Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1955, Blaðsíða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1955, Blaðsíða 3
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 239 Nr. 3: Forstöðumaður Iðnaðardeildarinnar Jóhann Jakobsson í herbergi, þar sem nokkur dýr efnafræðitæki eru staðsett. vitneskjunni sem fáanleg er í þess- um efnum, og Iðnaðardeildin get- ur látið þeim í té. Verðið á gagngerðri efnagrein- ingu á heyi er um það bil 250— 290 krónur á hvert sýnishorn, þeg- ar fullkomið mat sýnishornsins er framkvæmt. Þó þetta hafi fram að þessum tíma numið nokkuð tilfinnanlegri upphæð þá geta vel hlutföllin fljótt breytzt með hækkuðu kaupi við heyvinnuna. Yfirleitt eru þær fóðurblöndur sem seldar eru hérlendis efna- greindar fyrir almenning og versi- anirnar er hafa þær með höndum, svo almenningur getur fengið að vita efnainnihald þeirra og fóður- gildi. Verkun þurrheys er mjög mikilvægt atriði. Reynsla er fyrir því og er sannað með efnagrein- ingum t. d. um ornaða töðu, að þó hún sé hin aðgengilegasta að ilm og hreinlega verkuð, getur meltanleg eggjahvíta hennar verið aðeins Ms miðað við óornaða og velverkaða töðu. Þegar um heildarefnagreiningu er að ræða, þá gefur Iðnaðardeild- in upp hvert efna fyrir sig, t. d. hver fitan er eða mikið af eggja- hvítuefni og meltanlegri eggja- hvítu, tréni o. fl. HÆTT VIÐ AÐ OF MARGIR BÍÐI MEÐ SLÁTT UNZ GRASIÐ ER „FULLSPROTTIГ Enn í dag er hætt við að allt of margir bændur eða grasræktar- menn yfirleitt bindi sig allt of oft við það að láta sláttinn dragast unz taða á vellinum er eins og menn segja „fullsprottin11, en þó er það vitað mál, að sé hún fullsprottin, þá er tréni hennar orðið það mikið að hún hefur tapað miklu af fóður- gildi sínu, miðað við það sem það var mest og bezt. DÝR ÁHÖLD í NOTKUN I efnarannsóknarstofu Iðnaðar- deildarinnar (mynd 2), er m. a. mikið áhald í notkun, sem flýtir mikið fyrir efnagreiningunni á fóð- urefnum og er þetta hið svonefnda „Kjeldahls-tæki“, sem notað er til ákvarðana á eggjahvítuefni. Með því að notfæra sér þetta tæki, er hægt að ákveða eggjahvítuefni samtímis í tólf sýnishornum. Sami maður getur notfært sér tækið þrem sinnum á dag, svo 36 ákvarð- anir er hægt að framkvæma dag- lega. Tæki þetta kostaði uppsett um 50 þúsund krónur. Á myndinni nr. 2 er frk. Svala Kristjánsdóttir, er lengi hefur ver- ið aðstoðarstúlka í Atvinnudeild- inni, við vinnu sína við ákvörðun á eggjahvítuefnum í fóðri. Þá kem ég að þriðju myndinni, sem er tekin í einni hliðarstofu efnarannsóknarstofunnar. Jóhann Jakobsson, forstöðumaður deildar- innar sést þar að starfi. Eru þar ýms dýr tæki ,sem notuð eru við rannsóknirnar. Lengst til vinstri er tæki eitt sem kallað er Spektro- fotometer (Beckmanns). — Með tæki þessu geta efnafræðingar á- kvarðað fjölmörg efni, meðal ann- ars A-fjörvi í fóðurefnum, fosfat- innihald í grastegundum og fjöl- margt annað, ef hægt er að fá fram litaðar upplausnir eða einkennandi geislaverkun frá loga fyrir efni þau, sem leitað er að. Til hægri á borðinu er Polorograf. Tæki þetta er tiltölulega nýtt hér, keypt hing- að til Atvinnudeildarinnar fyrir þrem árum og hefur ekki enn verið mikið notað. Er það sérstaklega hentugt til þess að ákveða hvernig efnasamsetning sömu vörutegund- ar tekur breytingum. Eðlilegasta notkun þessa tækis er við kerfis- bundnar athuganir margra sýnis- horna af svipaðri tegund. Sjálf- virkir raf-spennu og straumstillar rita „körfu“ sem sýnir efnainnihald upplausnar við samanburð á öðrum með þekktu efnainnihaldi. í málm- steypuiðnaði er þetta tæki mikið notað við efnagreiningar. Tæki það sem sést á miðri mynd-

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.