Lesbók Morgunblaðsins - 08.02.1953, Blaðsíða 14

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
( 74
írsku stúlkurnar hverfa
Liggur við landauðn í sumum sveitum
i ÞAÐ er víðar en á íslandi að sveit-
1 irnar fara í eyði vegna þess, að
( fólkið flýr þaðan. Þetta sama óáran
r gengur yfir hjá frændum vorurn
í írum. Þar eru það ungu stúlkurnar,
sem flva sveitirnar um leið og þær
| eru fullþroska, eins og sést á þess-
f ari grein, sem tekin er eftir „Maga-
( zine Digest“.
— ★ —
r Um aldaraðir hafa skáldin frægt
[ fegurð hinna írsku kvenna, drif-
( hvítt hörund þeirra, kolsvart hár
[ og blá augu. En nú er svo komið
( að þessar fögru stúlkur eru nær al-
[ gerlega horfnar í sumum sveitum
f írlands. Menn geta ferðazt um
( Sligo, Donegal, Leitrim og Ross-
f common á vesturströnd landsins og
{ hvergi rekizt á þessar fögru ungu
{ stúlkur. Þær konur, sem þar er að
{ sjá, eru annað hvort börn að aldri
{ eða gamlar kerlingar. Seinustu tíu
f árin hafa ungu stúlkurnar þyrpzt
{ úr landi, um 2000 til jafnaðar á ári.
( Þær flykkjast til stórborganna í
{ Englandi, Birmingham, Manchest-
( er, Glasgow og London. Þar gerast
{ þær vinnukonur, afgreiðslustúlkur,
( fara í verksmiðjur eða gerast bíl-
( stjórar. Mjög fáar þeirra koma
{ heim til írlands aftur.
r En eftir sitja ungu mennirnir og
r verða að einsetumönnum. — Þeir
{ komast fljótt upp á það að hjálpa
{ sér sjálfir, elda mat og þvo flíkur
f sínar. Um hreinlæti er máske
f minna hugsað en áður, og fyrir
{ mun það koma að gluggatjöldin
( grotni niður án þess að hafa
( nokkru ' sinni verið þvegin. En
( ungu mennirnir sætta sig við þetta
{ og eru alveg orðnir því afhuga að
£á sér konu. _ __________
Prestarnir þruma yfir þeim úr
prédikunarstóli og segja að þetta
geti ekki gengið og sjálfur biskup-
inn í Ardagh og Clonmacnoise, dr.
McNamer, hefur sent út hirðisbréf
vegna þessa. Segir hann þar meðal
annars: „Hér er útflutningur fólks
mestur í heimi og hér fæðast fæst
börn. Ef þessu heldur áfram fer
ekki hjá því að írska þjóðin deyr
út í landi sínu“. Bréf þetta var lesið
í öllum kirkjum i vesturhluta ír-
lands-
Samkvæmt hagskýrslum eru nú
ógiftir þrír fjórðu hlutar af öllum
karlmönnum á aldrinum 25—35
ára. Margir þeirra mundu án efa
giftast, ef þeir gæti fengið konu
handa sér. En upp á hvað hafa þeir
að bjóða? Aðeins erfiði og basl og
þess vegna er ekki von að ungar
stúlkur sækist eftir því.
í sveitum írlands eru engin þæg-
indi. Þar eru hin gömlu hlóðaeld-
hús, þar sem mó er brennt. Vatn
verður oft að sækja um langa vegu.
Þar eru engar skemmtanir, nema
ef telja skyldi eina eða tvær ferðir
í bíó á ári. Ekki er hægt að fara
oftar, því að bíóin eru í þorpunum
og þangað er sums staðar 20 mílna
leið, sem fara verður fótgangandi,
eða þá á hjóli, ef það er til.
I sumum sveitum Leitrims eru
fimm karlmenn á móti hverri
stúlku. Og um fólksfækkunina
þarna er þetta dæmi skýrast. Árið
1927 voru 96 börn í einum barna-
skólanum í Leitrim. Árið 1940 voru
þar 59 börn. Árið sem leið voru þar
39 börn. Sömu söguna er að seg.ja
úr flestum skólum í vesturhluta
landsins.
Árið 1943 skipaði írska stjórmn
sérstaka nefnd til þess að reyna að
finna einhver úrræði til þess að
.stöðva fólksfækkunina. Ekki er
vitað að nefndin hafi komizt að
neinni niðurstöðu enn. — Blöðin
hamra stöðugt á því að eitthvað
þurfi að gera og í þinginu eru
haldnar ræður um það. En ekkert
hefur verið gert.
Það er dapurlegt að ferðast um
vesturhéruð írlands. Þar er hver
bærinn við annan í eyði- Fólkið er
flúið og bæirnir grotna niður. Þar
sem bæir standa búa nú venjulega
einsetumenn, ungir menn, sem
hirða um kýr sínar og hæns, rækta
kartöflur og taka upp mó. Þeir
venjast þessu og sumum finnst þeir
vera frjalsari heldur en ef þeir ætti
konu og börn.
Aldrei hafa fæðingar verið jafn
fáar þar í landi og nú. Hvergi í
heimi flýr fleira fólk land og hvergi
eru giftingar jafn fátíðar. Það er
sama þótt biskupinn skrifí, prest-
arnir þrumi og stjórnmálaherrarn-
ir tali um þetta vandamál. Það
leysist ekki fyrir því. Ungu menn-
irnir eru orðniiv því afhuga að fá
sér konur. Þeim finnst ævi sín góð.
Þeir mega koma eins seint heim á
kvöldin og þá lystir og þeir mega
sofa fram eftir degi. Hví skyldi
þeir vera að kvarta?
MAÐUR, sem var að fleyta timbri,
varð fyrir því óhappi að detta út af
flotanum. Buslaði hann lengi í vatn-
inu, en tókst að lokum að ná í trjábol
og halda sér uppi á honum. En vegna
þess að straumur var mikill, þá
komu fætur hans upp hinum megin
við trjóbolinn, og þannig barst hann
með straumnum þangað til samverka-
maður hans hafði náð í bát og kom
honum til hjálpar. En þá sagði hinn
drukknandi maður:
— Láttu mig vera. Ég get haldið
mér uppi dálítið lengur. Bjargaðu fyrst
manninum sem stcndur á höfði þarna
iúnuin megin.