Lesbók Morgunblaðsins - 30.04.1953, Blaðsíða 8

24«
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
1
Skyldu þeir viJja fara eius með sölusamtok bænda?
þó menn óskyldra stjórnmalaskoðana
þarna að verki, og var áberandi, að það
voru einmitt Framsóknarmenn á áður-
nefndum fundi í S. I. F. sem réðust
hvað harkalegast gegn ósk Sambanas-
ms um að kljúía S. I. F. Allir þessir
menn litu svo á, að hvort heldur litið
er til áfallinnar reynslu áður en S. I. F.
var stofnað eða dóms reynsiunnar frá
stofnun þess, sé það hreint tiiræði vió
sjávarútveginn að rjúía þessx varnar-
samtök útvegsmanna.
—★—
Rett er að geta þess, að auk Fram-
sóknarflokksins, sem virðist miða bar-
áttu sína i útflutningsmálunum við það
eitt, að Sambandið öðlist sérréttindi,
hafa kommúnistar krafizt þess, að nið-
ur séu brotin samtök útvegsmanna. Kr
rneira en spaugilegt að heyra þá tala
fjálglega um viðjar og einokun, svo
hrifnir sem þeir eru af slíkri skipan
mála i paradis sinni i Kússlandi. Vilja
kommúnistar veita sérhverjum þeim,
sem sér sér stundarhag i því að rjúfa
samtök útvegsmanna, sem fyllst frelsi
til þess. Skilja þeir þó vel, að það leiðn-
beint í ánauð aukinna skulda útvegsins,
en trjggir að sönnu þeim erlendu þjóð-
um, sem fiskinn kaupa af okkur, og
þar á meðal þjóðuniun austan járn-
•jatdsins, lægra verð á íslenzkuni al'-
urðum, og islenzkum kommunistum
gróða aí þeim viðskiptum.
Kommúnistar vilja þvi i ráuninni
svifta útveginn frelsi undir yfirskyni
aukins frelsis, en miða að öðru leyti
við það eitt að reyna að krækja sér 1
gróða úr rústum útvegsins.
—★—
Þeir af leiðtogum Alþýðuflokksxns
sem útgerð reka, halda dauðahaldi x
sölusamtök útvegsmanna. Hinir báru a
siðasta þingi fram frumvarp um að
sviíta útvegsmemi því frelsi, sem sölu-
samtök þeirra eru reist á, en hneppa þa
í þess stað í viðjar allsherjar emræöis
poÍLtiSks bitlingalýðs.
Eg legg nú þá spurningu fyrxr alþjóð
manna, hvort mér, sem þessa fortíð á
i fisksölumálunum og tel mig bera skyn
á þau til jafhs við flesta aðra, sé ætl-
andi að stuðla að upplausn þeirra sam-
taka, sem ég sjálfur átti veigamikinn
þátt í að koma á fót, og sem til mikillar
íarsældar hafa reynzt, upplausn sem
mér er ætlað að framkvæma gegn mót-
mælum þeirra, sem mest ciga i húfi,
útvt'gsmannanna sjálfra?
Og alveg sérstaklega vil ég spyi'ja
þa forystumenn Framsóknarflokksins,
sem síðar fá fregnir af þessum mál-
flutningi mínum, hvort þeir myndu
treysta sér til að svifta félagssamtök
bænda vernd, sein þeim með löggjöf er
veitt, enda þótt einhver aðili fyndist
meðal bændanna, sem réði yfir frá
þremur upp i sextán prósent eftir ár-
ferði, af ársframleiðslu einhverrar a-
kveðinnar framleiðsluvöru landbúnaó-
arins, teidi sér hag 1 þvi og óskaði þess
þess vegna — ef allir aðrir bændur
teldu það leiða til upplausnar, glund-
roða og óbætanlegs tjóns?
Framsóknarmenn eiga að þvi leyti
samleið með okkur Sjálfstæðismönn-
um að þeir vilja taka fullt tillit til
hagsmuna bænda. En þótt ekkert skuli
staðhæft um hvort hið saina megi segja
um Framsokh að þvi er útveginn
áhrærir, þá þarf a. m. k. enginn að
óttast að við Sjálfstæðismenn geruinst
meinsmenn sjávarútvegsins. Við mun-
uin aldrei gerast verkfæri i höndum
þeirra, sem vegna skammsýni eða eig-
inhagsmuna leggja til atlögu gegn liís-
afkomu framleiðenda i landinu, þvi á
sæmilegri afkomu þeirra velta skilyrði
okkar hinna, sem önnur störf stunda,
til að hafa í okkur og á.
Um saltfisksöluna vil eg að lokum
segja það, að mín spá er sú, að verði
núverandi skipan brotin niður mun af
því leiða glundroða og mikið fjárhags-
legt tjón, en sú dýra reynsla mun komjx
vitinu fyrir menn og neyða þk til að
taka þessa skipan upp að nýju.
-★-
Margt það sem ég hef sagt Um salt-
fisksöluna gildir einnig um sölu á hrað-
frystum fiski, þó með þexm afvikum,
að kaupéndur eru þar flein og víðar
frjáls ínnflutmngur a honum. Með
þe^a sölu fara nú aðaUega tveir að-
xlar, Sólumiðstóð hraðfrystihusanna og
Sambandið. Hef ég reynt að efla sam-
starf þeirra á milli og vernda sölurétt-
indi þeirra eftir getu. Eru þó mörg
dæmi þess, að samkeppni þeirra hefur
leitt til tjóns fyrir íslenzka hagsmuni.
Hygg ég því fremur að þróunin gangi
í þá átt, að þeir taki höndum saman
cn hina, að útflytjendum fjölgi.
—★—
Ég lýk þessum hugleiðingum min-
um um útflutningsverzlunina með því
að minna á það aðalatriði, að sam-
keppnin og frelsið hefur sína kösti, en
cinnig sina ágalla. Kostirnir njóta sín
óviða vcr en í sölu margra íslenzkra
sjávarafurða, meðal annars vegna þess
að innflutningur til neyzlulandanna er
viðast þar sem mestu máli skiptir á
einni hendi. Af sömu ástæðum aukast
og margfaldast ágallar frelsis og sam-
keppni við sölu þessarar vöru.
Eg viðurkenni að ég aðhyllist at-
hafnafrelsi i sem allra ríkasta mæli og
a sem flestum sviðum. En engin regla
er án undantekningar. Og svo sem
högum okkar íslendinga er háttað, og
þegar athugaðir eru þeir örðugleikar,
sem við eigum við að stríða um afurða-
sölu sjávarútvegsins, þá hygg ég, að
íslenzkum hagsmunum sé bezt borgið
með því, að fullt frelsi riki i innflutn-
ingsverzluninni, svo að samkeppnin
vcrði islenzkum kaupsýslumönnum
spori til að leggja fram kraftá sína,
þrek og þekkingu til þess að tryggja
þjóðinní sem ódýrastar neyzluvörur. En
ég tel alveg jafn tvímælalaust, að að
sama skapi sé farsaélast, að sala ýmsra
íslenzkra útflutningsafurða sé á sem
íæstum höndum, ekki sízt meðan emká-
sala eða einn aðxli fer með þessa verzl-
un í neyzlulöndunum,
Þessari stefnu mun eg verða trúr
meðan fiskframleiðendur lejta hennx
skióls hjá mér. En að sjálfsögðu muu
ég telja mér skyít að fylgja þeirra ósk-
um, ef þeir vilja breyta um stefnu Ég
jata bæði að mér getur missýnzt um,
livað þeim sé liagkværnast, sem hítt,
að eg er andvígur því að rikisvaldið
taki ráðin af íramieiðendum j þessusx
efnum.