Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1949, Blaðsíða 9

kardínálar, og þeir eru í páfarík-
inu liið sama og ráðherrar í öðr-
um ríkjum.
Kardínálar mega aldrei vera
fleiri en 70. Þeir eru yíirmenn
kirkjunnar, hver í sínu landi. Þeir
eru þar nokkurs konar páfar, en
verða þó að lúta páfanum í
Róm, og hafa ótakmarkaða hlýðn-
isskyldu við hann.
Valdamesti kardínálinn er sá,
sem fer með innanríkismálin. Staða
hans svarar til forsætisráðherra-
stöðu. Hann fer með utanríkismál,
hann ákveður afstöðu kirkjunnar
til hinna ýmsu stjórnmála í öðr-
um löndum, og hann skipar sendi-
menn hjá öðrum þjóðhöfðingjum.
En ekkert má hann þó gera nema
með samþykki páfans sjálfs. Páf-
inn þarf aítur á móíi ekki að
standa neinum reikningskap gerða
sinna öðrum en drotni. Og allir
kaþólskir menn verða að hlýða
boði hans og banni.
Píus páfi XII er sinn eigin for-
sætisráðherra. Hann hafði haft það
embætti meðan hann var enn
kardínáli, og hjel þá Eugenio
Pacelli. En þegar liaim varð páfi,
lók Maglioni kardináli við embætt-
inu. Svo dó Maglioni og þá lók
páfinn við því sjálfur og hefir
haldið því síðan. Hann hefir því
ærið að starfa og vinnur svo að
segja nótt og dag, seíur í mesta
lagi 3—4 stundir á sólarhring En
við hlið sjer hefir hann þó tvo
ráðgjafa og heita þeir Domenico
Tardini. og Giovan Battista. Mont-
ini. Hvorugur þeirra er kardináli
en þó er sagt að þeir muni ráða
meiru en kardínálar um öll vanda-
sömustu mál. Páfinn kveður bá til
klukkustundar viðtals hvom á
hverjum morgni og einnig oft á
kvöldin. í orði kveðnu eru þeir að-
eins skrifarar hans, en ráða þó
meira um stefnu Vatikansins í ut-
anríkismalum en nokkrir memi
aðrir.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS T- " ' ' 261
Þeir eru mjög ólikir. Tardini er
feitur maður og glaðlyndur og'
gefinn fyrir góðan mat. Hann er
rúmlega fimmtugur að aldri og
er fæddur í Róm. Hann er mjög
skarpskygn, forsmáir aukaatriði en
er fljótur að átta sig á hverju máli
í höfuðdráttum. Montini er hold-
grannur maður, þögull og sístarf-
andi. Hann er talinn snillingur í
því að leggja jafnan á hin bestu
ráð í hverju máli. Ekki er vitað
hvernig verkum er skift milli
þeirra. En talið er að Tardini hafi
þau mál til athugunar, þar sem
þarf að sjá langt fram í tímann,
en Montini gefi ráð í þeim mál-
um er þurfa skjótrar úrlausnar. Og
hann er einnig nokkurs konar milli
göngumaður páfans og kristilega
lýðræðisflokksins, sem er undir for
ystu Gasperi forsætisráðherra
Þannig er í stuttu máli verka-
skifting innan sjálfs Vatikansins.
En þaftan er allri hinni kaþólsku
kirkju stjórnað líkt og' lier. í for-
ingjaráðinu eru kardínálar, erki-
biskupar og biskupar, alls rúmlega
þúsund i Evrópu og Ameríku. Þeir
eru nokkurs konar hershöfðingjar.
En undirfoi'ingjar þeirra eru prest-
arnir, sem stýra söfnuðunum og
þeir cru rúmlega 75.000 að tölu.
Auk þess koma svo 60.000 trúboðar
í rúmlega 30 löndum og yfir þeim
eru 300 trúboðs biskupar og 100
pi’efektar. Hver einasti prestur og
trúboði fylgist með öllu þvi, sem
gerist í hans umdæmi og gefur
skýrslu um það til biskups síns.
Biskuparnir láta svo allar skýrslur
og upplýsingar ganga til erkibisk-
upanna, en þeir standa í beinu sarn-
bandi við kardinálana og páfastól-
inn.
Á þennan liátt fylgist páfastóll-
inn svo vel með öllu því, sem er
áð gerast i heiminum, að undrun
sætir. Allar þær upplýsingar sem
páfastólinn fær íra prestunum og
þúsundum kafcclskra manr.a, eru
bornar saman við þær upplýsing-
ar er sendifulltrúar páfans afla
sjer að öðrum leiðum. Þannig
fylgist páfastóllinn nákvæmlega
með því livað er að gerast í hverju
landi. Og það er þetta skipulag,
sem páfinn hefir að tefla fram í
baráttunni gegn kommúnismanum.
Og sú barátta er frá páfans sjónar-
miði ný krossferð fyrir frjálsræði
mannanna til að dýrka guð.
(News Review).
V 4/
Angandi
tannstönglar
ÞAÐ ER engin ástæða tii þess að
amast við tannstöngluin nje notkun
þeirra. Ef einhver þykist þuifa að
lialla sjer aftur á bak i sæti sínu
eftir máltið og stanga úr tönnunum,
þá skyldi enginn hneykslast á því. Það
var einu sinni siður á góðum heimii-
um og veitingahúsum að liafa tánn-
stöngla á borðum, svo að menn gæii
gripið til þeirra að lokinni máltið.
Heldri menn báru á sjer tannstöiigul
úr gulli. Hvergi er þess getið í bók-
um, sem fjalla um rnannasiði og kur-
teisi að neitt sje athugavert við það
þótt menn noti tannstöngla.
Nú er komin á markaðinn ny teg-
und tannstöngla, senx anga af kam-
fóru. Eru þeir úr trje, sem er gegn-
sósa af kamfóru og eyða því sýklum
um leið og menn stanga úr tönnun-
um. Það var maður að nafni Charles
Foster i Maine, sem lærði þetta af
Indíánum í Suður-Ameriku. Þegar
heim kom bjó hann til nokkr;. tann
stöngia og gaf vinum sinum. En
það barst fljótt út, og innan skamms
pantaði veitingamaður nokkur af hon
um fjölda slikra lannstöngla. Fostei
bjó sjer þá til vjeiar til þess að smiða
þa og getur nú framleitt 150.000 tann
stongla á hverri mínútu. Verða þeir
sennilega komnir um allan heim áð-
ur en varir. —
í sambandi við þetta ma geta þess
að nú eru stórblöð farin að nota „vel-
lyktandi" prentsvertu til þess að
prenta með þær auglýsingar, sem al-
menningur á sjerstaklega að taka
eftir.