Lesbók Morgunblaðsins - 10.09.1961, Blaðsíða 4

876
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Samband við menn á öðrum stjörnum
ÞETTA er kafli úr grein, sem dr. C. O. Oakley, prófessor 1
stærðfræði við háskólann í Haverford í Pensylvaníu-ríki, ritaði
nýlega og birtist í „Science Digest“. Hér kveður við nokkuð
í öðrum tón heldur en hjá þeim mönnum, er fordæmdu sem
heimsku þá skoðun er hún kom fyrst fram, að mannabyggð væri
á öðrum stjörnum.
MAÐURINN í tunglinu er orðinn
þjónn vor. Hann á nú að annast
endurkast skeyta til stöðva, sem
dreifðar eru um alla jörð.
Til sólarinnar sendum vér rad-
armerki með ljóshraða og hún
skilar þeim aftur til jarðar eft-
ir réttar 17 mínútur.
Mikilleiki heimsins er nú rann-
sakaður, eigi aðeins með stjörnu-
sjám, heldur einnig með rafeinda-
hlustum, sem lagðar eru við því,
sem gerist úti í geimnum.
Frá himinhnöttunum berast
skeyti til jarðar, og það er ekki
lengur nein fjarstæða að segja að
vér hlustum á samsöng himin-
hnattanna.
Með hinum stærstu og nákvæm-
ustu hlerunartækjum sem gerð
hafa verið — hin stærstu eru á
að Reykjavíkurbær hafi frá upp-
hafi staðið á sama stað og tvö hús
iðnstofnananna hafi verið reist á
þeim stað, eftir að bæarhús voru
rifin. Allt sem vér vitum um
Reykjavíkurbæ bendir til hins
sama staðar.
Það ætti að vera auðvelt að
ganga úr skugga um hvort þetta
sé rétt. Og það væri eðlilegt og
skemmtilegt framhald á Reykja-
víkurkynningunni, að vér leituð-
um að bæ Ingólfs. Og nú vill svo
vel til, að hægt er að kanna þann
stað, þar sem allar líkur benda
á að bærinn hafi staðið.
Svo sem fyr getur voru þrjú
hús iðnstofnananna vestan Aðal-
strætis syðst og stóðu þar hlið við
hlið og sneru stöfnum að götu.
Þessi hús voru Ullarstofan syðst,
þá lóskurðarstofan og þá spuna-
stofan.
Puerto Rico — hyggjast vísinda-
mennirnir munu geta náð út-
varpsbylgjum frá öð>rum hnöttum.
Nú er í alvöru farið að rann-
saka skeyti, sem berast utan úr
geimnum til þess að ganga úr
skugga um hvort þar á meðal geti
verið skeyti, sem ekki berast hing-
að af tilviljun eða eru af tilviljun
fram komin.
Þessi starfsemi er nefnd „Pro-
ject Ozma“ í Bandaríkjunum, og
ein af stofnunum hennar er
National Radio Astronomy Ob-
servatory í Vestur-Virginíu. Rann-
Þar sem Ullarstofan stóð er nú
húsið Uppsalir og þar hefir öllu
verið umturnað þegar kjallari þess
húss var gerður. En lóskurðarstof-
an stendur enn að stofni, þótt hún
hafi verið stækkuð og henni
breytt mjög. Spunastofan var rif-
in 1816, en 1824 reisti Einar versl-
unarstjóri frá Gili hús þar og það
sneri framhlið að Aðalstræti eins
og húsin þar fyrir norðan. Árið
1931 var hús þetta komið að hruni
og því rifið. Og síðan stendur lóð
þess þarna óbyggð.
Það er einmitt á þessari lóð
sem grafa þyrfti til þess að ganga
úr skugga um hvort þar eru ekki
leifar af seinasta Reykjavíkur-
bænum, og enn dýpra eitthvað,
sem minnir á forna byggð.
Á. Ó.
sóknirnar verða bæði tímafrekar
og kostnaðarsamar, en það er langt
frá því að efast þurfi um árangur
þeirra. Það er ákaflega sennilegt
að koma muni sá tími, er menn
hér á jörð hafa samband við skyni
gæddar verur á öðrum hntttum.
Með þessu er eigi aðeins gert
ráð fyrir því, að til sé manna-
byggð á öðrum hnöttum, heldur
einnig að þeir menn sé svo líkir
oss, að vér getum haft skeytasam-
band við þá.
En hvað er þá um líf á öðrum
hnöttum?
ítalski heimspekingurinn Giord-
ano Bruno ritaði þegar á 16. öld:
„Það eru til óteljandi sólir og
óteljandi jarðir, sem snúast um
þær sólir, alveg eins og vor jörð
snýst um sól vora. Lifandi verur
eiga heima á þessum hnöttum."
Fyrir þessa glæsilegu skarp-
skyggni var Brunó brenndur á
báli. En nú, 400 árum seinna, er-
um vér sannfærðir um að hann
hafði rétt að mæla.
Kolefni, vetni, köfnunarefni,
súrefni og öll önnur frumefni eru
hin sömu hvar sem þau finnast,
og þá jafnframt sú lifandi nátt-
úra sem styðst við þau. Allt líf
á þessari jörð og hvar sem það
kemur fyrir í alheiminum, er ná-
skylt. Og líf kemur áreiðanlega
fram á þeim hnetti, sem er vel
settur og orðinn nógu gamall.
Þúsund miljónir ára, eða svo,
munu nægja til þess að líf komi
íram á einhverjum hnetti.