Lesbók Morgunblaðsins - 30.10.1955, Blaðsíða 1
Císli Sveinsson fyrv. sendiherra:
Kirkjur og
kirkjusókn
j^jJÁLEFNI það, sem í yfirskrift
þessarar greinar felst, er
næsta yfirgripsmikið og tekur í
raun réttri yfir marga þætti mála,
er það snerta á eina eða aðra lund,
en fáir einir verða hér raktir. Svo
að segja öll atriði þessa máls eru
meira og minna mikilsverð fyrir
kirkju- og kristnilíf þjóðarinnar,
þótt menn vafalaust líti misjöfn-
um augum á ýmis þeirra, eins og
nú er komið. En öllum má vera
ljóst, að nauðsyn ærin er nú — á
þessum tíma eigi sízt —, að menn
geri sér sem gleggsta grein fyrir
viðhorfi þessa efnis í heild, hvort
sem þeir eru um það sammála eða
ósammála. Aðalatriðið er, að
menn fari í alvöru að hugleiða það
ástand, sem í því hefir nú skapazt,
og leitist við að komast að já-
kvæðri niðurstöðu í því, er til úr-
bóta mætti leiða.
EINS og kunnugt er, þá er talað
um kirkju og kirkjur í tvenns kon-
ar merkingu: Kirkjuhús, Guðshús,
þar sem tíðagerð og trúarathafnir
fara fram, og svo kirkjuna sem
heild, sem trúmálafélag manna,
fárra eða margra, kirkjufélag, —
kristin kirkja, kaþólsk og lútersk
kirkja o. s. frv. En hér verður nú
að mestu haldið sér við hið fyrra,
kirkjuhúsin og afstöðu fólksins til
þeirra, og kemur þá einnig til
greina í því sambandi, hvernig
menn snúast við trúrækt frá and-
legu og reyndar hagrænu sjónar-
miði, ef svo mætti segja, og ber
þá að sjálfsögðu að hafa í huga, að
hér standa ávallt að ófullkomnir
menn, sem ekki er hægt að ætlast
til of mikils af, eins og þeir allir eru
af Guði gerðir, þótt einn geti verið
öðrum fremri, ef því er að skifta.
Vér erum líka allir syndugir menn,
en enginn eftir réttu íslenzku mál-
fari heilagur.
ÞAÐ er engum blöðum um það að
fletta, að langsamlega flest kirkju-
hús þessa lands hafa öldum saman
verið, í fáum orðum sagt, með af-
Gísli Sveinsson
brigðum Iéleg og jafnvel meira en
það, miðað við það hlutverk, sem
þeim er ætlað, svo að menn vart
geta hugsað sér, að þau séu byggð
hinum æðsta í tilverunni, sjálfum
Guði til lofs og dýrðar, og mann-
eskjunum til andlegrar uppbygg-
ingar. Og segjast verður það, meðal
annars, að allt þetta stendur langt