Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1955, Qupperneq 5

Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1955, Qupperneq 5
LESBOK MORGUNBLAÐSINS 241 r*r Nr. 6: Hluti af gerlarannsóknarstofunni við Skúlagötu 4. Á borðinu við glugg- ann eru tvær smásjár. Lengra til hægri eru tæki til gerlatalningar og áfyll- ingar glasa. Á borðinu til vinstri er m. a. sýnishorn af mjólk og tóm mjólkur- flaska til rannsóknar á því, hvernig hún var þvegin. tækilegar og hvar þær er að finna. Hefur Tómas lagt að sjálfsögðu aðaláherzlu á að kynna sér með ferðalögum um landið, hvar séu hér hagnýtar bergtegundir. Má ekki búast við að slíkar yfirgripsmiklar rannsóknir leysist á nokkrum ár- um. Nám hans um bergfræðileg efni kemur og að miklum notum þegar menn gera meiriháttar mannvirki í bergi. Þannig var Tómas jarðfræðilegur sérfræðing- ur við byggingu orkuversins við Irafoss og Kistufoss við Sog, sem að mestu leyti eru neðanjarðar, eins og kunnugt er. Er Tómas var að því spurður hvort ekki væri það bagalegt fyrir hagnýtar rannsóknir í landinu í þessum efnum hve fáir landsmanna hefðu haft tök á að afla sér upp- lýsinga um bergtegundir landsins, sagði hann að það væri bót í máli, hve tiltölulega margir landsmenn söfnuðu steinum út um víðavang og færðu þá heim með sér, þó þeir ef til vill hefðu mjög takmarkað- an kunnleik á því, hvaða bergteg- undir þar væri um að ræða. Þessi áhugi manna getur auðveldlega orðið til þess að fróðleikurinn um bergtegundirnar fái skjótari út- breiðslu en ella. Fundur perlu- steinsins í Prestahnúk er gott dæmi þess. Ættu menn að hafa í huga að bergfræðingurinn ætti að ná til hinna ónafngreindu bergtegunda- safna, sem eru í vörzlum manna víðsvegar um landið. Perlusteinsfundurinn við Presta- hnjúk varð með þeim hætti að Jón Eyþórsson, veðurfræðingur, átti leið um þessar slóðir. Hann rak þá augun í einkennilegt grjót í hnjúknum og tók lítið sýnishorn af því og hafði heim með sér og færði Tómasi, því hann bar ekki kennsl á bergtegund þessa. En perlusteinninn er venjulega ljós- grár á lit, ekki ósvipaður gráum vikri, en noltkuð þyngri. Við átöku getur hann verið svipaður vikri Bergtegund þessi er glerkennd, er kemur einkum fram þegar molar af henni eru brotnir. í fyrra fannst mikið magn perlu- steins í Prestahnjúk, uppi við Lang jökul en áður var fundið allmikið af sömu bergtegund í Loðmundar- firði. Ekki er ósennilegt að perlu- steinninn gæti orðið hér hagnýtur sem útflutningsvara, einkum ef hann fyndist á nærtækum stað skammt frá útílutningshöfn. Mikið er notað af þessari bergtegund, einkum í Vesturheimi, en skörtur á nærtæku hráefni hefir til þessa hindrað útbreiðslu perlusteinsiðn- aðar við norðanvert Atlantshaf. GERLARANNSÓKNIRNAR Eins og áður er getið er gerla- rannsóknarstofa Iðnaðardeildarinn Nr. 7: Áhöld til „titreringar*1, vigt og áhald til að mæla, hve hitinn er lengi að í'ara í gegnum niðursuðudós. Fremst á myndinni til hægri er tæki til að prófa þéttleika dósa. Dr. Sigurður Pétursson til hægri á myndinni.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.