Lesbók Morgunblaðsins - 03.02.1957, Blaðsíða 14
74
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
\
um við okkur eigi aðeins hlaegilega
með því að taka þátt í þessum skripa-
leik, og létum fara með okkur eins og
við værum óbótamenn?
Nei, við mótmæltum ekki, og við
gerðum ekkert. Og einhver ónotaleg
hjartþrengsli tóku að sækja á okkur
eftir því sem á leið. Við vissum að
líf okkur hengu á veikum þræði og
allt var undir því komið hvað hinir
góðu andar mundu segja særinga-
manninum.
Við sátum þarna í hring umhverfis
Ikjuarjuk. Hann var ósköp hátíðlegur
á svip og ljúfmannlegur, ef einhver
yrti á hann. Það var auðséð að hann
vissi hver ábyrgð hvíldi á sér, enda
var þetta líklega í eina skifti á æv-
inni að honum hlotnaðist sá heiður
að leita hjálpar hjá öndum sínum
vegna hvítar manna. Og nú var hann
tilbúinn.
Á mitt gólf var breitt skinn og á
það lagði hann hægri handar glófa
sinn. Steinþegjandi tók hann svo í
hendur á öllum, rétti konunum vinstri
höndina en karlmönnunum þá hægri.
Hendur sofandi barna voru jafnvel
teygðar fram svo að hann gæti tekið
í þær. Á þennan hátt kvaddi hann
vini sína hér á jörð, því að nú var
hann að yfirgefa þá. Hann var nú
reiðubúinn að leggja upp í hi.ia
löngu ferð til þess að hitta hjálpar-
anda sína. Svo kraup hann á kné
á skinninu, vafði særingabeltinu um
endann á særingastafnum, stuttum og
sívolum staut, og dró glófa á vinstri
hönd sér. Enginn mælti orð af vör-
um og Ikjuarjuk var nú sjálfur orð-
inn mjög alvarlegur. Á honum hafði
orðið gjörbreyting, hann var ekki
lengur veiðimaður, heldur særinga-
maður, sem allir litu upp til með
aðdóun.
Hann greip nú stautinn, stakk vafða
endanum niður á glófann, sem lá á
skinninu og breiddi svo rauðan dúk
yfir. Svo hóf hann að þæfa glófann
með stautnum. Hreyfingamar voru
fyi’St snöggar, en það var auðséð að
stauturinn varð æ þyngri í vöfunum,
því að hreyfingamar urðu hægari og
hægari, og mátti þó sjá að hann tók
á af öllum kröftum.
Okkur þótti undarlegt að enginn
skyldi segja neitt, ekki einu sinni
særingamaðurinn sjálfur. Einstaka
sinnum hrópaði einhver: Adilo!
Adilo! (hraðara, hraðara). Annars var
alger þögn. Og skyndilega vgr sær-
ingunum lokið, án þess að við gætum
gert okkur grein fyrir að nokkuð hefði
skeð. En allir andvörpuðu léttilega og
svo stóð orðabuna af vörum Ikjuar-
juks.
Þrátt fyrir ítrekaðar eftirgrenslanir
tókst okkur ekki að komast að því
hvað andarnir höfðu sagt honum. En
hann hafði séð við þessu, og kvaðst
hafa spurt andana hvernig hann ætti
að fara að, ef við skildum ekki. Þá
höfðu andamir verið svo elskulegir að
segja, að það gerði ekkert til. Við
skyldum ekki gera neitt fyrr en við
findum menn, sem gætu skilið orð-
sendingu sína. Annað skeði ekki.
Meðan á þessu stóð hafði verið hitað
vatn og nú var öllum boðið te og
hert hreindýrakjöt, Klukkan var orð-
in 4 um morguninn er við komumst
MAÐIIR hét Einar og bjó að Fagurey
í Breiðafirði. Hann átti marga
sonu. Einn hét Páll, þá Bjarni, þá
Guðmundur, þá Einar, þá Jón. Allir
voru þeir efnilegir snemma og góðir
drengir. Þó var Páll umfram bræður
sína að miklum höfðingskap og at-
burðum. Páll dmkknaði með bræðrum
sínum í Dritvík, en Bjarni lifði þeim
lengur, giftist og bjó í Hrísum í Helga-
fellssveit. Þaðan fluttist hann að
Vatnabúðum í Eyrarsveit. Hann var
formaður góður og smiður. Kona hans
hét Ingibjörg dóttir Jóns Steinólfs-
sonar að Skoreyum; hennar bróðir
Helgi borgari á Gmndarfirði.
Bjarni bjó að Vatnabúðum og mun
það hafa verið hér um bil 16 árum
eftir síðastliðin aldamót (1816). Þá reri
Bjami til fiskjar einn dag í viku þeirri,
sem næst er jólaföstu. En að heiman
er mjög langt róið, og hét fiskimiðið
Steinsslóð, norðan til við Selsker.
En er komið var sem viku frá landi,
sáum vér nokkra sjón, sem vér stefnd-
um nærri, og gátum vér að líta tvo
menn á báti, og komum vér svo nærri,
I rúmið. Þá var sól komin á loft, létt
ský svifu yfir sléttunni, fuglamir voru
vaknaðir og sungu okkur í svefn.
Tveimur dögum seinna fengum við
lausn á þessari ráðgátu. Andarnir
höfðu sagt Ikjuarjuk að ill forlög vofðu
yíir okkur, vegna þess að við hefð-
um komið með selskinnsstígvél hingað
inn í land hreindýranna. Og ef við
vildum komast hjá því að deya bráð-
lega, þá yrði móðir mín að bera stígvél
mín á bakinu alltaf, og Birket-Smith
yrði að láta komnu sína gera hið
sama.
Nú var snjórinn að mestu horfinn
og landið var ein hræðileg aurbleyta.
Við verðum að þurrka skinnklæði okk-
ar í sólskininu, og við verðum sjálfir
að gera við þau, því að engin kona
má snerta á selskinni. Það er strang-
lega bannað — selskinn er hér tabu.
að vér gjörla sjá mættum. Vér vorum
á áttæringi, og vorum 8 manns þar á.
Því næst sáum vér að þetta var bát-
ur með tveimur mönnum og stóð ann-
ar í barka, fyrir framan þóftu, en hinn
var að baki hans í aftara rúmi og
horfði á bak honum. Þessir voru á
meðalmanns vexti, berhöfðaðir með
hvítt um hóls, og náði það ofan eftir
brjóstinu. Höndum stungu þeir á
mjaðmir og sá gegnum undir hand-
leggi. Kuflum voru þeir klæddir yzt
fata, móleitum, ofan fyrir mitti. Lengra
sáum vér ekki, því neðri part þeirra
líkama huldi báturinn. Litið hár var
á höfðum þeirta og náði um mitt enni
að framan. Andlits farfi þeirra var
hvítbleikur. Skegg var á kinnvöngum,
hvítar tennur í munni. Augu sáum vér
eklii blika og horfðu þeir beint fram.
Hrukkur voru nokkrar á efrivör en
tenr.ur þær sem voru í efra gómi, voru
breiðar og nokkuð stærri hinum.
Hvorki gáðu þeir til hægri né vinstri
liliðar.
Báturinn var að sjá sem nokkuð lík-
ur norsku lagi að byggingu. Hann var
Saga um sjón í Breiðafirði
%
(SKRIFUÐ eftir handr. í 8 bl. broti með snarhönd. Sagan er hér
fyllri en í „Sjóðnum“ bls. 280—282. Sighv. Gr. Borgfirðingur í „Am-
lóða“. Sagan er prentuð í þjóðsögum Ólafs Davíðssonar, en nokkuð
öðru vísi. Sögumaður hér er Jón Jónsson kallaður skrifari, einn af
hásetum Bjarna).
y