Lesbók Morgunblaðsins - 30.04.1950, Blaðsíða 4

240
LESBÓK MORGUNBL\ÐSINS
að afkoma atvinnuveganna sje
sem best tryggð.
Því miður hefir verið á því tals-
verð vðntun að samtök launþega
og forystumenn þeirra hafi ávalt
gert sjer ljóst, á hvern hátt þau
best geta vænst árangurs í launa-
baráttu sinni.
Baráttan hefir miðast alltof mikið
við það að knýja fram sem hæst
kaupgjald, eins og kaupgjaldið
væri eina leiðin, sem máli skipti,
fyrir afkomu launafólks. En *því
fer auðvitað mjög fjarri. Hin raun-
verulegu lífskjör launþegans á-
kveðast auðvitað af því hvað hann
getur á hverjum tíma veitt sjer af
lífsins gæðum, mat, klæðnaði, hús-
næði, skemmtunum o. s. frv., eða
hinum raunverulegu verðmætum,
sem hann getur veitt sjer.
Peningarnir, sem launþeginn fær
í kaup eru hinsvegar ekki verð-
mæti í sjálfu sjer, heldur ávísanir
á verðmæti. Það er ekki kjarabót
að fá fleiri slíkar ávísanir, ef hver
ávísun rýrir að sama skapi verð-
gildið sem ávísanirnar verða fleiri.
Ef það væri svo, að hægt væri
i það endalausa að bæta kjörin
með því að hækka kaupið, væri
lífsbaráttan miklu auðveldari en
hún raunverulega er. Prentun
seðla, eða öllu heldur að prenta á
þá hærri tölur er ekki kostnaðar-
samt. En því miður á fátæktin sjer
dýpri rætur en svo, að henni verði
útrýmt á svo fyrirhafnarlítinn hátt.
Hvort hið almenna kaupgjald, reikn
að í krónum er hærra eða lægra,
hefrr ekki teljandi áhrif á afkomu
launþega sem heildar, hinsvegar
ræður hæð kaupgjaldsins kaup-
mætti peninganna, þannig að því
hærra, sem kaupgjaldið er, því
lægra er verðgildi peninga og
öfugt.
Með tilliti til þessa má fullyrða,
að kaupgjáldsbaráttan og sá árang-
úr, sem áf 'henni má vænta laun-
þegum til hagsbóta, er miklu þýð-
ingarminni en launþegum mun al-
mennt vera ljóst. Það sem afkoma
launafólks hinsvegar veltur á, er
framleisðluafköst, tækniframfarir,
atvinnuöryggi, verslunarhættir o.
s. frv.
Ekki er vafi á því, að launaþega-
samtökin gætu fengið miklu áork-
að á öllum þessum sviðum, ef þau
Með sanngirni skai sigur
vinnast.
INGIMUNDUR Gestsson, for-
maður Hreyfils og ritari Al-
þýðusambands íslands, hefui
um langt skeið gengt ýmsum
trúnaðarstörfum í verkalýðs-
samtökunum og verið m. a.
form. Hreyfils í 5 ár.
— Hvað telur þú skipta mestu
máli fvrir verkalýðssamtökin?
— Jeg tel það nauðsynlegast fyr-
ir samtökin að standa saman í bar-
áttunni fyrir hagsmunamálum
sínum. .Launþegasamtökin eiga að
flytja mál sín af einurð og festu
og hika ekki við að fylgja hverju
rjettu máli fast fram til sigurs.
Aftur á móti eiga þau að forðast
ósanngirni og ofríki og láta ekki
óhlutvanda lýðskrumara leiða sig
af rjettri leið.
Samtökin eiga með starfi sínu að
sanna ríkisvaldinu og þjóðinni allri
að verkalýðssamtökin eru það
vald, sem ekki verður fram hjá
gengið, þegar um er að ræða mál
er skipta lífsafkomu alls almenn-
ings.
Stjettarfjelög og
stjórnmálafjelög.
— Eru kommúnistar ekki að
tapa í verkalýðsfjelögunum?
— Jú, enda er það eðlilegt. Öll
starfsemi kommúnista innan sam-
beittu áhrifum sínum. Veltur á-
rangurinn af kjarabaráttu þeirra í
framtíðinni að mínu áliti á því að
þau og forystumenn þeirra geri
sjer ljóst mikilvægi þessara atriða.
Of langt myndi þó leiða, í stuttri
grein sem þessari, að ræða þau
málefni nánar, en látið nægja að
vekja athygli á þýðingu þeirra.
Ingimundur Gestsson
takanna er pólitísk. Þeir líta á öll
mál, er til umræðu koma í fjelög-
unum frá pólitísku sjónarmiði og
hika ekki oft á tíðum við að fórna
hagsmunum heilla fjelaga fyrir
ímyndaða hagsmuni kommúnista-
flokksins. Þetta hefur orðið þess
valdandi, að þar sem kommúnistar
starfa innan fjelaganna eru sífeld-
ar deilur og togstreita um það
hvort fjelagið eigi að starfa áfram
sefn raunverulegt stjettarfjelag eða
pólitískt baráttufjelag, eins og
kommúnistar hafa gert mörg fjelög
að, sem þeir hafa ráðið lögum og
lofum í, eins og Dagsbrún o. fl.
Sameiginlegt átak til
viðreisnar.
— Hvernig líst þjer á horfurnar
í atvinnumálum?