Lesbók Morgunblaðsins - 14.07.1957, Blaðsíða 6

S70
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Ólöf á Hlöðum talaði oft
við „vinina sína ósýnilegu66
Rætt við Huldu Stefá'nsdótiur um
skáldkonuna og andstæðurnar
í lífi hennar
Ólöf: Áfram — til meiri fullkomleika.
OLÖF A HLÖÐUM var sérkennileg
kona. Og hún var gott skáld, meira
skáld en margir hyggja. Samt er nafn
hennar að gleymast, eða kannski það
hafi aldrei verið munað?
Ég hitti Huldu Stefánsdóttur að máli
fyrir skömmu og bað hana segja les-
endum Lesbókar dálítið af þessari und-
arlegu konu. Hulda var alin upp undir
handarjaðri hennar og man hana vel.
Hún segir: — Ólöf var sérkennileg
kona. Mér var sagt, að hún væri ljósa
mín og fannst mér hún því strax
standa mér nær en aðrir. Hún tók ást-
fóstri við mig og kallaði mig alltaf
„spáðuna sína“. Þar með var vakin
vinátta milli okkar. — Ég fann það
fljótt, að hún hélt ákaflega mikið upp
á mig. Hún tók mig oft út úr krakka-
hópnum til að ræða við mig og sýndi
mér þá fullt trúnaðartraust. Annars
yar hún svo gerð í eðli sinu, að hún
tók fólk fyrir, eins og sagt er. Hún
hafði næmar tilfinningar og ég býst
við, að hún hafi fljótt fundið það sem
aflaga fór í fari annarra. Þetta átti þó
ekki við, ef hún tók ástfóstri við ein-
hvern. Þá lokaði hún augunum og lét
sem hún sæi ekki gallana. En ef ein-
hver átti í hlut sem henni var í nöp
við eða hún kunni ekki að meta, þá
gat hún jafnvel verið umtalsill og
sparaði ekki stóru orðin. Hún var skap-
heit kona. — Þegar hún tók mig út úr
barnahópnum, heldur Hulda áfram,
talaði hún gjarna við mig um mena
og málefni, og var þá stundum hvöss
í dómum. Það er nauðsynlegt, að þetta
komi fram, ef ménn eiga að skilja hana
og skáldskap hennar. Hún gat verið
ákaflega bitur. Ég man, að ég var
stundum hissa á dómum hennar, mér
fannst þeir stinga í stúf við það sem
afi minn hafði kennt mér: að elska
alla menn. Hún kunni að vísu að elska,
en hún hataði líka, ef svo bar undir.
— Ég hef séð það síðar, að Ólöf talaði
oft við mig í bernsku, eins og ég væri
miklu eldri en raun var á. Kannski
hefur henni þótt gott að fá útrás hjá
óvitanum.
— En var hún þá ekki oft mjög
skemmtileg 1 viðræðum?
— Jú, mér fannst hún allt’af skemmti-
legri en annað fólk sem ég hafði kynni
af. Hún kunni líka svo margar sögur,
þulur og ævintýri sem matur var í,
og sagði skemmtilega frá. Stundum
fór hún með eitthvað eftir sjálfa sig,
en það var sjaldnar. Það má segja, að
ólöf hafi alltaf leitað inn í ævintýra-
heiminn, þegar hún gat. Þar dvaldist
hún langdvölum, en fór einnig einför-
um í náttúrunni, sem hún skildi og
elskaði. Hún þráði gróður og fór ein
út um holt og móa, einkum á vorin,
þegar fuglarnir sungu ástaljóðin sín.
Ólöf var mikil ástkona, og dýravinur.
í bréfi sem hún skrifaði mér 1904 segir
hún mér frá mús sem hún tók ást-
fóstri við: „Jeg á ofboðlitla mús“, segir
hún, „sem jeg skammta daglega á und-
irbolla. Hún jetur alt sem jeg læt á
bollan(n) hennar, en snertir ekkert
annað í kjallaranum, þó maturinn sje
allt í kringum hana. Þegar jeg gef
henni vatn, þá buslar hún innanum
allann bollann sinn og útskítur alt fyrir
sjer, því hún er svo moldug á fótunum.
Á jólunum ætla jeg að gefa henni hrátt
hangiket, það þykir henni best af öllu,
og kannske ögn af brennivíni saman
við vatnið sitt, svo hjarta hennar
gleðjist, eins og þeirra feðganna:
Davíðs og Salómons."
— Þér minntust á ævintýraheiminn,
Hulda, en hvað um andaheiminn? Var
hún ekki einnig þar langdvölum?
— Jú, hún var mikið í öðrum heimi,
gamla konan, og á efri árum var hún
eldheitur spíritisti og talaði þá oft við
„vinina sína ósýnilegu", eins og hún
komst að orði. En þetta vildi ganga
út í öfgar hjá henni. 1 bréfum sínum
ræðir hún oft um eilífðarmálin, 1917
segir hún t. d.: „Nú eru eilífðarmálin
orðin mitt eitt og allt. Einu eldarnir
mínir áhuginn sáu“ Þetta segir hún um