Lesbók Morgunblaðsins - 25.03.1959, Síða 5

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
148
þessa misjöfnu daga og misjöfnu
vikur, er ekkert til.
Ég sé fyrir mér annað heimili.
Þar eru öll kvöld eins og hátíð. Þá
eru pabbi og mamma oftast heima,
og ætíð annað hvort þeirra. For-
eldrarnir tala við börnin. Rétta
þeim hjálparhönd við námið. Ræða
við þau um ýmis áhugamál þeirra,
svara spurningum þeirra. Ef til vill
leika þau lítið eitt við þau, þegar
ekki dvelur annað. Friður, öryggi
og gleði hvílir yfir þessum litla,
sjálfstæða héimi. Börnin finna, að
bann er þeim öruggur kastali. Og
endurminningin um bernskuheim-
ilið verður þeim seinna kærari en
flest annað. Svo kemur nóttin.
Pabbi eða mamma setjast á sæng-
urstokkinn og sitja þar htla stund
á meðan allar áhyggjur dagsins eru
að gleymast. Ef til vill lesa þau
bænirnar með lítlu börnunum sín-
um. Hin eldri fara með þær í hljóði.
Ef til vill minna þau börnin aðeins
á að gleyma nú ekki bænunum sín-
um. En þegar kvöldbænin verður
að fastri venju, er það oftast óþarfi.
Hún kemur af sjálfu sér Ljósin eru
slökkt. Friður og ró færist yfir litla
hópinn og fyllir sálir barnanna. Þau
vita, að pabbi og mamma eru í
næsta herbergi, og þau trúa því, að
yfir öllu vaki góður guð, og hvað er
þá að óttast? Hverju er þá að kvíða?
Kvöldbænin er eins konar uppgjör
dagsins og innsigli. í henni fela
þau þakkir sínar og bænir, hvort
sem þau fara með utan að lærðar
bænir, eða biðja með sínum eigin
orðum, sem er enn betra, þegar
þroski leyfir. Og þetta er meira en
innantóm venja. Hver einstök bæn
er steinn í byggingu skapgerðarinn-
ar og hins andlega þroska, en um
leið tengiliður milli barnsins og
þess kraftar, sem býr að baki allri
tilverunni.
En er það ekki hræsni að kenna
barninu sínu bænir, ef maður á
ekki sjálfur þá trú, sem bænirnar
byggjast á? munu einhverjir
spyrja. Við skulum ekki setja það
fyrir okkur, hvað það er kallað. En
ef bænin hefur uppeldisgildi fyrir
barnið og er því til blessunar og
þroska, átt þú að kenna því bænir
og hvetja það til að fara með þær,
þótt þú sért ekki viss um tilveru
neins þess, sem heyrir slíkar bæn-
ir. Slík vissa fæst að vísu ekki eftir
neinum leiðum nema trúarinnar,
ekki einu sinni eftir leiðum vísind-
anna. En „Hjálpa þú trúarleysi
mínu“, mælti faðir vitskerta drengs
ins forðum, þegar allt annað var
brostið. Og er það ekki svo enn í
dag, og þangað er leitað, þegar ann-
að bregst, þótt ekkert sé hugsað um
bænir og trú, þegar allt leikur í
lyndi. Og ég vil bæta því við, að
það barn, sem aldrei hefur lært að
fara með bænir í bernsku, og aldrei
hefur lært að bera virðingu fyrir
neinu æðra en hið daglega líf hefur
að bjóða, er snautt, þótt það sé ann-
ars vel að heiman búið út í lífið.
Barnauppeldi er margþætt og
mikilvægt listaverk, ef vel tekst.
Kvöldbænin, trúaruppeldið, er að-
eins einn þátturinn, og ég vil bæta
því við: einn sá mikilvægasti. Og
ég vil taka undir það með ýmsum
merkum mönnum utan kirkju og
innan ,að ég held, að uppeldi æsk-
unnar, þjóðlífið allt, skorti ekkert
meir nú en meiri og dýpri kristin
áhrif, og ég byggi þetta meðal ann-
ars á reynslu minni af 26 ára skóla-
starfi og starfi með ungu fólki.
Fyrir skömmu átti ég tal við eitt
merkasta skáld og rithöfund þess-
arar þjóðar, og við ræddum um
bókmenntir. Hann hélt því fram,
að ekki hafi verið skrifuð góð
skáldsaga í heiminum sl. 50 ár, og
svo bætti hann við: „Það vantar
guð í bókmenntirnar". En vantar
hann ekki víðar. Við deilum um
kóngsins skegg. Við ömumst á víxl
við frjálslyndri og íhaldssamri guð-
fræði. Það er litið homauga til að-
ventista, hjálpræðishersmanna,
hvítasunnusafnaða o.s.frv. og víst
væri æskilegt, að þessi hjól væru
ekki svona mörg. En býr ekki sami
krafturinn að baki öllum þessum
meira og minna ólíku flokkum?
Skín ekki sama sólin á þá alla? Og
eitt er víst: Kennarareynsla mín
vitnar það, að frá þeim heimilum,
sem rækta hugarfar lotningarinnar
fyrir einhverju æðra, koma undan-
tekningarlítið vel upp aldir og góð-
ir skólaþegnar. Þetta gæti verið
leiðbeining um gildi kvöldbænar-
innar, sem ég hef hér stuttlega gert
að umtalsefni, og eitt er nauðsyn-
legt: Að maðurinn tilbiðji og virði
eitthvað, sem er æðra en hann
sjálfur.
AVAXTAUPPBOÐ 1 NEW YORK
í NEW YORK eru ávextir stldir á upp-
boðum. Fer það fram í griðaritóru
varningshúsi niður við höfnina. Þegar
inn í húsið kemur, blasa fyrst við
manni ávaxtakassar í löngum röðum
og hlaðið hverjum ofan á annan, svo
hleðslan er fimm feta há. Hingað og
þangað hefir kassi verið opnaður, svo
að væntanlegir kaupendur geti séð
vöruna. En uppi á lofti fara uppboðin
fram í mörgum stórum sölum. Upp-
boðshaldari stendur á upphsekkuðum
palli innst í hverjum sal. Borð er fyrir
framan hann, og þar sitja tveir að-
stoðarmenn, sem fylgjast með boð-
unum.
Uppboðshaldari endurtekur boðin og
hljóðnemi ber rödd hans til gjallar-
horna, svo að glymur í salnum, og
óvanur maður heyrir varla orðaskil.
En kaupendur eru þessu vanir. Þeir
standa fremst í salnum og líta elcki
við þeim sætum, sem þeim eru setluð.
Þeir kalla ekki boð sín, en gefa merki
með hendinni.
Þegar einhver hefir keypt eins mikið
og hann ætlar sér í þessum sal, hraðar
hann sér út og inn í næsta sal, til
þess að bjóða í það, sem þar er á boð-
stólum.
Þessir menn ráða svo heildsöluverð-
inu á ávöxtum. Ef þeir hafa gert góð
kaup, þá lækkar verð á ávöxtum i
búðunum.