Lesbók Morgunblaðsins - 28.04.1957, Síða 4

240
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
þeir krefjast einskis af sjálfum sér.
Innra misræmi, siðgæðisveilur,
ósátt við samvizkuna, veldur á-
rekstrum á heimili, í samstarfi, á
vinnustað. 1 öðru hverju húsi eru
háðar smástyrjaldir við og við, aðr-
ar stærri í verksmiðjum, á skrif-
stofum, þingsölum o. s. frv. — allt
mismunandi vasaútgáfur þeirra
sömu staðreynda, sem birtast í við-
skiptum stórvelda og æsa Surtar-
loga til endanlegs áhlaups á mann-
heim. „Nýir menn, nýar þjóðir, nýr
heimur'V segir Buchman. „Það er
hægt að draga upp nýjan heim á
pappír, en hann verður ekki byggð-
ur upp nema með mönnum“.
Eftir stríð eignaðist MRA mið-
stöð í Caux í Sviss og síðar aðra á
Mackinac-eyju í Michiganvatni í
Ameríku. Nokkrir íslendingar hafa
komið til Caux. Þangað sækja ár-
lega menn svo mörgum þúsundum
skiptir frá flestum löndum heims,
verklýðsleiðtogar og atvinnurek-
endur, stjórnmálamenn og mennta-
menn, svartir, gulir, hvítir, brúnir.
Þar koma menn með margvísleg-
ustu trúarskoðanir. Múhameðskur
lærimeistari situr þar við hliðina
á rómversk-kaþólskum preláta,
búddhískur munkur frá Burma eða
Japan við hlið kommúnista frá
Danmörku eða Ítalíu, hvítur stúd-
ent frá Suður-Afríku þjónar svört-
um verkamanni frá sama landi til
borðs o. s. frv.
MRA er ekki trúfélag, ekki sér-
trúarflokkur, heldur tiltekin lífs-
stefna. Enginn er þar skráður fé-
lagi og formlegt skipulag er ekki
neitt. Enginn tekur laun fyrir störf
i þágu þessarar hreyfingar, allt er
sjálfboðastarf og gjafir áhuga-
manna standa undir kostnaði. Og
öllum er opin leið til hluttöku,
hverrar trúar eða lífsskoðunar, sem
þeir eru, ef þeir vilja ganga til
algerrar hlýðni við boðorðin fjög-
ur og hlíta guðlegri leiðsögn, eins
og hún býðst að skoðun MRA-
manna, þegar hennar er leitað í
hljóðri og hlýðinni auðmýkt.
IV.
Hér hefur verið gerð nokkur
grein fyrir MRA-hreyfingunni og
bent á jákvæðan kjarna hennar.
Veikar hliðar má vitanlega líka á
henni finna, eins og annarri mann-
legri viðleitni. En það er í henni
alvara, eldmóður, fórnfýsi, sem
ekki verður of víða vart nú á tím-
um. Hún er grein á meiði kristn-
innar, þar sem hún flytur kristinn
siðgæðisboðskap og leitast við að
ryðja honum nýjar brautir til á-
hrifa á mannfélagsmál. Hún talar
um gamlar staðreyndir með nýjum
raddblæ og fær því áheyrn víða
þar sem sömu sannindi mæta dauf-
um eyrum. Margir hafa sannfærzt
um, að hún hafi bent á eina vísa
veginn til raunverulegrar lausnar
á vandamálum, sem rísa af árekstr-
um stétta, hagsmuna, skoðana,
þjóðerna.
Hvað bíður mannkyns? Hrun
eða andleg reisn. Þjóðimar búa sig
undir það að láta vopn skera úr
um framtíðarskipan mannfélags-
mála á þessum hnetti. Verði gengið
til slíks vopnadóms eru örlög jarð-
ar ráðin á hinn versta veg.
Nú snýst hugsun manna helzt
um það, hvorum megin járntjalds
verði settar saman öflugri dráps-
flaugar. En hinn danski stjórn-
málamaður, sem vitnað var til að
upphafi þessa máls, bendir á ann-
að, sem skiptir meira máli. Hann
segir: „Vér skulum ekki halda, að
Evrópu, frelsi voru og lýðræði,
sem vér unnum af alhug, muni
verða borgið, ef vér, sem berjumst
gegn kommúnískri byltingu og út-
þenslu Sovétríkjanna, breytum
ekki að neinu leyti öðru vísi, höf-
um engar æðri hugmyndir um
stöðu mannsins í alheimi en komm-
únistar. Það er ekki stórvægilegur
munur á kommúnísku guðleysi og
guðlausri efnishyggju á Vestur-
löndum — ekki nógu mikill til þess
að ná tökum á hjörtum manna“.
Og hvað finnst mönnum um
þessi ummæli vesturþýzka ráðherr-
ans Oberlánders á fyrrnefndri ráð-
stefnu í Strassborg: „Eg hefi rætt
við ungverska flóttamenn. Þeir
höfðu ekki fundið neitt hér vestra,
sem á jákvæðan hátt fyllti upp í
tómið eftir það, sem þeir höfðu
yfirgefið eystra. Ef vér höfum ekki
upp á neitt slíkt jákvætt mót-
vægi að bjóða, munu þjóðir vorar
glatast, ein eftir aðra“.
Er ekki hér bent á raunverulega
brestinn í varnarmúr frelsis og
lýðræðis eða sjálft átumemið, sem
mylur hann niður innan frá?
Molar
Stigamaður réðist með marghleypu
á lofti að vegfaranda og hrópaði: Pen-
ingar.a eða lífið!
—■ Þú ferð mannavillt, sagði veg-
farandi. Eg hefi átt óskaplega bágt og
ekki átt einn einasta eyri í viku.
— Kallarðu það bágindi? sagði
stigamaður. Eg hefi ekki haft efni á
því í tvo mánuði að kaupa skot í
þessa marghleypu!
o—O—o
TÖFRAMAÐUR var að sýna listir sín-
blað og lesa í gegn um hana það,
sem í blaðinu stóð. Þá reis upp ein
ar. Meðal annars lék hann það, að
breiða þykka flík margfalda ofan á
hefðarmatróna meðal áhorfenda og
sagði: „Nú er eg farin. Það er ekki sæm-
andi fyrir heiðvirðar konur í þunnum
silkifötum að sitja hér“.
Vegastjóri nokkur var annálaður fyr-
ir að setja út á allt, sem gert var. Nú
kom hann að skoða nýlagðan vegar-
kafla, og hafði allt illt á homum sér
eins og vant var. Vegurinn var ekki
nógu hár, brúnirnar vom of brattar
og ræsin allt of grunn.
Verkstjórinn hlustaði þegjandi á um
hríð, og sagði svo:
— En hvað segið þer um langdina?