Lesbók Morgunblaðsins - 20.02.1955, Blaðsíða 2

94
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
veitt Arnarbæli í Ölfusi og var
hann þar til dauðadags 28. febr.
1873.
Kona sr. Guðmundar var Guð-
rún (f. 7. júlí 1825) Pétursdóttir
Hjaltested og Guðríðar Magnús-
dóttur prests í Steinnesi, Árnason-
ar biskups Þórarinssonar. Börn
áttu þau hjón átta, er til aldurs
komust, en alls áttu þau 15 börn.
Af dætrum þeirra, sem voru sex,
urðu tvær prestskonur; ein giftist
sýslumanni og tvær áttu verslunar-
menn. Ein dóttirin og tveir synir
þeirra hjóna fóru til Ameríku. —
Prestkonurnar voru: Anna (f. í
Litla-Dunhaga 9. júní 1848); giftist
séra Oddgeiri Þórðarsyni presti í
Vestmanneyum og víðar, og Guð-
ríður (f. á Þrastarhóli 21. nóv.
1853); giftist séra Ólafi Ólafssyni
presti að Guttormshaga, síðar í
Arnarbæli og síðast fríkirkjuprest-
ur í Reykjavík og Hafnarfirði. —
Margrét (f. á Þrastarhóli 19. febr.
1855); átti Jóhannes Davíð Ólafs-
son sýslumann í Skagafirði. (Sjá
nánar Guðfræðingatal Hannesar
Þorst.)
ffié
ÞAÐ var föstudaginn 28. febrúar
1873, — sem líklega hefur verið
föstudagur fyrstur í Góu, — að séra
Guðmundur var beðinn að skíra
barn í Hraunshól í Hjallasókn, hjá
hjónunum Ólafi Eyólfssyni og Guð-
rúnu Hermannsdóttur, er þar
bjuggu.
Svo bar til, að þennan sama dag
fór Loftur bóndi á Hóli í Arnar-
bælishverfi til sjóróðra í Þorláks-
höfn; varð prestur honum samferða
út eftir, enda var Loftur oft fylgd-
armaður prests í vetrarferðum og
var vel kunnugur öllum leiðum.
ís lá yfir öllu láglendi í Ölfusi,
eins og jafnan er um þetta leyti árs
í frostavetrum. — Ekki mun Lofti
haía sýnzt ísinn tryggur, því að
ekki fóru þeir prestur skemmstu
leið að Hrauni, sem er frá Arnar-
bæli um Nauteyrar og yfir svo-
nefnda Ósa, heldur fóru þeir hina
efri leið út í Bæarþorp og „út með
fjalli“ allt að Hrauni.
Fór svo Loftur sína leið til vers
sem áður segir. — Nú fór skírnar-
athöfnin fram að Hraunhóli. Barnið
hlaut nafnið Eyleifur (f. 25. febr.).
Viðstaddur, — sennilega skírnar-
vottur — var Jón bóndi Halldórs-
son á Hrauni.
Meðan á kaffidrykkju stóð eftir
skírnina, sagði prestur við Jón:
„Við hljótum að veiða vel í Ölfusá
í sumar, Jón minn, mig er oft að
dreyma að við séum að svamla í
ánni við veiðiskap“. En báðir áttu
veiðirétt, silung og sel, í Ölfusá.
Það atvik hafði komið fyrir Jón
bónda fyrr um vcturinn, er hann
fór fram í Þorlákshöfn til hákarla-
veiða, og geymdi reiðhest sinn í
sjóbúð sinni á meðan hann var á
sjónum, að er hann vildi taka hann
til heimferðar, þá var þar enginn
hestur. Taldi Jón líklegt að ein-
hver hefði hleypt honum út og
væri hann kominn heim. Fór Jón
svo heim gangandi; en klárinn þá
ókominn. — Daginn eftir fer Jón
aftur fram í Þorlákshöfn og er
hesturinn þá í búðinni.
Að skírnarathöfn lokinni hugði
prestur til heimferðar, en nú vant-
aði fylgdarmanninn. Kom það þá
í hlut Jóns bónda á Hrauni að
fylgja presti; var hann þá maður á
bezta aldri, 44 ára, þekktur að
dugnaði og atorku.
Tóku þeir nú hesta sína, kvöddu
fólkið á Hrauni og heldu glaðir úr
hlaði. Ekki virðist þeim hafa sýnzt
nein hætta að fara skemmstu leið
að Arnarbæli, því þá leið völdu
þeir, og var yfir ísa eina að fara.
Ef til vill hefur og verið frjósandi
við kvöldið. Segir nú ekki af ferð-
um þeirra, en ekki kom prestur
heim og Jón bóndi ekki heldur.
Má þó vel vera að ekki hafi verið
undrazt um þá; í Arnarbæli máske
gert ráð fyrir að prestur gisti á
Hrauni, en á Hrauni að Jón dveld-
ist í Arnarbæli. Leið svo af nóttin.
En er út var litið á Hrauni á
laugardagsmorguninn, sást hestur
standa suður á ísunum svo sem
bundinn væri. Þótti þetta kynlegt.
En er að var hugað sást brátt að
þetta var hestur séra Guðmundar.
Stóð hann þar við opna vök og lágu
vettlingar prests á vakarbarminum.
Var augljóst hvað hér hafði skeð.
— Prestur og fylgdarmaður hans
höfðu hlotið hér vota gröf. Hafði
hér staðið opin feigs vök.
Skráðar heimildir segja að slysið
yrði í Ölfusá, en kunnugir nefna
til Þorleifslæk, þar sem hann fellur
í Ölfusá.
Eins og vænta mátti var nú hafin
leit að líkum þeirra félaga, en
mannafli var lítill til leitarinnar,
því karlmenn voru flestir farnir til
róðra í Þorlákshöfn. Ýmsra bragða
var leitað til hjálpar við leitina,
t. d. var farið með hana út á ísinn.
Var það gömul trú að haninn gal-
aði þar sem lík var undir! Nákom-
inn ættingi Jóns á Hrauni hefur
sagt, að lík Jóns fyndist með þess-
um hætti.
Aftur á móti varð nokkur bið á
að lík prests fyndist. Þá er það, að
Loft á Hóli, fylgdarmann prests,
dreymir, fram í Þorlákshöfn, að
prestur kemur til hans, heilsar
honum vingjarnlega og segir: „Ula
gengur að finna mig. Það er líka
von, þeir leita aldrei þar sem ég
er.“ — Síðan sýnir hann Lofti í
draumnum hvar hann liggur við
árbakkann. — Loftur bregður þeg-
ar við og hraðar sér á slysstaðinn,
brýtur niður ísinn, þar sem prestur
hafði vísað til og finnur hann þeg-
ar.
Jón bóndi á Hrauni var jarðsett-
ur að Hjalla 16. marz, en séra Guð-
mundur jarðsunginn að Arnarbæli
24. marz. Má af því sjá að nokkrir