Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1963, Blaðsíða 12

i
mna
Ferð til Kaupmannahafnar
og Sjálands fvrir 30 árum
friðhelga staðar situr á forna preslsselr-
inu Þingvöllum.
Á heimleið komum við í Valhöll, hið
stóra gistihús á staðnum, og fengum okk-
ur að borða. Þar var þá fyrir fjöldi
fólks úr Reykjavík. Voru það templarar
á skemmtiferð. Þeir voru í hátíðaskapi,
sungu, fluttu ræður og hrópuðu nífalt
húrra fyrir tilverunni. Einn ferðafélagi
okkar sagði í hjartans einfeldni: „Ætli
þetta sé drukkið fólk?“
Ki
í ALLMÖRGUM blöSum Lesbókar-
innar aS undanförnu hefur birzt
greinafiokkur, sem kallast „Úr göml
um blöSum GuSrúnar Jóhannsdóttur
frá ÁsláksstöSum“. Hafa frásagnir
þær fyrst og fremst fjallaS um dui-
ræn fyrirbæri, huldufólk og þjóStrú.
Hér birtist ferSasaga, er GuSrún rit-
aSi eftir aS hafa dvalizt 5 vikur í
Kaupmannahöfn og á Sjálandi, meS
manni sínum, Sigurjóni heitnum
pósti SumarliSasyni, sumariS 1933.
í frásögninni er víða komiS viS og
skyndimyndunum brugSið upp frá
Reykjavík kreppuáranna, höllum,
kirkjum, klaustrum, skrúSgörðum og
baSstöðum Sjálands, komið heim og
gengiS í Hnitbjörg Einars frá Galta-
felli og brugðiS upp svipmynd af
Kambabrún. Þeir, sem nýlega hafa
ferðazt um þá staði sem hér um
ræðir, kunna e. t. v. að hafa séð þá
í nokkuð öðru ijósi en hér er brugð-
iS upp, enda er ferSasaga þessi 30
ára gömul. Frú GuSrún Jóhanns-
dóttir frá Ásláksstöðum lézt fyrir
nokkrum árum.
í» ferð mirmi til Danmerkur s.l.
sumar skrifaði ég daglega niður það sem
fyrir augun bar eða réttara sagt brot
af því. Aldrei verður til fullnustu sagt
frá, eða fært á blað, þegar mikið af
dásemdum ber fyrir augun. Frásögn,
jafnvel þótt góð sé, verður aldrei nema
svipur hjá sjón.
í æsku þráði ég að fara út í heiminn,
sigla til annarra landa, fá að sjá hafið
og hinn mikla heim hinum megin við
það. Útþráin lokkaði og opnaði undra-
heima fyrir hugskotsaugum mínum. Mér
þótti þröngt milli þungbrýnna „fjall-
anna“ og skildist, að þar væri ekki gæf-
una að finna. En svo fór, að æskan leið
án þess að útþránni væri fullnægt. Bjart
ir dagar æskunnar voru langt að baki,
en í þeirra stað komin efri ár með hrukk
ur og grá hár, þegar ég loks lagði af
stað til annarra landa með manni mín-
um, nægum farareyri og útbúnaði öll-
um.
Við erum komin um borð í Gullfoss
að kvöldi hins 8. júlí 1933. Skipið er að
létta akkerum. Við höfum fengið svo
mikið af hlýjum árnaðaróskum að ég
trúi því að ferðin muni ganga giftu-
samlega. Sjálf höfum við lesið ferða-
bænina. Nokkrir góðvinir standa á
bryggjunni og veifa til okkar í kveðju-
skyni. Ég lít upp til bæjarins, húsið okk-
ar blasir við. Mér virðist það líka senda
okkur skilnaðarkveðju.
Skipið hefur ekki skriðið langt þegar
ég finn að nú er ég komin á sjóinn.
Óluktku sjóveikin tekur mig strax tök-
um og því steinbítstaki sleppti hún ekki
meðan ég var á skipsfjöl. Mátti þó heita
rjómalogn alla leiðina.
X il Reykjavíkur komum við síð-
degis sunnudaginn 10. júlí. Þangað hafði
ég ekki komið síðan laust eftir aldamót.
Bærinn er orðinn óþekkjanlegur, svo
mikið hefur hann þanizt út. Nýjar götur
og hverfi eru alls staðar. Sá, sem var al-
kunnugur þar fyrir 30 árum, ráfar nú
um sem útlendingur. Við gistum á Hótel
Borg, sem er mikil og vegleg bygging.
Það segja þeir, sem fróðir eru og víðförl-
Llukkan 8 að kvöldi hins 13. júlí
lét Gullfoss í haf áleiðis til Kaupmanna-
hafnar. Skipið kom við í Vestmannaeyj-
um. Þangað var margt farþega.
Það ber lítið sögulegt fyrir þann sem
siglir milli landa og alltaf liggur í koju
sinni með ólgu og ógleði sjóveikinnar fyr
ir brjósti og bringspölum. Og ma.rgs fer
maður á mis sakir þessa leiða kvilla.
Ekki sjást strendur og lönd, sem siglt er
ævinni leit ég augum stórborg. Risa-
vaxnar byggingar, turnar, sem virðast ná
hálfa leið til himins blasa þar við aug-
um. Höfnin gríðarstór, allt er nýstárlegt.
Frú Steinunn og maður hennar Edward
Leegaard, tannlæknir, taka á móti okkur
tveimur höndum. Þegar skipið er lagt að
stígum við upp í bíl þeirra hjóna. Ekið
er upp í borgina til hins ágæta, rík-
mannlega heimilis þeirra hjóna. Þar
dvöldum við í 5 vikur, sannnefndar
„sæluvikur“. Mun ég síðar víkja örfáum
orðum að þessu heimili. Þann dag hvíld-
um við okkur. Þótti mér gott að haía
fast land undir fótum eftir sjóveikina.
Hi
ir, að það standi á sporði fullkomnustu
hótelum utanlands og fullnægi kröfum
nútímans. Við fengum stórt herbergi
með tveimur rúmum, legubekk, stóru
borði, tveim stólum, tveim náttborðum,
skrifborði, skrifföngum og síma. Áfast
við herbergið var baðherbergi, heitt og
kalt bað og klæðaskápur. Næturgistingin,
morgunkaffi, ein máltíð og þóknun til
þjónanna kostaði 30 krónur yfir sólar-
hringinn. En við fengum ekki lengi að
dveljast á þessu glæsilega hóteli. Næsta
dag komu vinir okkar til okkar og buðu
okkur til gistingar. Voru það hjónin
Theodor Arnbjarnarson hrossaræktar-
ráðunautur og Ingibjörg Jakobsdóttir,
gáfuð ágætishjón. Raunar voru þau ekki
ein um hituna í höfuðborginni að bjóða
okkur húsaskjól.
framhjá, og engin kynni hefur maður
af ferðafélögunum og missir þar að auki
af hinum kræsta mat sem fram er
reiddur.
Að morgni 18. júlí komum við til
Kaupmannahafnar. í fyrsta sinn á
Linn 19. júlí gengu Leegaardshjónin
út með okkur ásamt með íslenzkri stúlku,
Stefaníu að nafni, sem búin er að dveljast
í Danmörku í 23 ár. Einkennilegt þótti
mér að sjá há beinvaxin tré vaxa upp
milli múrsteinanna. Breiða þau út krónu-
skraut sitt hátt yfir höfðum manna. Göt-
ur borgarinnar eru margar hin fegurstu
trjágöng. Eftir talsvert langa göngu kom
um við í yndislegt umhverfi. Fögur tré
gnæfa við himin, tjarnir eru hér og hvar
— þar synda fuglar —, stórir, ljósgráir,
flauelsmjúkir grasfletir og marglitt
blómskrúð er hvarvetna. Það má vera
að þeim, sem alið hafa aldur sinn í
námunda við þennan stað og oft hafa
átt þess kost að sjá hann, finnist fátt
um fegurð hans. En mér fannst mig vera
að dreyma eða þá, að veruleikinn hefði
borið mig inn í ævintýraland. Staður
þessi er kenndur við Friðriksberg og
rómaður fyrir fegurð. Friðriksberg er
raunar sókn á Sjálandi allnærri Kaup-
mannahöfn og Friðriksberg er kaupstað-
ur þar. Staður þessi er kenndur við
Friðrik VI., sem dvaldist þar og tók við
hann ástfóstri.
H,
Linn 12. júlí fórum við til Þing-
valla ásamt nokkrum vinum okkar. Við
lögðum af stað kl. 10 að morgni. Veður
var gott en þykkt í lofti og ekki ugg-
laust að rigna mundi. í huga mínum bað
ég heitt og innilega að svo yrði ekki,
því fremur kvað vera ömurlegt á hinum
fornhelga sögustað, þegar þannig viðrar.
En veðrið var okkur hliðhollt. Að vísu
var sólskinslaust en rigning engin, fyrr
en á heimleið um kvöldið, að hellidembu
gjörði. Það hreyfa sig ýmsar kenndir
innra, þegar stigið er fæti á þessar forn-
helgu slóðir. O'g þegar farið er niður
milli veggja Almannagjár er sem í hug-
ann læðist vitneskja um að innan veggja
þessa voldugu hamrakastala haldi enn
vörð helgar vættir. Við Drekkingarhyl
læðist óhugnaðurinn inn í hugann, það
er sem ógæfa þeirra manna og kvenna,
sem þar létu líf sitt, hafi ekki með öllu
yfirgefið þennan stað. Við fórum alla
leið upp á Hofmannaflöt og Meyjarsæti.
Munu þangað um 15 km frá Þingvöllum.
Hofmannaflöt er eggsléttur völlur, nú
afgirtur. Meyjarsæti er há. keilumynduð
hæð. Hefur þaðan verið góð útsýn fyrir
ungar meyjar yfir Hofmannaflöt þar
sem ungir menn iðkuðu íþróttir í forn-
öld. Landslag á Þingvöllum er afar ein-
kennilegt hraun og hyldjúpar gjár með
vatni í botni. Á milli eru grasrindar.
Fíraunið sjálft, sem kennt er við sögu-
staðinn, ér • allvíðáttumikið og vaxið
skógarkjarri. Er það sem kunnugt er
friðað, en ekki kvað vera gott að verja
það fyrir ágangi sauðfjár. Vörður þessa
LESBÓKINNI bárust mörg hundruð
lausnir á verðlauna-krossgátunni i
jólablaðinu. Dregið var um verðlaun-
in, og hlutu þau þessi: Kr. 500,00
Helga Þorkelsdóttir, Borgarhraut 43,
Borgarnesi, kr. 300,00 Dísa Péturs-
dóttir, Hafnarstræti 47, Akureyri og
kr. 200,00 Hrefna Arnalds, Barma-
hlíð 13, Reykjavík.
12 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
2. tölublað 1963