið og hringinn i
kringum bæinn, eins og járnbraut hafnarinnar lá. — Nú cr járnbrautin horfin,
en eimvagninn stendur einn og yfirgefinn þar sem hafnarsmiðjan var, skamt
frá Pólunum. Eimvagn þessi er smíðaður hjá Leistcr Wðrks í Suffolk í Eng-
landi árið 1898. — Væri ekki rjett að taka hann til handargagns og geyma scm
minjagrip um fyrstu og einu járpbrautina á ísiandi?
GUÐS SAUÐIR
Einhverju sinni var karl að lesa hús-
lestur og komu þar fyrir „guðs lömb“.
Karl las „guðs veturgamlir sauðir.“ —
Hann var spurður hví hann gerði það,
en karl kvaðst hafa lesið lömb í fyrra,
og sfðan væri heilt ár. (Sögn síra Vald.
Eriems).
RAFN JÓNSSON
Hrafnssonar í Skörðum, bjó á Ketite-
stöðum á Völlum (um 1630). Hann átti
miklar deilur við Ólaf prófast Einars-
son í Kirkjubæ, og ritaði prófastur höf-
uðsmanni um hans athæfi og neðan á
brjefið kviðling þenna:
Ribbalda þessum ryð þú burt
með rótum sínum öllum,
svo enginn fái upp hann spurt
á víðlendi nje fjöllum.
Auðmjúkan planta í hans stað
sem elskar friðinn mæta
og sambúð sæta,
sjer það fólkið og þá mun það
þinna boðorða gæta.
Var honum þá leyft að setja Rafn í
varðhald. En Stefán, sonur Ólafs
prests var hinn mesti vin Rafns, gerði
hann varan við og kom honum undan
og kvað þá til hans þessa alkunnu vísu:
Nú vill ekki standa um stafn
stöðugan vin að fanga.
Þótt allir beinist að þjer, Rafn,
undan skal jeg ganga.
w**
JAÐRAKAN
heitir fugl á Suðurlandi og heldur
sig einkum í mýrum kring um Þjórsá
og Ölfusá. Hann gellur hátt og þykjast
Sunnlendingar geta ráðið það af rödd-
inni hvort ár sje færar eða ófærar, því
segi hann: „Vadd’ekki, vadd’ekki", þá
er áin ófær, en ef hann segir: „Væddu
þig, væddu þig“, þá er áin fær.
EINAR í RAUÐHÚSUM
Einar Jónsson í Rauðhúsum i Eya-
firði (d. 1905) sagði margar kýmnisög-
ur af sjálfum sjer. Ein var þessi:
Einu sinni þegar jeg var á Strjúgsá,
sá jeg andahóp niður við á. Jeg greip
byssu mína, hljóp ofan eftir, skaut í
hópinn og drap þrjár. Ein þeirra flaug
með hinum, önnur flaug suður um nes,
en þá þriðju sá 'eg hvergi.
LÓAN
var einn þeirra fugla, sem ekki voru
skapaðir í öpdverðu, heldur breytti
frelsarinn nokkrum leirfuglum, sem
hann hafði búið til að gamni sínu, þeg-
ar hann var barn, í lóur. Kom að hon-
um Sadusei nokkur og ávítaði hann
fyrir að vera að búa til fuglana, af þvi
sabbatsdagur var, og ætlaði að brjóta
þá. En þá brá frelsarinn hendi yfir
leirfuglana og hófu þeir sig þá til flugs
og sungu um leið: „Dýrðin, dýrðin".
Um spádóma vorfugla er þessi vísa:
Heiðló syngur sumarið inn,
semur forlög gaukurinn,
áður en vetrar úti er þraut
aldrei spóinn vellir graut.
EJÖRN Á BURSTARFELLI
Einu sinni kom Björn að Skálanesi,
þar sem þá bjuggu Ólöf systir hans og
Sveinn sálarlausi maður hennar. Ólöf
var þá að þvo í læk. Björn kastaði
kveðju á hana og sagði: „Fyrir þann
skuld (það var máltæki hans), er steggi
þinri heima?‘“ Ólöf stóð upp og sagði:
„Það skaltu vita, að heima eru sokka-
tetrin hans,“ og barði þeim svo blaut-
um um eyru bróður sins, en hann snaut
aði burtu. Menn heldu að Björn mundi
skorta afl við hana, og var hann þó
afarmenni að burðum.