Lesbók Morgunblaðsins - 15.01.1956, Blaðsíða 12

32 1
'TS _ LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
ISIMiy

Ætíarnofn
FRIÐRIK
SKÁKMEISTARI
MIKILL áhugi er á skák her á
AKranesi um pessar raunair. Lr
pao ejíKi unaanegt, pvi að au Frið-
riKs sJiaKmeistara, bimon bveinDjorns-
son, var aiinn upp a AKri ner a /uvra-
nesi. Hja aia nans og ommu, Kristjam
Simónarsyni og Þoru Jonsaottir a
AKri, voru jalnan tii 2 og 3 mann-
toii, svo að Simon iitii vanOist a að
teiia sKaK íra biautu barnsDemi. —
Krrstjan aii hans var íormaour og átti
áttærmg sem Hreggviður het. Lengi
vei var eitt heroergið á Aktí karjaó
sjomannanerDergiö. Par svaiu ver-
menmrmr, sa muti aí sKipsnom
Kristjans, sem ekKx var busett a AKra-
nesr neiur avoi vermannanna a neim-
iimu areiöamega auiuð anugann a
sKaKiþróúiÍíhi, pvx ao jainan voru næg-
ar tomstunair x ianaiegum og ivnstjaii
var ijuiur nusoonai og heit monnuin
smum iitt tn vinnu i ianði.
Oamail maöur ao vestan sagði mer
þá sogu, ao oræöur Knstjans a Akti,
sýmr Simonár bonaa a juynjanaa i
Arnamroi, neiðu auK pess sem peir
voru pauiæioir að sKuua nvan, veriö
íimir sKotmenn. Sem aæmi um paö,
kvað hann bræöurna eitt smn haia
komið ao tínauaai. tíinsKonar vítkis-
veggur var neoan viö versiunarnusin.
í’engu þeir mann tii þess að stanaa
við veggrnn og settu Kuiu á hoiuð
hans. Lcku þcir ser að þvi, að skjota
kuiuna burtu án þess að manninn
saKaði.
Kæst minriist ég Friðriks jai'nsmiðs,
móðuraía rriöriKs skaKmeistara. Eg
sá hann aðeins noKKrum smnum, þo
heli eg aiarei gieymt er hann var
seztur i stonnn og bumn að KveiKja
í pipunm, ijomanum í goðiegum og
gáiuiegum augum hans. bignöur l'rið-
riKsaotnr var íyrri kona tíimonar
Sveinbjomssonar. Hun var ljos yíir-
litum, giæsiieg kona og failega vaxin.
Simon unni henni hugástum en naut
hennar skamma stund. Hún iézt er
hún hafði fætt barn í heiminn. Það var
eíúika og var skírð Sigriður eftir moð-
ux sinni. Sígííður yngri er móðir Frið-
Friðrik Ólafsson
riks skákmeistara. Þvi næst minnist
ég ungs manns, sem kom í heimsókn
til Simonar þá er Sigríður dóttir hans
var orðin gjafvaxta. Þetta var Ólafur
Friðriksson bankaritari, stilltur,
hæverskur og með afbrigðum háttvís.
Þeir létu aldrei hjá liða, Ólafur og
tilvonandi tengdafaðir hans, að tylla
mönnunum upp á skákborðið og tefla
saman. Ekki veit ég hvor hafði bet-
ur, en ég hygg að þeir hafi báðir verið
snjallir. Ólafur Friðriksson bankarit-
ari og Sigríður Símonardóttir eru for-
eldrar Friðriks. Þannig hefur Friðrik
skákmeistari tekið að erfðum ástina á
skákíþróttinni, hugarflugið, dirfskuna
og háttvísina, en það sem mest er
um vert, að Friðrik Ólafsson hefur
ávaxtað sitt pund svo trúlega og
glæsilega að hann stendur nú jafn-
fætis beztu skákmönnum heimsins.
Oddur Sveinsson.

ÁÐUR en Vilhjálmur bastarður lagði
Engiand undir sig, voru engin ættar-
noin par i lanai. Þar heizt þa enn
sá siður, er giit haloi frá þvi sögur
hóiust, að menn voru neíriair pví nairu,
sem peim var genð. Þar sem margir
voru samneinair, var greint á miili
þeirra með pvi að kenna pá við föður
sinn, atvinnu sina eða bustað. Emmg
var greint a miiii manna með þvi að
geta peim auKnefm.
Eitn* að iNormanmr komu, fóru að
koma upp ættarnóln í Engiandi. Þo
er ekki vist hvenær þetta iór að
verða aigengt, en tahð að það muni
haia venð um EiUO. Þetta kom noKK-
tun veginn aí sjáiiu ser og var eKtti
íyigt neinum aKveðnum regium um
ættarnoin, að óðru leyti en þvi, að
kennmgarnoin manna urðu að ættar-
noinum.
ivienn, sem kenndir voru við atvinnu
sina, svo sem jon smiður, Jon baKan,
Jon sKraaaari, Jon bogmaður, Jón ar-
maöur, Jon KoKkur, Jon ayravoröur o.
s. írv. heiau þeim nointun, og paimig
komu upp ættarnoinin tímitn, tíaker,
Tailor, Archer, tíutier, CooK, Porter.
Þeir sem hoiðu Kennmgarnain vegna
útnts sins, svo sem jon nviti og jon
svarti, mou nú Jonn Vvmte og Jonn
Biack. Ai sömu rót eru og ættarnoin
eins og öavage, Wiid, ivieeK og títrong.
Þeir, sem noiðu verið Kennair við
föður sinn, tengu pao sem æuarnaln
og þanmg eru Komin upp ættarnoinin
Jonnson, iíobertson og Wiiiiamson, eða
aðeins Wuiiams (loöurnalnið í eignar-
falli).
Hormamr notuðu mikið nafmð
(HFitz“ skeytt við nófn sin, en það er
aí bökun á franskra oröinu „íils" (son).
En þeir skeyttu þvi íraman við foður-
naiinð, og þanrng komu upp ættar-
nöín eins og i ítzwilnam og ntzgeraid
(sonur Viinjalms, sonur Geiralds). Það
var einnig siður i Iriandi, SKotiandi og
Wales að skeyta son tyrh' framan föð-
urnafn, með sama hætti. I Irlandi tákn-
aði O fyrh framan naiu „son", og kom
þa ættarnafnið O’Henry, en i Skotlandi
var það Mac, og þaðan eru komrn
ættarnóín ems og Macdonald (sem
þýðh sonur Donalds). I Wales þýddi
„Ap“, eða „Ab“ sonur og var skeytt
yið foóurnain á sama hátt, aiw* og