Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1956, Side 5

r LESBÓK MORGUNBLAÐSINS Jk - li Z5
þvi, að Satúmus sé „í“ metaskála-
merkinu. Og metaskálamerkið er
ekki annað en uppaíinning mann-
anna og staiar aí þvi, að iormr
stjornuskoðendur þuttust geta seð,
aö ei stryk væri dregin miiii nokk-
urra iitiiia og ijariægra stjarna á
suöurioitmu, þa muncii koma irarn
mynd iik þvi sem hun væri aí
metaskaium. JÞað er því augijost
að baturnus getur ekki verið í
þessu merki íremur en einstakt tré,
sem ber við skog langt í burtu,
getur verið í þeim skogi.
kn ver skuium þó athuga þetta
betur. tiinxr iornu Grikkir heidu
að iastastjornurnar væri negidar á
himinhveiið og þess vegna væri
jain iangt til þexrra aiira irá jörð.
Kn þaó er nu eitthvað annað.
btjarnan Rigei er t. d. 70 smnum
lengra irá jorð heidur en bmus.
hKkert samband er innbyrðis
miih stjarnamia 1 metaskaiamerki
heidur Der þær aöeins svona við
þegar horit er á þær Ira joröinni.
1 siað þess að segja að emhver
jaröstjarna sé í emnverju akveönu
stjornumerki, væn þvi rettara að
segja, aö hann beri 1 þyrpingu aí
stjornum, sem menn haia tn hægð-
arauka tahð sem heiid, þott ekkert
se sameiginiegt með þeim.
■k k k
★ ■*
VER vitum að sólin er miðstöð sól-
hveríis, og jarðstjörnurnar 9 snuast
umhveriis hana aliar, og hér um
bil á sama iieti. Það skakkar ekki
nema 7 gráðum á hringbraut Merk-
urs og hringbraut jaröar, og enn
minna skakkar á hringbraut hinna
jarðstjarnanna (að undan teknum
stjamanna á sléttan pappír. Á
þessu sést, að sólhverfið er eins og
hjói í himingeimnum og er sá
hrmgur, er það myndar, ýmist
neindur sóimerkj ahrmgur eða
dyrahringur. Þessum hnng skijotu
imr íornu stjörnuskoðenaur í 12
hmta eða merki; sem þeir kehndu
við hrut, naut, tvibura, krabba,
ljon, mey, metaskaiar, dreka, bog-
mann, haiur, vatnsoera og iiska.
Eoriagaspa eitir. stjornumerkj-
um veitur nu á því hver er aistaoa
soiar, tungis og jarðstjarna tli þess-
ara stjornumerkja, og ut ira stoöu
soiannnar a iæðingarstund, er svo
oh ævi mannsms reiknuo. begja
stjörnupyoendur að mikih munur
se a peim manm, sem iæddur er
undir ijonsmerki, og öðrum, sem
læaair eru unair meyarmerki eöa
metaskaiamerki.
iNu veit hvert skóiabarn að jörð-
in er hnottur, sem snyst um mond-
ui sinn emu sinm a soiarhring, og
ao monduii iiennar steimr a norö-
urskaut mrrnns. En norðurskaut
himins er a hreytingu og ier einn
hring a her um bii kb.UUU ára. iNu
sem stendur steimr monduii jarð-
ar her um bii a stjornuna n’oiaris.
En um það ieyti er pyramidmn
mikh var reistur, þa steindi mond-
uii jaröar a stjornuna ihuoan.
Um það ieyti er stjornuiestur
hóist, var vorjaindægur a himm i
hrutsmerki, og þess vegna helst
merkjataia sonnerkjahringsins með
því. En nu er vorjaindægur ekki
iengur i hrutsmerki, það heiur
iærst aitur í nskamerki, svo aö ai-
staöa somveriisms th soimerkja-
hrmgsins heiur breyzt mjog. En
juirieitt symst svo sem þetta haii
engin ahrií a stjórnuspárnar.
k k k
k k
ÞAÐ er næsta furðuiegt að stjörnu-
Piuto, sem er einkennileg stjarna
og óvíst hvort teija skai tii jarð-
stjarnanna). Þaó er þvi hieint ekki e. - .. *
f jarri réttu lagi að draga upp mynd
sólhvaríisms og hrmgbrautir jarð-
spárnar skuli hafa orðið svo lang-
lííar. Að vísu dró mjög úr þeim
um iangt árabil eitir að menn
hófðu attað sig á gangi himin-
tungia. En tvær heimsstyrjaidir
gáiu þeim byr í segiin, og nú sem
stendur hetur ískyggilega mikill
íjóidi manna það að atvinnu í stór-
borgum að semja stjornuspar. hjá-
tru manna eru engin takmork sett.
Segja má að ekki staii nein
hætta yfirieitt af starisemi þessára
manna
Dpir hat'n GÍna sknrtnn «1-
veg eins og hinir sem haldá áð jörð-
in se hoi og vér eigum heimá inn-
an í henrn, eða þá þeir, sem halda
þvi enn iram statt og stööugt að
jóröin sé iiöt. En ef ver ætium að
reyna aó finna eitthvert vit í íræð-
um stjörnuspámanna, þá rekum
ver oss hastariega á.
Hvaða samband halda menn að
geti verið miiii íoriaga manna og
hins, að einhverja jarðstjörrtu bér
í ijariægar stjörnur, sém mfenn
haia ai handahoii geíið nai’n sem
heiid, þótt ekkert samband sé milh
þeirra? Stjörnuspamaðurinn mun
ekki vilja rokræóa þetta, hann seg-
ir aðeins að þetta se iorn visindi.
Eina hættan a því að hann geti
vaidið tjóni er su, að hann íái ein-
hvern hjatrúaríuilan mann tii þess
að taka heimskulegar ákvarðanir.
Þess eru otal dæmi að menn hafa
varið aleigu sinni samkvæmt ráð-
leggingum stjörnuspámanna, og
haia svo að lokum staöið uppi
siyppir og snauðir.
Stjörnuspárvísindin þóttu góð á
sinni tið, en nu haía raunvisindin
gert þau aigjörlega gagnsiaus.
Stjörnuspar eru byggöár. á hjatrú,
trúgirni aimennings ograi sumum
notaðar í sviksamiegurti tilgangi.
Sennilega verða þær þo við líði
eim um mörg ar. Hjátrúin er lií-
seig. En stjörnuspámeníi. sem geta
seð íram í tímann, eru áreiðaiúega
orðnir jaln sjaidgæfir og^geiriugi-
irm.