Lesbók Morgunblaðsins - 29.07.1956, Blaðsíða 15

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
419
um. En W. P. Kerkvaðst mundu sjá
mér fyrir aðgangi að University
College ef ég afréði að fara þessa
leið. Mr. Hacking hafði stundað
nám í París (það gerði systir hans
líka) og litla hríð í Bonn. Hann
lagði mikla stund á semi-
tisku málin og átti á þeim
mikla doðranta er hann las
mjög eftir að kennslustörfin féllu
niður. Hann var manna frjálslynd-
astur, víðsýnastur og umburðar-
lyndastur í öllum efnum. Ég hygg
að í trúarefnum hafi hann talið sig
efunarmann (agnostic), en ein-
lægni manna virti hann, hverjar
sem trúarhugmyndir þeirra voru,
enda mátti segja um hann, að hann
„kept an open mind“ gagnvart
hverju einu, eins og Guðmundur
Hannesson sagði við Jónas Rafnar
að hverjum manni bæri að gera. En
Jónas skoðaði (eftir því sem mér
hefir verið sögð sagan) sjúkhng við
próf, þekkti sjúkdóminn réttilega,
en þorði ekki að trúa sjálfum sér,
taldi sér hljóta að skjátlast, og fékk
fyrir bragðið lakari einkunn en
hann átti skilið, þó að góð væri
einkunnin eigi að síður. Mr. Hack-
ing var það fullkomlega ljóst, að
hin viðurkenndu fimm skilningar-
vit okkar greina ekki alla tilver-
una. Hann átti ekkert af hroka og
sjálfbirgingsskap hins óvitra
manns.
Enda þótt það dytti nú allt í einu
í mig að segja frá þessu löngu hðna
atviki, var það ekki fyrir þá sök, að
ég teldi það einkar merkilegt. Til
bess er það of hversdagslegt. Ég
hygg að vart muni sá dagur líða, að
ekki komi eitthvað mjög svipað
fyrir einhvern hérna í Reykjavík.
Það er ætlun mín, að þeir muni
nauðafáir, sem ekki hafi af eigin
raun frá einhverju dulrænu að
segja. Og sé rétt að þeim farið, láta
þeir það uppi við þá menn, er þeir
vita að óhætt er að treysta bæði til
skilnings og þagmælsku. Hitt er
aftur á móti langtíðast, að slíku
vilji þeir ekki flíka opinberlega.
Stundum getur ástæðan til þess ver
ið sú, að þeim sé atburðurinn of
heilagur til þess að láta hann
verða heimskum mönnum að leik-
soppi. En kynni sín af dularheimum
fær einn með þessu móti, annar
með öðrum hætti. Lögmál þau, er
þessu ráða, eru okkur ókunn, en
sannarlega eru vitranirnar oft og
einatt ekki nein hending eða til-
viljun, þótt ekki vitum við hver
yfir þeim ræður.
Hver hún var? — Þannig get ég
spurt, en til einskis er það; við
spurningunni fæ ég aldrei svar.
C^ÍXS®®<5'><0!
Molar
Kona var að tala við vinkonu sína
og kvarta undan manni sínum.
— Hann Haraldur hefir ekki litið
á mig í sjö ár. Ég er alveg viss um að
ef ég skyldi verða undir bíl, þá mundi
hann ekki þekkja líkið.
—#—
Gestur í stóru veitingahúsi: Getið þér
gert svo vel og keypt þessa ávísun af
mér?
Þjónn: — Nei, það getum við ekki,
við höfum gert samning við bankana
á þá leið, að við kaupum engar ávís-
anir og að þeir selji ekki mat.
Nyrst í Kanada er ógurlegur mý-
vargur á sumrin. Segir „Unesco
Curier“ að þess sé dæmi, að maður
sem var með beran framhandlegg hafi
verið bitinn þar 280 sinnum á einni
mínútu. Eftir þessu mundi bitvargur-
inn geta sogið allt blóð úr nöktum
manni á einni klukkustund og 45
mínútum.
—®—■
Skipsíjóri virti nýa hásetann fyrir
sér hátt og lágt, og svo rumdi í hon-
um:
— Nú, það er gamla sagan, svarti
sauðurinn úr fjölskyldunni sendur til
sjós!
— Nei, svaraði hásetinn, þetta hefir
allt breyzt síðan þér voruð ungur. _
— Vanmetin
náttúrufrœði
Frh. af bls. 411
sem áður sé því ósvarað, hvernig
lífið hafi byrjað að verða til. En
hvernig mundu þessir menn svara
spurningunni um uppruna heims-
ins? Mundu þeir vilja segja, að
hann sé til orðinn sjálfkrafa af
engu og þannig án nokkurrar frum
-orsakar? Eða tækju þeir þann
kostinn, að ætla hann ekki hafa
getað orðið til af engu, sem væri
hið sama og að segja, að alltaf hafi
verið til heimur? En sé svo um
heiminn, að hann hafi í rauninni
aldrei byrjað að vera til, hvað
mætti þá ekki hugsa um lífið? —
Ég veit vel, að það er ekki í sam-
ræmi við þá pokamennsku eða
þann takmarkaða stærðfræðiskiln-
ing, sem um skeið hefir verið urr
of ríkjandi í vísindum, að tala um
heim, sem sé óendanlegur í tíma
og rúmi. En þó ætti það að vera
einfaldlega ljóst hverjum vitiborn-
um manni, að slíkt er óhjákvæmi-
legt. Hvaða hlutur sem er eða tak-
mörkuð heild hlýtur að eiga frum-
orsök sína fyrir utan sig eða vera
tilorðin fyrir sambönd við annað.
Samband hlutanna við enn aðra
hluti og samband allra fyrirbæra
við enn önnur fyrirbæri er undir-
rót þeirra, og þannig verður það
óhjákvæmilegt, að frumorsök
heimsins og frumorsök lífsins
hljóta að vera sú, að heimur og líf
séu hvortveggja óendanleg. Án
óendanleiks tilverunnar gæti eng-
inn hlutur verið til.
6. maí 1956.
Þorsteinn Jónsson
á Úlfsstiíðum.
!Cx«'ö®®®G>0