Lesbók Morgunblaðsins - 02.10.1960, Blaðsíða 6

482
ur með aðgerðum sínum að forðast
allt það, sem getur veikt líkamann
eða truflað eðlileg störf hans. Þetta
er enn í dag eitt meginboðorð nátt
úrulækningastefnunnar, sem hafn-
ar því flestum venjulegum læknis-
lyfjum, sem yfirleitt innihalda
meira eða minna af sterkum eitur-
efnum. Hippókrates leit á sjúk-
dóma eða sjúkdómseinkenni sem
merki um baráttu líkamans gegn
eyðandi öflum. Þannig er hækkað-
ur líkamshiti ein aðferð líkamans
til að vinna bug á sóttkveikjum.
Hár hiti er síður en svo óheilla-
merki, heldur tákn þróttmikillar
viðleitni til að hrinda árás sýkl-
anna og eyða þeim. Einn vitur
læknir sagði um sjúkling, sem lézt
eftir langa legu: „Hann dó ekki
af afleiðingum hitans, heldur af
því að hitinn varð aldrei nógu hár“.
Háan hita á því ekki að slá niður
með lyfjum, heldur draga úr van-
líðan sjúklingsins með köldum
bökstrum og öðrum einföldum ráð-
um. Húðútbrot alls konar, slím-
rennsli úr nefi, slímmyndun í lung-
um, eru tákn um viðleitni líkam-
ans til að losa sig við úrgangs- eða
eiturefni, sem ýmist myndast við
eðlileg efnaskipti eða komast inn
í líkamann á annan hátt. Ella
mundu þessi úrgangsefni safnast
fyrir í vefjum líkamans og með
tímanum valda óbætanlegum
skemmdum. Viðleitni þessa ber því
að styðja eftir föngum, með ein-
földum og ósaknæmum ráðum,
sem hér er ekki rúm til að rekja,
en ekki vinna gegn henni með
smyrslum eða öðrum venjulegum
lyfjum. Og auð*itað lagði Hippó-
krates megináherzlu á einfalda og
heilnæma lifnaðarhætti sem hið
öflugasta ráð til að auka viðnáins-
þrótt líkamans og gera hann ó-
næman fyrir sýkjandi öflum.
—'k—
Með tilkomu læknaskólanna og
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
„lærðra“ lækna má segja, að
læknisfræðin hafi farið inn á
braut, þveröfuga við náttúrulækn-
ingastefnuna. Fyrr á öldum gerðu
læknar sér lítt grein fyrir orsök-
um sjúkdóma. Þeir litu einfaldlega
á sjúkdómseinkenni sem fyrir-
bæri, er berjast yrði gegn á ein-
hvern hátt. Og um aldaraðir hafa
læknar og efnafræðingar þannig
leitað lyfja gegn öllum mannleg-
um kvillum. Flest þessara lyfja
hafa innihaldið eiturefni, skaðleg
líkamanum. Má því segja, undan-
tekningarlítið, að með hverjum
lyfseðli, sem læknar skrifa, sé
æðsta boðorð Hippókratesar —
Nihil nocere — þverbrotið. Áður
en hin nýju lyf síðari ára komu
til sögunnar — ýmis bakteríueyð-
andi lyf, fjörefnalyf, hormónalyf
— voru þekkt aðeins örfá lyf —
þau mátti telja á fingrum sér —,
sem sannanlega höfðu lækninga-
mátt. Öll önnur lyf gerðu ekki
annað en draga úr sjúkdómsein-
kennum í bili, ef þau þá yfirleitt
höfðu nokkur áhrif, önnur en að
eitra líkamann. Sést þetta bezt á
því, að sífellt komu á markaðinn
ný lyf, en þeim gömlu var varp-
að fyrir borð, og oft hafði dýr-
keypt reynsla þá sannað, að þau
voru stórhættuleg. Og þannig
gengur þetta enn í dag.
Á öllum öldum hafa verið uppi
leikmenn, sem af köllun eða til-
viljun hafa lagt það fyrir sig að
líkna þjáðum vinum eða nágrönn-
um. Hafi þetta verið glöggir og
samvizkusamir menn, og ekki gert
aðstoð sína að gróðavegi, hefir
þeim orðið mikið ágengt. En hjá
slíkum mönnum getur vanþekk-
ing líka oft valdið óbætanlegu
tjóni. Slíkir menn og leikmenn
yfirhöfuð hafa oft gripið til hinna
fáránlegustu ráða, notað alls kon-
ar inntökusamsull, alls konar
óþverra í bakstra og hvers konar
hindurvitni, sem auðvitað eiga ekk-
ert skylt við náttúrulegar lækn-
ingaaðíerðir, en eru hins vegar að
vissu leyti sambærileg við lyf-
„lækningar" lærðra lækna gegn-
um aldirnar, og þó tæplega eins
skaðleg.
Á hinn bóginn hafa verið uppi
víða um lönd þekktir, lærðir lækn-
ar, sem af eigin reynslu og hyggju-
viti, eða af reynslu annarra, hafa
tekið upp fyrrnefndar náttúrlegar
aðferðir og lagt þær til grundvall-
ar í læknisstarfi sínu. Því miður
hefur þetta jafnan leitt til þess,
að stéttarbræður þeirra hafa litið
á þá sem hverja aðra skottulækna,
sniðgengið þá og hálfútskúfað
þeim. Þekktastir þessara lækna
hafa verið Kellogg í Ameríku, en
hann rak um tugi ára eitt stærsta
heilsuhæli í heimi; Bircher-Brenn-
er í Sviss og próf. Brauchle í
Þýzkalandi. Sá síðastnefndi, sem
er enn á lífi og undirritaður átti
langt viðtal við fyrir skemmstu
— hann var gamall vinur Jónasar
heitins Kristjánssonar —, var um
9 ára skeið yfirlæknir við eina
deil^ ríkissjúkrahússins í Dresden,
hafði þar yfir 250 sjúkrarúmum að
ráða og beitti þar svo að segja
einvörðungu ofangreindum nátt-
úrulækningaaðferðum. Hér var um
að ræða vísindalegan samanburð á
gildi þessara aðferða og hinna
venjulegu. Reyndist sá samanbUrð-
ur mjög hagstæður náttúrulækn-
ingastefnunni. En því miður
bundu loftárásir síðasta styrjaldar-
ársins skjótan endi á þessa starf-
semi, sem hefir ekki verið tekin
upp síðan.
—'k—
Segja má, að í Þýzkalandi séu
nú tveir flokkar náttúrulækna.
Annars vegar lærðir læknar með
venjulegu háskólaprófi, sem hafa