Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1958, Side 15
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
31
HEILBRIGÐISTÍÐINDI
BÓLU SETNING
Dr. James L. Wilson við háskól-
ann í Michigan, segir að bráðlega
muni farið að bólusetja nýfædd
börn með ferfaldri bólusetningu,
til þess að verja þau fyrir næm-
um sjúkdómum. Nú þegar er farið
að bólusetja þriggja mánaða göm-
ul börn við mænuveiki, barnaveiki,
ginklofa og kikhósta.
HÆTTULEGAB TÖFLUR
í Lesbók 2. sept. 1956 er sagt frá
töflum, sem geri menn útitekna og
sé mikið notaðar. í þessum töflum
er efni, sem nefnist 8-tnethoxy-
psoralen og er unnið úr egypzkri
jurt, er nefnist „ammi majus“. Af
þessu efni draga töflurnar nafn og
eru kallaðar „8-MOP“. Jurtin var
áður notuð til þess að lækna hvíta
bletti, sem koma á hörund sumra
manna, og var þá útvortismeðal.
En töflurnar eru teknar inn og
valda því að húðin verður brún,
eins og þegar menn eru sólbrennd-
ir. Nú nýlega hefir amerískur
læknir við háskólann í New York,
dr. Norman B. Kanof, skrifað grein
í „Chicago Tribune“ og varar fólk
við því að nota þessar töflur, vegna
þess að þær geti hæglega valdið
húðkrabba.
Þetta kemur alveg í bág við það,
sem menn höfðu gert sér vonir um
áður. Það er vitað að mjög sterkt
sólskin getur valdið hörunds-
krabba, og þess vegna vonuðu
læknar að þetta meðal mundi
verða vörn gegn því. En nú kem-
ur upp úr kafinu að það getur
sjálft valdið hörundskrabba
LUNGNAKRABBI
Þessi sjúkdómur eykst nú hröð-
um skrefum og getur komið fram
í mönnum á öllum aldri, þótt venju
-legast sé að hann komi fram í
mönnum sem eru 61—62 ára gaml-
ir. Sjúkdómurinn er 9 sinnum tíð-
ari meðal karla en kvenna. — Dr.
L. H. Garland við háskólann í
Stanford segir, að af hverjum 100
sjúklingum sé aðeins 25% færir
um að gangast undir uppskurð. Hin
-ir hafi flestir komið of seint til
læknis, dregið það í 5—6 mánuði
eftir að fyrstu sjúkdómseinkennin
gerðu vart við sig. Fæstir af þeim
sjúklingum lifa lengur en hálft ár,
þó að einstaka kunni að geta hjarað
í nokkur ár, sérstaklega ef geisla-
lækningar hafa verið reyndar á
þeim. Krabbinn er ýmist bráður
eða hægfara, og er þá ekkert kom-
ið undir því hve stórt krabbamein-
ið er. Ef krabbinn gerir mjög snögg
-lega vart við sig drepur hann
menn á miklu skemmri tíma held-
ur en þegar aðdragandinn hefir
verið langur.
HÆTTULEGAR REYKINGAR
Á tveimur fæðingastofnunum í
Kaliforníu höfðu nýlega 7499 kon-
ur alið ófullburða börn. Þegar far-
ið var að leita orsakanna til þessa,
kom í ljós, að langflestar mæðurn-
ar reyktu mikið. Við enn nánari at-
hugun sást að af konum semreyktu.
áttu rúmlega helmingi fleiri börn
fyrir tímann, heldur en meðal
þeirra kvenna, sem ekki reyktu, og
hlutfallið varð hæst hjá þeim sem
reyktu mest. Af þessu þykir mega
ráða að reykingar sé mjög hættu-
legar fyrir barnshafandi konur.
HÁR BLÓÐÞRÝSTINGUR
í blóði manna hefir fundizt efni,
sem kallað er „hypertensin", og
talið er valda háum blóðþrýstingi.
Vísindamenn hjá „Veterans Ad-
mimstration Hospital" í Cleve-
land í Bandaríkjunum, hafa nú ein-
angrað þetta efni og greint það.
Kom þá í ljós að til eru af því tvær
tegundir. Önnur er tiltölulega mein
laus, en hin veldur samdrætti æða
og auknum blóðþrýstingi. Vísinda-
mennirnir komust að raun um að
efni þetta er svo magnað, að 1/20
úr grammi af því mundi nægja til
að valda mjög háum blóðþrýstingi
í 166.000 manna. Nú er verið að
reyna að finna eitthvert efni, sem
unnið getur gegn því.
LÉLEGT ÁHALD
Læknar hafa notað rafmagnsrit-
ara (electrocardigram) til að rann-
saka hjörtu manna, en nú hefir
hann reynzt lélegur til þess. Segir
dr. Goerke við Kaliforníuháskóla í
Los Angeles, að ekki hafi tekizt að
finna hjartveiki með honum nema
í svo sem 30% þeirra, er hjartveiKi
hafa, en á hinn bóginn hafi hann
sýnt veilur hjá fjölda manna, er
síðar vitnaðist að ekki höfðu neinn
snert af hjartveiki.
VÍRUR VALDA
AUGNASJÚKDÓMUM
Fyrir hér um bil fimm árum
fannst nýr flokkur af vírum, sem
nefndar eru „adeno“-vírur og valda
þær slæmum veikindum í öndun-
arfærum. í þessum víru-flokki eru
að minnsta kosti 18 tegundir, og
þrjár þeirra — þær sem nefndar
eru 3, 7 og 8 — geta einnig valdið
augnaveiki. Kom það í ljós af til-
viljun, er vísindamenn voru að
rannsaka þessar vírur í Heilbrigð-
isstofnun Bandaríkjanna. Segir
forstjóri stofnunarmnar að menn
geti hæglega fengið augnveiki í
sundlaugum þar sem klór er bland-
að í vatnið, ef menn nugga augun
meðan þeir eru í vatninu og ein-
hver að þessum þremur tegundum
„adeno“-víra skyldi við það kom-
ast í augun. Nú er verið að finna
upp bólusetningarefni við þessum
vírum.