Lesbók Morgunblaðsins - 19.01.1964, Blaðsíða 4

einum væri ætlað, sem aldrei hefði gist
láglendið.
Rósin undraðist alla þessa fegurð og
dýrð, sem við henni blasti.
Þannig liðu sólbjartir sumardagamir
hver af öðrum. Rósin breiddi úr blöð-
um sínum hvem morgun, hlustaði á
fuglasönginn og horfði út á hina ljóm-
andi náttúrumynd er við blasti.
Morgun nokkurn, þegar gamla kon-
an fór að huga að rósinni, sá hún að
eitt blað hafði fallið í gluggakistuna,
og þá vissi hún að dagar rósarinnar
myndu ekki verða margir upp frá því,
og stöðugt hélt blöðunum áfram að
fjölga í gluggakistunni, og rósin missti
lit sinn og Ijóma, og hún angaði ekki
lengur. Loks einn morgun var ekkert
blað eftir, aðeins stöngullinn, sem að
vísu var grænn, og nokkur líflaus blöð
lágu límd við hann.
Hún tók þá stöngulirm úr krukkunni
og bar hann út í sólina fyrir utan glugg-
ann; þar gróf 'hún hann í moldina.
Dagar og vikur liðu, þá sá hún fyrsta
vísinn, ljósgraenan, í hýði sínu og brosti
við, því hún vissi, að rósdn myndi aldrei
deyja.
M ánuðir liðu og sífellt fjölgaði
laufsprotunum; árin liðu og gamla kon-
an var nú orðin mjög hrum, rósarkvist-
urinn var nú orðinn að dálitlum runna,
og hún fylgdist sífellt með ungum kvist-
unum, sem teygðu sig upp í sólarljósið.
„Skyldi runninn ekki bera rós i ár?“
hvíslaði hún, því enn hafði runninn ekki
borið neina rós.
Svo var það einn dag, yndislegan og
bjartan, slíkan sem þann, er hún farin
rósina í skorningnum við veginn, að
hún fór út að athuga runnann og fann
þá rósarknapp, rauðan og angandi, fal-
inn í blaðskrúðinu. „Þvílík angan“,
sagði hún og settist á bekk, sem stóð við
runnann.
Og hún sofnaði vært og hana dreymdi
að hún væri orðin ung aftur heima í
fjalladalnum og gengi um blómstrandi
fjallabrekkurnar. Sá hún þá allt í einu
yndisfagra rauða rós og þekkti þá rós-
ina sína rauðu, beygði sig niður að
henni og snerti með vörunum silkimjúk
blöðin. En hún vaknaði ekki aftur í
þessum heimi gamla konan; hún vakn-
aði í heimi, þar sem blómin aldrei fölna.
Blítt bros lék um varir hennar, þegar
komið var að henni þarna á bekknum;
það var nágrannakona, sem kom þar við
um kvöldið á leið sinni frá þorpinu.
Gamla konan var flutt á hestvagni af
tveim mönnum til greftrunar í kirkju-
garði sveitarinnor, fuglarnir sungu dýr-
lega í trjánum við grafreit hennar, og
blómin ilmuðu unaðslega og drúptu
kollum sínum af söknuði.
En rósarrunninn við hús gömlu kon-
unnar hélt áfram að bera rósir, rauðar
og fagrar, hvert sumar, sem ilmuðu
langa vegu.
Fjallagróðurinn vafði gamla húsið
hennar örmum, mosi og lyng smeygðu
sér inn um glugga og gættir, og ungur
va'.1humall skaut upp kollinum undan
hurðinni, sóldögg og fjaUdrapi hneigðu
saman koUa sína, lambagras og mel-
gresi, ásamt margkyns öðrum grösum
og blómum ófu marglitan glitvefnað ilm
andi gróðurs, þar sem spor hennar lágu
Og árin Hðu. Rósarunninn var orðinn
geysistór, þakinn rauðum yndislegum
rósum. En þorpið, sem gamla konan fór
til forðum að selja eggin sín, var orðið
að bæ, sem sífellt stækkaði. Ráðamenn
bæjarins komu auga á þennan indæla
reit, þar sem hús gömlu konunnar stóð;
ilmur rósanna hafði borizt tU þeirra, og
ákváðu þeir, að þar skyldi verða skrúð-
garður.
En rósarunninn skyldi fá að standa
óhreyfður. Enginn hafði litið fegurri
rósir né fundið unaðslegri ilm, og rós-
in fékk heitið Eilífðarrós, því sérhver
kvistur hennar bar blóm, og ekkert gat
heft vöxt hennar.
SVIPMYND
Framhald af bls. 2.
með fangamarki sínu, notar ávaUt háls-
bind; úr sUki, og gengur í síðum, ein-
hnepptum jökkum. En undir þessu ytra
skarti, sem er að margra dómi yfirdrif-
ið, er enn eftir margt úr landnemanum.
Johnson getur verið mjög hrjúfur og
ruddalegur, þegar því er að skipta, og
hann hefur ýmsar skrýtilegar persónu-
legar venjur — t.d. hefur hann tUhneig-
ingu til að kippa upp skyrtunni meðan
hann situr við veizluborð og klóra sér
á maganum þungt hugsi, en sennilega
gætir hann sín framvegis í forsetaveizl-
um. En megineinkenni landnemans i
Johnson er hin eirðarlausa vondirfska,
tilfinningin um óbugandi baráttuþrek.
Sundlaugin heyrir lika til „stíl“ John-
sons. Hún er stór, íburðarmikil og hituð
allan sólarhringinn árið um kring, svo
að Johnson og endalaus straumur gesta
hans. á búgarðinum geta difið sér i
vatnið hvenær sem verkast viU. í sund-
lauginni eru margir símar, svo Johnson
getur hringt þó hann sé í vatn-
inu, enda hefur hann hreina ástríðu á
símtölum. Sérstakur tónlistarútbúnað-
ur veldur því að baðgestirnir geta róað
taugarnar við rólega músík meðan þeir
eru að synda. Meðal baðgesta eru að
jafnaði nokkrar fagrar ungar konur. Bak
við sundlaugina er bílskúr sem rúmar
11 farartæki.
Sundlaugin er í stuttu máli tákn Tex-
as, táknið um olíulindirnar og milljón-
arana. Þessir Texas-búar, sem Johnson
hefur alizt upp með og umgengizt alla
ævi, eru harðir og duglegir fjármála-
menn, sem leggja ekki annan mæli-
kvarða á lífið en fjárhagslegt gengi. Þeir
eru alveg lausir við allt sem heitir
menning og menntir. Þetta umhverfi á
jafnsterk ítök í Johnson eins og land-
nemarnir. Hann kann að valda þessum
Texas-búum vonbrigðum með afstöðu
smni til kynþáttamálsins, en hann veld-
u,r þeim ekki vonbrigðum með afstöðu
sinni tU olíumála.
A ð því er varðar afstöðu til menn-
ingar og „stU“ yfirleitt svipar Johnson
miklu meir tU Harry S. Trumans en
Kennedys. Eins og Truman talar hann
litríkt hversdagsmál og hefur tilhneig-
in0u tU að sjá margbrotna hluti á ein-
faldan, marmlegan hátt. Hann kann Ula
við sig með hároenntuðum og djúpspök-
um mönnum og sú tUfinning er víst
gagmkvæm af þeirra hálfu.
Helzta mótbáran gegn Johnson, þegar
bann reyndi að ná kjöri sem forsetaefni
Demókrata 1960, var sú að hann væri
„átthagabundinn stjórnmálamaður“, eins
og Walter Lippmann kaUaði hann. Þang
að tU hann varð varaforseti Bandaríkj-
anna var þekking hans á umheiminum
vægast sagt takmörkuð. En á síðustu
þremur árum hefur hann sannarlega
bætt fyrir fyrra þekkingarleysi sitt í
því efni. Hann hefur farið í fjölda opin-
berra heimsókna tU annarra landa á
vegum forsetans og hann hefur tekið
þátt í öllum meiriháttar ákvörðunum
Bandaríkjastj ómar um utanríkiamál,
m.a. hinni afdrifaríku ákvörðun um
Kúbu £ október 1962. Það gæti orðið
fróðlegt að sjá þá hittast, Johnson og
Krúsjeff, því báðir eru þeir harðir bar-
dagamenn og slyngir samningamenn.
Það er frægt í Washington og víðar,
hve viðkvæmur Johnson er fyrir gagn-
rýni, og fara margar sögur af því. Hinn
frægi bandaríski blaðamaður Stewart
Alsop, segir frá því í grein, sem þessi
svipmynd byggist að mestu á, hvernig
hann hafði sagt nokkur gagnrýnin orð
um hann í blaðagrein. Johnson skamm-
aði hann í rúma tvo tíma af frábæni
mælsku, tók svo vingjamlega um axlir
hans og fylgdi honum á dyr. Þessi við-
Johnson kallaði hann fyrir sig eftir að
kvæmni fyrir gagnrýni er mjög alvar-
legur veikleiki hjá manni sem ætlar að
gegna umdeUdum störfum forsetans.
c
tarfsorka Johnsons og framgimi
þykja með ólíkindum. „Ég er alltaf í
timahraki", sagði hann eitt sinn, „aUtaf
klukkutíma of seinn og einum dollara
of blankur. Þannig hef ég verið alla
ævi“. Allt frá bamæsku hefur hann
verið knúinn áfram af þörfinni fyrir
velgengni. „Pabbi var vanur að vekja
mig í dögun“, sagði hann öðru sinni,
„toga í löppina á mér og segja „Lyndon,
alLr strákarnir í bænum eru klukku-
tíma á undan þér.“ “
AUa ævi siðan hefur hann verið að
reyna að ná þeim. Þessi sífeUda við-
leitni átti án e£a sinn stóra þátt í hinni
alvarlegu kransæðastíflu sem hann fékk
sumarið 1955. Síðan þá hefur hann reynt
að hægja á sér og hvíla sig meir en áð-
ur, en það gengur misjafnlega. Hins
vegar er hjartatruflunin algerlega lækn-
uð, enda sbeinhætti Johnson að reykja,
en hafði áður reykt þrjá pakka af
vind’iingum á dag.
Lyndon Johnson er mjög stoltur
maður, en þessu stolti fylgir furðuleg
hégómagirnd, sem meðal annars birtist
í barnalegri ánægju hans af fanga-
marki sínu: hann hefur klínt því á allt,
sem nöfnum tjáir að nefna: konu sína
og báðar dætur (Lady Bird Johnson,
Linda Bird Johnson og Lucy Baines
Johnson), búgarð sinn, útvarps- og sjón-
varpsfélag og jafnvel hundinn sinn,
Little Beagle Johnson).
Johnson er gæddur miklum persónu-
töfrum og á fáa raunverulega óvini með-
al stjórnmálamanna. Hann er góður
sögumaður, fyndinn og skemmtilegur,
og frábær eftirherma. Bezt þykir hann
herma eftir stjómmálamönnum, sem
hann hefur litlar eða engar mætur á.
En meginleyndardómurinn við persónu-
töfra hans er einhver hjartahlý og
drengjaleg lífsgleði. Eins og aðrir áhrifa
miklir stjórnmálamenn — t.d. Theodore
Roosevelt og Winston Churchill — hefur
hann aldrei náð að verða algerlega fuU-
orðinn.
„Ég veit ekki fullkomlega, hvers
vegna það er þannig,“ hefur gamall vin-
ur Johnsons sagt, „en hvað sem Lyndon
virkitega langar í, fær hann á endan-
um.“ Sá hæfUeiki er vitaskuld mikils-
verður fyrir forseta Bandaríkjanna.
■ i^ ^ o* tm
Leiðrétting
í GREINUM séra Sigurjóns Guðjóns-
sonar um uppruna nokkurra sígUdra
jólosálma slæddust inn nokkrar leiðar
prentviUur, sem m. a. stöfuðu af ógreini
legu handriti, og er höfundur beðinn
velvirðingar á þeim.
í fyrri greininni (31. des. 1963) er 1
þriðja dálki brot úr þýzkum sálmi, og
áttu tvær fyrstu ljóðlínur að hljóða
svo:„In dulci jubilo/nun singet und seid
froh!“.
í fjórða dálki átti upphaf sálmsins
„Heiðra skuliun vér Herrann Krist“ að
vera:„ Gelobet seist du Jesu Christ“.
í áttunda dálki átti upphaf sálmsins
„Sjá, morgunstjarnan blikar blið“ að
vera: „Wie schön leuchtet der Morgen-
stern“.
í seinni greininni (12. jan. 1964) átti
að standa Sanssouci í öðrum dálki.
í þriðja dálki átti á tveimur stöðum að
standa Tönder.
í sjötta dálki átti að standa „Vinter-
parten“, nafnið á sálmabók Kingos, og
loks átti 12. lína í þýðingu séra Sigur-
jóns á „StiUe Nacht, heilige Nacht“ að
hljóða svo: „gleðirík, vermandi engilsins
orð....“
Pilagrimsferb
Framhald af bls. 9.
Eitt þessara deilumála snerti það
atriði, hver ætti að hafa rétt til að
þvo efstu gluggana norðanmegin á fæð-
ingarkirkjunni sem vita út að Fransisk-
usarklaustrinu.
Fransiskusarmunkar áskildu sér rétt
til að koma utan frá og hreinsa þá
árlega, fyrir jól. Grikkir heimtuðu rétt-
inn til að koma innan frá og hreinsa
þá. Venjulega lauk þessu þannig, að
lögreglan sá um hreinsunina — utan
frá, enda þótt í fyrra kæmi til átaka
miUi Fransiskusanmunkanna og lögregl-
unnar, með þeim árangri, að glugg-
arnir voru óhreinsaðir eftir.
Nú hefur orðið samkomulag um, að
Grikkir hreinsi gluggana en hafi þá
lokaða meðan á hreinsuninni stendur.
Grikkir telja, að regnið muni sjá urn
hreinsunina að utan.
Það getur orðið erfitt að meta, hvort
þetta samkomulag er afleiðing af hin-
um nýja sáttfýsianda í sambandi við
heimsókn páfa. En það má að minnsta
kosti taka það sem einkennilegan spá-
dóm fyrir næstu helgi.
(Sunday Times Weekly Review,
5. jan. 1964).
4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
2. tölublað 1964.