Lesbók Morgunblaðsins - 15.10.1950, Blaðsíða 8

460 ""• — 4 ■ ‘ Titr <.-* } LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
marga, enda rjett að reikna með
auðveldari starfræksiu iijer vegna
maimfæðar. — Hins vegar er rjett-
mætt að jafna saman Landsboka-
safni 1910—18 og Haskólabokasafni
1950—58. Þar er ekki annar stærð-
armunur verulegur en sá, að há-
skólasafnið þarf ekki að annast
neitt handritasafn nje vænta eins
stöðugrar lestrarsaisnotkunar og
Landsbókasafn á þeim tíma. En út-
lán verða sambærileg — að visu
fyrirhafnarhtil sum lanin til fræði-
manna háskólans, en sum geta kost-
að bókfræðilega fyrirhoín, sem
vegur móti.
A þessu skeiði voru fastir boka-
verðir Landsbókasafns þrir að með-
töldujn iandsbokaveroi. r jorði mað
-ur var spjaldskrárritari, ráðinn á
full laun. f íimta lagi var aðstoðar-
inaður, sem hafði a hendi lestrar-
salsgæslu 7 mánuði ársins. Sje starf
hans metið jafnt starfi aðstoðar-
stúdentanna í Háskólabókasafni og
spjaldskrárritarínn dreginn frá töl-
umú til að mæta störfum við hand-
ritasafn og þá bókfræði, sem er
strangari skyida á þjoðbokasafni en
öðrvim vísindasöfnum, verða eftir
þrir bókaverðir Landsbókasafns til
að .samsvara einurn bókaverði há-
skólasafnsins, sem jafnmikils eða
meira þyrfti að krefjast af. Þetta
er ekki hægt Þetta er of ojafnt til
þess, að vel geti farið.
Vissulega var þessi mannafli
Landsbókasafni nauðsynlegur og
var síðan aukmn smátt og smátt
i hlutfalli við vöxt þess og bók-
fræðiþarfir.
Ekki neita jeg því, að i sjerhverri
starfsgrein þurfi að heimta meiri
afköst af hverjum starfsmanni en
fyrir 40 árum. Kunnáttuskortur
allra íslenskra bókavarða, er þeir
byrja safnstörf, er dragbítur, sem
endist vonandi ekki þennan rnanns-
aldur út. En hversu mikill verka-
spai naður sem reyndur yrði, hagg-
ar það ekki staðreyndinni: Háskóla
-safn þarf að fá bókavörð til við-
bótar, mjög duglegan starfsmann.
Sameining safna í framtíð
TVEIR aí merkustu safnmönnum
eldri kynslóðar, Guðmundur Finn-
bogason landsbókavörður og Páll
E. Ólason fv. prófessor, studdu á
síðustu árum sínum þá hugmynd,
að sameina þyrfti Landsbókasafn
og Háskólabókasafn, þegar næst
yrði bygt yfir þjóðbókasafnið. —
Þeirri hugmynd sór jeg fylgi þann
dag, sem jeg varð bókavörður, og
gerði mjer þegar Ijósar ógöngur
íramtíðarinnar, ef það ráð yrði ekki
tekið.
Dagskrármál Landsbókasafns í
bili er aukið olnbogarúm í Safn-
húsinu, og nýtt bókasafnshús bíður
áratug eða lengur. Sameiningar-
málið er óframkvæmanlegt á með-
an og skiptir því fremur htlu um
bókavarðarinálið hjer að framan.
En ef Háskólabókasafn þyrfti alt
í einu þrjá bókaverði alls og Lands-
bókasafn einn eða tvo í viðbót við
lögákveðinn fjölda, sem þar er nú?
Getur ekki hugsast, að hin íjár-
frekíto sameining safnanna færi að
þykja skynsamleg sparnaðarráð-
stöfun? Rekstur eins safns kostar
minna en tveggja, þegar svo langt
er komið.
Hvar a þjóðbókas^fnið
að standa i framtíðinni?
RÖKSEMDUM skal slept, þvi að
þetta er útúrdúr. En hið sameinaða
,,Landsbókasafn“, sem yrði systur-
stofnun ,háskólans, (nærri eins ó-
liáð háskólastjórnimii og Lbs. er
nu), ætti að standa sem styst frá
háskólanum á Melunum, t. d. á
norðurenda iþróttavallarins, sem
eytt verður, með þjóðminjasafn og
útvarpshöll sitt á hvora hönd.
Hið tilkomumiþla safnhús á Arn-
arhóli virðist hafa marga kosti til
þess að vera áfram þjóðskjaiasafn,
e, t v, um aldur og ævi, búí að
skjalavarðveisla og ýmis stjórnar-
ráðsstörf í grend þar við eru ná-
tengd. Að þeim möguleika og öðr-
um víkur landsbókavörður í síðustu
árbók safnsins.
Þjóðbókasafn,
sem er háskólabókasafn,
cina lausnin.
Á GELGJUSKEIÐI safna fylgja
ýmsir kostir því, að vísindalegu
söfnin okkar sjeu tvö og leiti sjer-
þróunar á einstökum starfsemi-
þáttum, sem kynnu að eiga erfitt
uppdráttar eftir valdboðna sam-
eining þeirra. Og úr því íyrirkomu-
lagi, sem er, verður að reyna að
laða kostina fram, áður en það
verður afhrópað og fordæmt.
En voldugt sameinað safn væri
ómetanleg stoð fyrir vísindastarf-
semi háskólans, eftir að hún verður
fjölþættari en svo, að dálítið safn
innanhúss í skólanum hafi fje og
starfskrafta til að rísa undir hlut-
verki.
Efling Háskólabókasafns ásamt
samvinnu við Lbs. er afar mikils-
verður áfangi til að undirbúa ýmsa
merka þætti starfseminnar í sam-
einaða safninu síðar meir og gera
það að agætu háskólasafni í líking
við það snið, sem í framtíð verður
á ríkisbókasafninu í Árósum, sém
er háskólabókasafn, háskólabóka-
saíninu í Gautaborg, sem er um
leið alment safn, og á háskólabóka-
safninu í Osló, en það er þjóðbóka-
safn Norðmanna.
Um þessa stefnuskra sameining-
ar hljóta íslenskir safnmenn og há-
skólamenn að sameinast smátt og
smátt, eftir því sem íramtíðarþarí-
ír skýrast.
Bjoru Sigfussom
^ ^ ^ ^
pAÐ eru ekki nema 75 ár síðan, segir
amerískt blað, að farið var að smíða
skó með sjerstöku lagi fyrir hægri fót
og vinstri fót. Áður höfðu skórnir verið
nákvæmlega eins.