Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1956, Blaðsíða 14

LlSBðK MOEGUNBILAÐSTNS
rs?
York og kevpti alla handritastrang-
ana fimm fyrir 250.000 dollara, en
það fé lögðu fram auðugir Gyðing-
ar í Bandaríkjunum. Um miðjan
febrúar 1955 tilkynnti Sharett for-
sætisráðherra ísraels, að nú væri
öll Qumran handritin í Jerúsalem,
og þár mimdi reist sérstakt hús
handa þeim. Eftir 8 ára hrakninga
voru þá öll'-faandritin komin í einn
stað, eins óg þau höfðu verið um
1 2000 ára skeið.
P v“3 #
MEÐAN þéssu fór fram hafði farið
firam aeðisgengin leit að fleiri hand-
ritum á sœnu slóðum, jafn áköf
ferns og menn væri að leita að úr-
fteíum. Hjá Dauðahafinu hafast við
mn 700 Bédúinar. Þeir fóru allir á
stúfana óg rannsökuðu kletta og
.. c..;
gamla árfarvegi. Og á hæla þeirra
komu fornfræðingar og lögregla.
Hafði G. Lankester Harding, brezk-
ur maður sem hefur vfirumsjón
með öllum forngripum í ísrael,
krafizt þess af lögreglunni, að hún
gætti vandlega laganna um.forn-
leifar. Lögreglan ferðaðist um á
jeppabílum og gat ekki haft neitt
eftirlit með Bedúinum, sem voru
á ferð og flugi. upp og. niður um
fjöllin eins og steingeitur.
Það varð fyrst Ijóst árið 1951, að
þessir Bedúinar höfðu rekizt á
fieiri handfrt, því að nú fóru hand-
ritabrol að koma fram hingað og
þangað og voru boðih til sölu.
Fornfræðingarhir toldu handritin
méira virlfl en lagasetningar, óg
þeir kcrþtu 511 þaú hándrit dg
fiánácitáíjfot, sém þéif gátu kömizt
yfir, án þess að sþyrja nökkuð um
hvórt yfirvöldunum hefði vérið til-
kyhnt úm fundinn. En einum
þeirra tþkst þó að veiða upp úr
Bedúinum hvar þeir hefði fundið
þessi handrit. Hann heitir Pere R.
de Vaúx og er forstöðumaður „The
Frer.ch School óf Bibíical Archeo-
s Iogy!! í JerúfáieKJ.
Honum var sagt að handritin
hefði fimdizt hjá Murrabbaat, sem
er 24 km. suðvestur af Qumran.
Hann fór þegar með hóp manna
þangað, og er þeir komu á staðinn
voru þar fyrir nokkrir tugir Bedú-
ína. Þeir voru þegar ráðnir til þess
að hjálpa til við leit að fleiri hand-
ritum. Leitað var þó á þeim áðury
hvort þeir hefði nokkur handrit í
fórum sínum. Sumir urðú þá nokk-
uð niðurlútir, því að þeir vorú með
handritabrot á sér. Leizt þeim ráð-
legast að losa sig \nð þau og stungu
þeim í laumi kð Vaux, því að þeim
virtist hann líklégastur tíl þess að
kóma ekki uþp um sig.
m
I VÖR sem leið höfðu Bedúínar
og fomfræðingarnir fundið 367
hella á þessuíh slóðum. Stærslur
var hellirinh hjá. Marrubbaat, 15
feta hár ög.ÍSO feta langur. Margir
hellanna vom komnir á kaf í sand
og varð að moka þá upp. í 37 hell-
um fundust merki þess, að þar
höfðu verið mannabústaðir. En í
aðeins 12 hellum funditst merki-
legir hlutir. Mest fannst hjá Qum-
ran, í einum helli þar fundust tvær
uppvafðar koparþynnur, en svo
spanskgrænaðar, að það mun taka
langah tíma að rekja þær upp og
verður ekki gert nerrta með því að
nota alls konar efni til þess að
mj'kja þær. f öðrum helli þar fund-
ust 500 rómverskar mynör, ög telia
méhn þær rhjög mikils virði, þvi að
með þéim er haegt að ák\-árða hve-
hær héllar þessir vbru gérðir sð
felustöðum.
Mest fannst af handritum í fjérða
hellinum. Var hann þó hálfhrun-
inn og höfðu handritin orðið undir
grjótinu. Höfðu þau því öll molnað
og hefur eínn maður sem kom þar
að látið svo um ihælt, að hahdrila-
snifsin hefðí verið „eins ög bingur
af fölnuðum haustlaúfum, serö
hefði legið í fönn i heilan vetur“.
Það er enginn hægðarleikur að raða
þessum snifsum saman, en þó hef-
ur verið unnið að því af kappi og
böast menn við að því verki verði
lokið innan fimm ára. Fyrstu hand-
ritin sem fundust voru spádómsbók
Esaja í heilu lagi, én í inum sundur
tættu handritum í fjórða hellinum,
eru að minnsta kosti brót úr öllum
bókum gamla testámentisins. nema
Estherbók.
0
BJBLÍUFR.ÆÐINGAR feáú fljótt
að handrit þéssi höfðu geisimikla
þýðihgu og áð þau mundu æva-
gömul. En fyrst í stað gátu memi
ekki gert sér gréih fyrir því hverj-
ir mundu hafa fólgið þau þarna.
né hvers vegna þau höfðu verið
fólgin. Svarið fekkst á árunum 1951
til 1953 þegar grafin var upp forn
byggð skammt frá Qumran-hellun-
um. Þarna hafði verið bústaður
Essena, en það var nokkurs konar
munkaregla Gyðinga, sem var uppi
um 200. árum fyrir Krist og fram
eftir fyrstu öld.
Meðal þess- sem fannst þarna
voru stórar steinkistur (er sumir
ætla að korn hafi verið geymt í).
stór grafreitur þar sem voru um
1000 grafir, og svo rithús með
borði, ritföngum og mundlaug, þar
sem ritararmr hafa þvegið hendur
sfhar áður én þeir býrjuðu að
sferifa. Hér -vrar þá fuhdihn staður-
Inn þar sem „bækurnari höfðu
verið ritaðár og þar sem ritararhír
höfðu verið grafnir. En hellarnir
höfðu verið bókhlöður þeirra. í
siríðinu milli Rómverja og Gyð-
inga árið 70 höfðu Essenar býrgt
hellana og ætlað að geyma hand-
ritin þar örugglega til betri tíma.
En þeir tímar kemu eídrei, þ\u eð
Rómverjar tvístruðu Essenum
íkömaau eíðar