Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1956, Blaðsíða 11

fræðimaður, Sir Alexander B. W.
Kennedy, hefur gizkað á, að öll
hamramusterin í Petra (en þau eru
um 25 að tölu) muni- hafa verið
gerð eftir að Trajan keisari í Róm
lagði landið undir sig árið 106.
Vér fórum til virkisins Umm el
Biyara, sem er að nokkru Jeyti
sjálfgert á háum kletti. Nafnið þýð-
ir ,,Móðir vatnsbólanna“. Þetta er
taíið hafa verið þrautavígi Nabata.
Þeir haf'a hoggvið þar rið til þess
að komast upp í virkið, og viða
eru vatnsþrær. þéttaðar með leir.
Grjóti er hlaðið að þessum þróm,
svo að ókunnugir geti ekki fundið
þær, og þangað hefur verið leitt
rignir.gavatn víðs vegar að úr klett-
unum. Héðan er ágætt útsýni yfir
dalinn, þar sem Petra stóð áður.
Borgin hefur verið byggð úr grjóti,
en ekki höggvin í hamra, og er nú
aðeins rústir, þar sem einstaka súl-
ur eða bogadyr standa og minna á
rómverskan stfl. Arabar þeir, sem
þarna eiga heima nú, kalla borgar-
rústirnar Qasr Bint Firaun eða
„Kastala dóttur Farós“. Menn
vita blátt áfram ekkert um borg-
ina. Fyrst í stað eftir að hún
„fannst“ reyndu nokkrir fornfræð-
ingar að komast þangað, en tókst
ekki vegna fjandskapar Bedúína,
því að þeir heldu að fornfræðing-
arnir væri komnir til þess að stela
fornum fjársjóðum. Tyrkir ömuð-
ust líka við því að borgin væri
rannsökuð, meðan þeir höfðu land-
ið á sínu valdi. Og þess vegna eru
borgarrústirnar enn óhreyfðar.
Sunnan og norðan við borgina
hafa verið gerðir voldugir víggarð-
ar svo að óvinir gæti ekki komizt
til borgarinnar eftir þeim leiðum.
Handan við dalinn blasir við Haret
en Nasara, eða „kristna hverfið",
en það er svo kallað vegna þess að
fjöldi krosea hefur þar verið höggv-
inn í veggi og yfir dyrum. Slíka.
krossa má þó vfðar sjá og gaeti
þeir beat til þess að in gömlu
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 31
musteri hafi verið gerð að kirkjum
eftir að kristni komst þar á.
Deir heitir eitt musterið og er
hátt upp í það. En þangað hefur
fyrrum verið gerður breiður veg-
ur, svo að auðséð er að menn hafa
farið þangað í stórhópum. Þar sem
gil eru hafa þau verið brúuð og
stórir klettar hafa sýnilega- verið
brotnir niður og þeim rutt úr vegi.
Á leiðinni þangað upp sáum vér
einu vatnsþróna, sem enn er stöð-
ugt full af vatni. Deir líkist mjög
„Gerseminni" í Siq, en hergið er
þar ekki jafn fagurt. Nafnið Deir
þýðir „klaustur“ og ber þess vitni
að munkar hafa þar sezt í ið forna
musteri.
Þeir, sem hafa gert þessi musteri.
hafa byrjað á því að höggva stall
í bergið efst og jafn langan og
framhlið musterisins átti að vera.
Á þessum stalli hafa svo verka-
mennirnir staðið og byrjað að
höggva út að ofan og lækkað svo
stallin smám saman eftir því sem
þeim miðaði niður á við. Seinast
hafa svo verið höggnar dyr og inn
af þeim gerðir hellar eða herbergi.
Eru þau húsakynni víðast hvar
skrautlaus og stinga í stúf við inar
glæsilegu framhliðar. Á einstaka
stað eru stórir salir, er rúma fjölda
manns og þeir eru skreyttir með ingunni og inum rauðu musterum.
úthöggnum súlum. Þar hafa senni- Þau vilja fá að vera í friði og njóta
lega farið fram útfararveizlur. Svo þess orðstírs síns, að vera einhver
er um salinn í Höllinni, en hún er. in mestu furðuverk sem menn og
sem náttúran hafa skapað í félagi.“
En nú eru Bandaríkjamenn að
undirbúa ferðamanna straum þang-
að, vegna þess að það gæti orðið
Jordanfuríki til viðréttingar efna-
hagslega. Þeir eru að hugsa um að
í bækling um Petra eftir enskan gera þangað vegi, gera þar flugvöll
fornfræðing, segir svo: „Enginn bíll — og þá þarf að koma þar stórt
hefur enn truflað frið Petra, og gistihús, með rafmagni og rennandi
mun sennilega aldrei gera. Flugvél- vatni. En þá er friðurinn úti í
ar geta farið þar yfir, en hvergi er Petra
hægt að lenda. Hávaði þessarar
aldar á ekki við Petra. Það er ekk- y@<3XTsv„ j
ert sameiginlegt með nútíma menn-
eitt af þremur musterum
standa saman.
— ★ —
HEIMSPEKI
INDÍÁNA
\ í KALIFORNÍU er Indíánaflokk-
ur, sem nefndur er Digger Indí-
j énar. £g áttj einu sinni tal við
höfðingja þeirra, gamlan mann,
sem Ramon hét. Hann y.ar krist-
inn, og talið barst að fyrri venj-
j um þeirra. Hann klökkháði þeg-
ar hann minntist þess; að töfru-
maður þeirra hefói breyzt í
björn, er hann dansaði bjarnar-
dansinn, rétt fyrir augunum á
honum. Já, þjóðflokkur hans
hafði þá gert það, sem enginn
annar gat. Hann talaði líka um
mataræði þeirra fyrrum. Þá
höfðu þeir lifað á „lífmagni
eyðimerkurinnar", sagði hann.
Þá þekktist ekki niðursoðið kjöt
í dósum, og ekki gátu menn þá
farið í slátrarabúðir og keypt
þar hvað sem þeir girptust. Hét
| var ástæðan til niðurlægíngar
i þeirra nú á dögum.
„í upphafi gaf guð hverrl þjóð
leirbolla, og af þessum bolla hofir
hver þjóð drukkið lífsþrótt
sinn“, sagði hann. „En þessir
bollar voru mismunandi. Og nú
i er bollinn okkar brotinn og við
bíðum þess aldrei bætur“.
(Dr. Ruth F. Benedict, pró-
fessor við Columbia háskóla).