Lesbók Morgunblaðsins - 01.04.1951, Blaðsíða 16

188 i
LESBÖR M0RGUNBLAÐSIN8
TILVONANDI .BYGGINGAMEISTARAR — Mynd þessi er tekin í hinu nýa
barnaheimili Reykjavíkurbæar á Öldugötu. I»að hei'ir verið falið forsjá Barna-
vinafjeiagsins Sumargjafar. Hjer eru tveir litiir snáðar að leika sjer og sýna
hugvit sitt í þvi hvernig haganlegast er að raða byggingarefninu. Með marg-
breyttum leikföugum má fljótt komast að því livað börnin eru helst hneigð
fyrir. Eí' til vill verða þessir drengir frægir byggingameistarar eða verkfræð-
ingar þegar aldur færist yfir þá. — Ljósm. ÓI. K. M.)
Jón á Dvergasteini.
Árið 1709 búa á Dvergasteini í Álfta-
firði vestra Jón Tómasson og Þuríður
Sigmundsdóttir. Áttu þau nokkur
börn. Jón lagðist í bólunni. Sagði hann
konu sinni áður en hann dó hvernig
sinn líkama skyldi til moldar búa;
hann vildi að hann alklæddur væri
öllnm sínum hátíðaklæðum og skó a
fótum, með ofanbrotna hettu, og snúa
því aftur er fram á hettunni ætti að
vera, með svartskeftan hníf í hægri
hendi og hvita vetlinga á höndum, án
allrar líkkistu. Þetta sem hann fyrir
sagði var ekki alt gert. Þar eftir, strax
sem Jón dó, veiktist kona hans og
heldu margir hann mundi aftur gengið
hafa og sótt að henni. Fór hún svo
til sinnar sveitar og var ætíð aðgætt,
en strax sem hún kom á bæ þann i
sinni sveit, hvert hann hafði bannað
henni að koma, þá hengdi hún sig
sjálf í fjárhúsinu. En til Dvergasteins
þorði enginn maður að koma næsta
ár, en bygðist þó aítur. Þar eftir veikt
ist bróðir þessarar konu með sama
hætti og hún. — (Grst.annáll).
Lurkur og Píningur.
Veturinn 1602 var nefndur Lurkur.
Þá var kolfellir um alt land, svo að
margir mistu alt sem þeir áttu. Þá var
svo mikið frost, að hestar stóðu gadd-
freðnir á Reykjanesi vestra. Enginn
gróður var kominn á Jónsmessu og urn
sumarið nær graslaust. Lögðust þá í
eyði fjölmargar jarðir um land alt.
Næsti vetur var nefndur Píningur. Þá
var veðrátta góð, en þá hrundi fólk
niður af hungri, svo að annað eins hall-
æri hafði ekki komið svo nokkur vissi.
Þá sagði Guðbrandur biskup að 600
manns hefði fallið í Skagafirði. Fólkið
breiskti við eld bein og skóbætur úr
haugum sjer til lífsbjargar. Fiskafii
var lítill. Menn, sem í ver fóru höfðu
ekki annan mat með sjer en nauts-
húðir, er þeir steiktu á kvöldin.
Fyrirburður.
Árið 1682 sást halastjarna í hálfan
mánuð, og þá dreymdi Sigurð Sigurðs-
son á Láganúpi sunnan Patreksfjarð-
ar, að hann sá 3 sólir, en sú í miðið
var öllum fegri, og varð að manns
ásjónu og sagði við Sigurð: „Hvað
heldur fólkið að stjarnan hafi að þýða,
sem sást sjer nýlega?“ Sigurður svar-
aði: „Þar vita menn ei af“. Andlilið
sagði: „Jeg vil segja þjer það: hún
merkir, að hjer eiga að koma ræn-
ingjar, og hafðu það til merkis, að
þeir, sem fyrstir koma til landsins,
sem þeir sögðu forðum er Vestmann-
eyar voru teknar: Frið, frið, en þar
kom að þar varð lítill friður; en mundu
mig um það, haltu þetta fyrir enga
draumóra, sem jeg scgi þjer, því það
er satt“. Og vaknaði Sigurður. Þrem-
ur vikum seinna dreymdi hann gaml-
an mann, gráhærðan og sagði hann
við Sigurð: ,Satt er það, sem sólin
sagði þjer um stjörnuna og ræningj-
ana“.
Iívaða síld var það?
Kjósarannáll segir frá því, að
haustið 1683 hafi „hlaupið á land á
Vestfjörðum og í Hrútafirði og Mið-
firði síld, að vexti sem stórir álar, lík
ttönusíli; svoddan kynstur komu af
henni á land, að menn og hestar gátu
varla fram komist um fjörurnar. Svo
lengi hún var fersk, smakkaði hún
vel, en sem geymd var og síðan etin,
fekk fólk af henni verk og bólgu í
höfuðið“.