Lesbók Morgunblaðsins - 08.02.1953, Blaðsíða 12

I 72 ,7U
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
von sé. Stundum íá þeir lítið en
stundum umkiingja þeir ijölda
dýra. t>ar eru sprettharðar gazell-
ur, urrandi ljón og hlébarðar,
gíraífar, sjakalar, vörtusvín, nas-
hyrningar og grimm villinaut. —
Vcgna hins ágæta skipulags, sem
er á þessum veiðiferðum, veröa
sjaldan slys. Ef villinaut ræðst á
mann, hefur hann það íangaráð að
fleygja sér flötum rett fyrir fram-
an það, því að nautin ná ekki til
jarðar með hornunum. Ef veiði-
manninum tekst að reka spjót sitt
í nautið um leið, þá er hann talinn
hetja í þorpi sínu.
Eí fíll er lagður að vclh, kemst
allt í uppnám og hundruð manna
þyrpast að hræinu og rífa það og
k slíta í sundur, því að hver vill fá
k sitt. Manneldisfræðingar segja þó,
að ekkert sé ætt á iilnum nema
raninn. (Þó fæst góð feiti úr fótum
þcirra).
Talið er að um 17.000 filar sé í
Súdan, þar af um 2500 í Torit-hér-
k aði. Um 1300 fílar eru lagðir að
c velli árlega og talið er að þeim
fjölgi nú um 5%. Kýrnar eru í
meiri hluta, fjórar á móti hverjum
tarfi. Kýr má ekki drepa nema því
aðeins að þær hafi valdið tjóni, og
tarfa, sem eru með léttari tennur
t cn 15 pund, má heldu eigi drepa.
50 punda tennur þykja góðar, en
t til cru fílar sem hafa 90—100
L punda tcnnur.
Gamlir fílar gera oft mikinn usla
t á ökrum manna að næturþeli, en
eru komnir langt á burt þegar
morgnar. Séð hef ég íólk koma
grátandi til yfirvaldanna út af því
tjóni er það haíði orðið fyrir, og
biðja um að scndir sé mcnn til að
L elta filinn og drepa hann.
■u Eiskveiðar eru aitur á móti
•L kvenna vcrk. Um þurrkatímann
L mátti stundum sjá hópa af konum
L með nct stcfna niður að ánni. Eldri
'L konurnar voru latnar standa fyrir
a grynningum og Jiaia uet a núlli
sín. Yngri konurnar fóru langt upp
með ánni, óöu þar út i og íældu
fiskinn meö handaslætti niður ána,
svo að hann kom í turfum í netin.
TRÚARBRÖGD
Trúarbrögð Latuka voru mjög
fábrotin. — Trúboðar komu og
kenndu þeim, að guð hefði skapað
axia menn. Það var mjög auðvelt,
því að áður hötðu Latuka átt þann
guð, er þeir nefndu Hollum, en
það þýðir skapari. Og þegar trú-
boöarnir vissu það, þa letu þeir
naínið halda sér.
Þá trúa þeir á yfirnáttúrlega
vcru, sem þeir kalla Ajok og getur
hún verið bæði góö og ill. ilcnni
eru öll veikindi að kenna.
Þeir trúa því, að eftir dauðann
verði maðurinn að því dýfi, sem
er tákn ættkvíslar hans, hvort sem
það er nú fíll, hvítmaur, api, krókó-
dill eða snákur.
Þótt Lotuka þyki vænt um þá
læknishjálp, sem stjórnin veitir
þeim, hafa þeir enn meiri trú á
galdralæknum sínum, sem kallaðir
eru Amuroni. I næsta þorpi við
mig var það gömul og greindarleg
keriing og haiði hún aðra sér til
aðstoðar. Einu sinni var ég við er
sjúklingur kom til hennar. Það var
ung stúika, sem sagðist hafa óþol-
andi kvalir í maganum. Hún var
látin leggjast endilöng utan viö
kofann. Galclrakonan iyiiti svo trog
með vatni og íleygði cinhverju
rusli þar i. Siðan ók hún troginu
íram og aítur um magann á stuik-
unni og þuldi særingar. Eftir litla
stund hætti hún þessu og athugað’.
trogið. Skvetti liún siðan úr því,
þcrraði það vel innan til þess ao
ekkert óheilnæmt skyldi loða við
það, og íyllti það svo aö nýu og
nuggaöi því um maga stulkunnar.
Þannig fór þrisvar- En í þriöja sinn
dró hún sprek upp úr troginu og
sagði að þetta lieföi verið mnan í
stulkuimi cg af því Uefðí huu haít
kvalirnar. — Og með þessu liafði
sjúkhngurinn þa fengið bata.
IIJÚSKAPL'U
Um líkt leyti og unglingur er
tekinn í hóp fuilorðmna karl-
manna, rænir hann stúlku og hleyp
-ur á brott með hana. Morguninn
eftir fara íoreldrar hennar að leita,
og er þeir íinna þau, þá hefur
stúlkan ileygt „járntjaldinu“ og er
komin í geitfarskinnspils. Er þá
íarið að ræða um hvað pilturinn
eigi að borga fyrir hana og eru það
annaðhvort 100 geitur eða 10 naut-
gripir. Siöan slátrar brúögunú geit
og slær upp veizlu í húsi tengda-
ioður síns. Svo veröur hann uö
vinna eitt ár hjá tengdafööur sin-
um.
Hjónaböndin eru yfirleitt fram-
úrskarandi góð og mjög sjaldan
kemur það iyrir að hjón skiiji. En
ef einhver á margar konur, er aðal-
vandinn fyrir hann að stilla til frið-
ar með þeim. Þó er það alvanalegt
að kona, sem íarin er aö reskjast,
óskar þess að bóndi sinn íái sér
unga konu til viðbótar, enda er hún
sjaif þá mcira metin en áður.
Barnadauði er geisimikill. Það er
mjög lítið hirt um börnin fyrstu
manuðina. Eftir það fer forcldrun-
um að þykja vænt um þau, og
syrgja mjög einlæglcga ef þau
deya.
GREFTRUNARSIÐIR
Um lcið og einliver deyr, er geit-
heðni vafið að höfði honum og
saumað íast að hálsinum. Síöan er
haim graiinn rétt utan við kofann,
þar sem hann atti heima og staur
rekinn niður í leiðið. Dánarveizlu
er slegið upp og hornin og kjálk-
arnir af gcitum þeim, sem þar eru
etnar, cru hengd á staurinn. En
gori geitanna er stráð um kofa-
gólfið og síðan cr dansað í kring
um koíami.
Eftir mánaðar sorg kujua ætt-