Lesbók Morgunblaðsins - 02.03.1958, Blaðsíða 2

98
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
er þjóð sem reynir að útiloka bæði
erlenda menn og erlendar skoð-
anir.
Flestar pílagrímsferðirnar til
Búddaskrínanna voru farnar frá
Kína í vesturátt og suðurátt. En
þó voru nokkrar trúboðsferðir
farnar í aðrir áttir. Sú frægasta,
sem mest hefir verið deilt um, er
talin hafa verið í norðausturátt.
Þeir, sem trúa á sannsögulegt gildi
frásagnarinnar um þessa för, segja
að þá hafi Alaska fundizt og Brit-
ish Columbia, og sennilega einnig
Kalifornía og Mexikó; sumir segja
jafnvel að leiðangursmenn hafi
komizt alla leið til Perú.
Foringi þessarar farar var munk-
ur, Hoei-sin að nafni, og þess er
getið í kínverskum annálum að
ferðin hafi verið farin árið 499.
Það var franskur fræðimaður.
Joseph de Guignes, sem fyrstur
vakti athygli Norðurálfumanna á
þessari frásögn annálanna. Það
hefir gerzt fyrir 1752, því að það
ár kemur bréf frá öðrum frönsk-
um íræðimanni í Peking, þar sem
segir að de Guignes hafi skjöplazt
mjög er hann skyldi leggja trún-
að á þessa þjóðsögu. Margir
franskir og þýzkir fræðimenn
skrifuðu um þennan leiðangur, og
voru vantrúaðir, þar á meðal hinn
mikli Humboldt. Þessi var afstaða
fræðimanna fram um 1844, en ba
fóru merkir franskir og þýzkir
fræðimenn að rita um þetta af
meira skilningi, og sama máli var
að gegna um ameríska fræði-
menn.
Árið 1885 kom út ítarlegt rit um
þennan ágreining eftir Edward P.
Vineing í Chicagó og hét „An
Inglorious Columbus“. Bókin er
800 blaðsíður og þar er getið urn
flest, -sem ritað hefir verið um
landið Fusang, og mikið af því birt
orðrétt. Síðan er rakið allt, sem
vér vitum um ferðalag Hoei-sin og
þeirra sem á eftir honum komu.
eftir frásögn sjálfra þeirra, um það
er þeir fundu Ameríku og ferðuð-
ust alla leið suður í Mexíkó, að
minnsta kosti.
Það er óhætt að segja um Beaz-
ley, að hann er varkár, eins og
Oxford-fræðimennn eru. Hann tel-
ur það ákaflega sennilegt að Hoei-
sin hafi farið þessa leið, þó muni
hann líklega ekki hafa komizt
lengra en til Alaska og nágrenms
þess, en síðan hafi verið farnar
aðrar ferðir og þá sennilega lengra
Hann segir að það „virðist fásinna
að hafna með öllu fornum sögnum
Kínverja um land langt í austri,
þar sem er norðvesturhluti Amer-
íku. Enginn getur og efast um að i
hægt hafi verið í fornöld eins og
nú, að fara heimsálfanna milli og
þræða sig eftir Aleut-eyum, eða
þá að fara yfir hið þröngva Ber-
ingssund".
Beazley segir að lokum: „Sé
farið réttilega með frásagnir Kín-
verja, þær hvorki ýktar né dregið
úr þeim, þá er það sýnilegt að ef
Fusang er hvorki Mexikó né Pan-
ama, þá er það áreiðanlega ekki
Japan------því að þess er einmitt
getið, að leiðangurinn hafi lagt á
stað frá Japan til lands hinna
merktu manna“.
Þar sem talað er um „merkta
menn“ bæði í „Fusang“ og öðrum
ritum, þá er sýnilega átt við hör-
undsflúraða menn. Og það styður
sannsögulegt gildi frásagnarinnar.
Allir ferðamenn, sem kynntust
Eskimóunum í Alaska áður en
menningin fór að hafa áhrif á þá.
voru undrandi út af hörundsflúri
þeirra, einkum kvenfólksins, þvx
að hjá þeim náði það yfir enni.
kinnar, höku, brjóst, handleggi og
bol. Sérstaklega bar mikið á hör-
undsflúri búksins, vegna þess að
Eskimóar voru vanir að sitja alls
naktir inni, eða að minnsta kosti
naktir niður að mitti.
Um langferðir Kínverja til ann-
ara landa, og þá eingöngu í trú-
boðserindum, segir Leland: „Á
fyrstu öld e. Kr. kom nokkur
brotalöm á inngróinn metnað og
stærilæti Kínverja, vegna þess að
Búddatrúin ruddi sér þá til rúms
um allan austurhluta Asíu. Hver
sá, er trúði á guðlega köllun
(Búdda) varð að kappkosta að út-
breiða kenningar hans meðal allra
þjóða jarðarinnar“ Sannur Búdda-
trúarmaður hafði því tveimur mik-
ilsverðum hlutverkum að gegna —
að ferðast til hins helga Indlands
til að læra, og ferðast til heiðinna
landa til þess að kenna.
Þýðingin á ferðasögu Huei-sin í
bókinni „Fusang“, er gerð af Karl
Friedrich Neumann prófessor í
kínverskum fræðum við háskólann
í Munchen. Hann hafði snemma
skarað fram úr öðrum í þeim fræð-
um og árið 1829 fór hann til Kína
og dvaldist þar um tveggja ára
skeið til þess að safna kínverskum
bókum. Þýðingin er mjög nákvæm
og vandvirknislega gerð.
Neumann og Leland og seinni
tíma fræðimönnum ber saman um,
að fyrir árið 450 hafi Kínverjar
haft spurnir af fólkinu, sem bjó
á Aleut-eyum, og að þeir hafi
þekkt land, sem var 5000 kínversk-
um mílum (2000—2500 km.)
lengra burtu, og það land kölluðu
þeir Tahan, eða Miklakína. Þeir
hafa sennilega kallað það Mikla-
kína, vegna þess að þeir vissu að
til var stórt meginland fyrir aust-
an Aleut-eyar. Tahan hefir því
verið einhversstaðar þar sem nú
er Alaska eða British Columbia.
Fusang, sem talið var lengra á burt
frá Kína, halda sumir að hafi verið
þar sem nú er kölluð Kyrrahafs-
strönd, en sumir ætla að það hafi
verið Mexikó, eða jafnvel Perú.
Á því virðist lítill vafi, að frá-
sagnir Kínverja um Fusang og rit
fræðimanna þar um, hafi orðið tii
þess að Pétur mikli gerði út Ber-