Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1965, Qupperneq 7

SMÁSAGAN
Framhald á bls. 3.
ar, sem hann var nýbúinn að hengja
upp. Hún septi og hljóp. Hún h’jóp til
vinnusfcofu málarans og fleygði sér í
fang hans. Það tók hana góða stund
að skýra frá öllu. Málarinn vildi katla
lögreg'luna til aðstoðar.
„En ég hef engar sannanir“, hróp-
aði hún æst. „Við verðum að fara héð-
an, við verðum að fara langt í burtu,
svo hann geti ekki fundið mig.“
Daginn eftir fóru þau til Parísar.
>a,u settust að og skráðu sig sem hjón
á litlu hóteli í miðri borginni. Þótt ó-
trúlegt megi virðast, hafði málarinn
ekki áður komið til Parísar, svo þetta
var aevintýri líkast fyrir hann. Það var
Ihenni líka ævintýri og þau voru mjög
hamingjusöm. Málarinn málaði Sigur-
bogann og lofaði að gera eftirmynd aí
Mónu-Lísu handa henni.
Þegar vika var liðin frá komu þeirra
til Parísar, skrifuðu þau bréf til veiði-
mannsdns. Þau skrifuðu skynsamlegt
og þaulhugsað bréf og buðu honum
helminginn af hinum geysimikiu eign-
um hennar.
„Við höfum hvort annað", sagði hún.
„Og köllun mína og starf“, sagði
hann.
Glöð og ánsegð hlupu þau út á göt-
una og fundu póstkassa. Svo gengu þau
niður götuna til gangstéttarveitingastað
arins á horninu. í tíu skrefa fjarlaegð
írá veitingastaðnum snarstanzaði hún
o" vatt sér inn í húsasund. Hún var
naföl.
„Hann situr þarna á veitingastaðn-
um“, hvíslaði hún, „það er hann, sem
er með græna veiðimannahattinn með
rauðu fjöðrinni“.
Málarinn gægðist út úr húsasundinu.
Fremst á gangstéttinni sat maður með
þennan höfuðbúnað.
„Ég fer og tala við hann“, saigði hann.
Við erum þó fullorðið fólk.“
E n hún greip í hann báðum hönd-
um, hélf honum föstum og hvíslaði
skálfandi:
„Hann skýtur þig líka, hann skýtur
okkur bæði“.
Meira en klukkutima stóðu þau I
húsasundinu og allan tímann var mál-
arinn að tauta, að þetta næði engri átt.
„Þú þekkir hann ekki“, sagði hún.
Loks stóð veiðimaðurinn upp og rölti
niður breiðgötuna.
Þau hlupu heim, hún fleygði sér grát-
andi á rúmið og hrópaði að þau yrðu
að fara þaðan.
Daginn eftir lögðu þau af stað til
Kómaborgar.
Róm var þeim báðum nýr og óþekkt-
ur heimur, og þegar fjórtán dagar voru
iliðnir án þess veiðimaðurinn léti sjá
sig, tóku þau gleði sína á ný. Þau
bjuggu á lúxushóteli við Via Veneto og
málarinn fór upp á Palatínushæðina
og málaði baðhúsarústir og vatnsveitu-
stokka. Dag nokkurn fór hún þangað
uppeftir til hans með vín, brauó og ost
í körfu. Málarinn stóð undir Vallands-
furunni og málaði útsýnið yfir For-
um Romanum. Hún leit á myndina og
svo á útsýnið, setti körfuna frá sér á
grasið og virti svfo aftur fyrir sér út-
sýnið.
Það var hann......
Veiðimaðurinn sat við gullfiskatjöm-
ina í húsi Vestumeyjanna. Hann var
með græna veiðimannaihattinn og horfði
hugsandi á höfuðlausar marmarastytt-
ur Vestumeyj anna allt í kringum siig.
Hún hljóp, málarinn hljóp á eftir
henni, þau hentust niður Etrúra-
brekkuna, hlupu yKr Circus Maximus
og upp-á götuna hinumegin. Þar slengdu
þau sér inn í leigubíl og óku ti;l hótels-
ins. Þegjandi létu þau farangur sinn
niður í ferðatöskurnar. Þegar þau voru
setzt inn í flugvélina til Aþenu sagði
hann, að næst pegar hann sæi veiði-
manninn, skyidi hann standa augliti til
auglitis við hann eins og maður og
binda enda á þetta óþolandi ástand. En
hún veitti þvi athygli að hann var mjög
fölur, þegar hann sagði þetta.
í Aþenu varð málarinn aftur ham-
ingjusamur. Hann má’aði súlur og hof
og svartklæddar, gamlar og horaðar
grískar konur. Einn daginn staðhæfði
hann, að nú væri hann búinn að ná tök-
um á hinni sérkennilegu birtu gríska
landslagsins. Það var sama daginn, sem
þau sáu veiðimanninn á Ómónía-torgr
inu.
Þau fóru til Alexandríu um nótt-
ina.
í Alexandriu fór hún ekki út fyrir
dyr hótelsins. Málarinn málaði úlfalda.
Þegar því var lokið urðu þau að halda
áfram ferðinni.
F rá Indlandi fóm þau til San
Francisoo, frá San Francisco til New
Mexico.
Nú orðið gat málarinn ekki málað
annað en græna veiðimannahatta með
rauðum fjöðrum.
„Þetta er að eyðileggja list mína“,
sagði hann dapur, „þessi sífelldi ótti.“
En henni var nú farið að skiljast, að
ótti er smitandi, og hú-n vissi hversu
tilgangslaust það er að gera atlögu
gegn honum með rökræðum og skyn-
seimi.
í Chile reyndu þau að dvelja um tima
uppi í sveit. Lengi fengu þau að vera
þar í friði, en aftur á móti var fátt um
úrræði til flótta, þegar veiðimaðurinn
ui.i síðir birtist þar.
f Jóhannesarborg hvarf málarinn.
Einn morguninn var hann horfinn, en
hafði skilið eftir bréf til hennar. í því
þakkaði hann henni fyrir þessi tíu ár,
sem þau höfðu verið saman. En hann
ráðlagði henni :-\ð fara heim til veiði-
mannsins aftur. Hann áleit, að það væri
það eina, sem gæti bjargað henni.
Hún hafði ekki þrek til að syrgja.
Og það var líka sorgarefni.
Margir menn gistu rekkju hennar.
Hún hafði ekki tíma til að stofna til
kunningsskapar, því síður vináttu, og
hana brast kjark til að vera ein um
nætur. Nokki’um sinnum kom það fyrir
að hún fékk hæverskleg en ákveðin til-
mæli um að yfirgefa hótelið. f hvert
sinn, sem það kom fyrir, flutti hún tll
staða, sem gerðu minni kröfur til vel-
sæmis. „Þetta kemur fyrir mig“, hugsaði
hún stundum með einskonar utangátta
undrun. „Þetta kemur fyrir mig“.
En þegar veiðimaðurinn kom í ljós í
Jóhannesarborg sór hún í fyrsta sinn á
ævinni. Hún sór við sáluhjálp sinna
góðu, látnu foreldra, að henni skyldi
takast að leika a hann. Henni skyldi
takast að afrná öll merki um ferðir sin-
ar á jarðkringlunni.
Um nóttina fór hún til trúboðssföðv-
ar, sem var norðan við borgina. Hún var
þar um kyrrt í fjórtán daga, áður en
hún sneri aftur til Jóhannesarborgar.
Fyrst leit út fyrir að þetta kænsku-
bragð hefði ruglað veiðimanninn í rím-
inu, en svo varð það upphaf að áköf-
um og trylltum eltingaleik og oft var
hann adveg á hælum hennar.
í Kína lentu þau einu sinni á sömu
járnbrautarlest. Henni heppnaðist að
stökkva af lestinni án þess það vekti
eftirtekt. Hún braut einar tvær tennur
og fékk nokkrar skrámur, en tókst að
komast ofan að fljóti og þar leigði hún
sér fljótabát.
A. ð fim/m árum liðnum var hún
Tbfi-amkomin og útslitin. Hún sat á sóða
legu hóteli í Barcelona, drakk morg-
un-konja.kið sitt og hló krampakennd-
um sefasýkis-hlátri. Hún varð að við-
urkenna, að hún hafði verið heimsk,
hún, einmitt hún, hefði átt að vita bet-
ur. Þegar veiðirnaðurinn varð var við
minnsta vott af kænsku hjá bi’áðinni,
9em hann elti, einbeitti han,n þeim mun
meira sínum eigin kröftum og slægð.
Ef hún gengi nú til móts við hann?
Fleygði sér niðu.r fyrir fætur hans og
bæði urn vægð?
Hún vissi manna bezt að hanm var
m iskium narlaus i
Samt seim áðux fór hún út þennan
morgun. Hún gekk . í allra augsýn
niður götuna og lét sólina skína á sig.
En þegar hún kom auga á hann, hrökk
hún saman eins og vanalega. Viðtnögð
hennar voru gersamlega ósjálfiáð. Hún
beygði sig niður bak við blómavagn,
smeygði sér varlega inn í mannfjöldann
á götunni. Aldrei að líta til baka, aldrei
yfir auð svæði eða inn í blindgötur, láta
sem henni væri bæði fjandans sama og
algerlega ókunnugt um að henni væri
veitt eftirför. Hún komst heim á hótelið
og vissi að enn á ný hafði henni tekizt,
svo að segja, að gufa upp fyrir augun-
um á veiðimanninum.
Nei, aldrei skyldi hún biðjast misk-
imnar af honum, sem enga miskunn
þekkti....
í Sydney fékk hún orðsendingu frá
bankanum heima, Innstæður hennar
voru þrotnar. Hún skildi það ek'ki,
henni hafði aldrei dottið í hug, að þær
kynnu að geta þrotið.
Hún æddi ennþá nokkrum sinnum
umhverfis hnöttinn á kostnað þeirra
verðmæta, sem henni voru tiltæk. Hún
seldi skartgripi sína, fatnað, ferðatösk-
ur og skó.
Loks kom að því að hún varð að
vinna fyrir brauði sínu og vini.
Hún reyndi margskonar störf, en hún
var alltof oft drukkin og óhæf til vinnu.
Svo hallaði hún sér þá að hinni gömlu,
auðfengnu kvennaatvinnu. Hún hélt sig
aðallega að hafnarborgunum. Ekki að-
eins vegna þess að viðskiptavinirnir
voru fleiri þar, heldur einnig vegna þess
að möguleikar til fyrirvaralauss flótta
voru þar einna mestir. Hún varð einn
slyngasti laumufarþeginn á öilum sjó-
ieiðum, og í nokkrum höfnum voru gefn
ar út skipanir um að handtaka hana.
E itt sinn að næturlagi gekk hún
í land í New York. Hún var nær dauða
en lífi af hungri og þorsta, líkami henn-
ar var allur meira eða minna bólginn,
fötin loddu við hana, hárið var klístrað
svo hana klæjaði um allt höfuðið. Og
hún fann óþefinn af sjálfri sér. Hún
rölti af stað eftir mannlausum hafnar-
bakka og starði niður í vatnið.
Eitt skref og öll hennar eymd og
skömm yrði um garð gengin. Hún spurði
sjálfa sig: „Hvers vegna stíg ég ekki
þetta eina skref? Það er þó langt, frá
því að ég sé hrædd við að deyja, það
væri dásamiegt að deyja og losna úr
klóm þessa bölvaða lifs.“
Hún stóð þama völtum fótum, en tók
eftir því, að allan tímann gætti hún
þess vandlega að detta ekki í vatnið.
Svarið rann smámsaman upp fyrir
henni.
Óttinn, sem hafði árum saman haft
hana á valdi sínu, hafði allan tímann
verið í yfirvofandi nálægð við morð.
EinihVerntíma hlaut morðið og óttinn
að hafa runnið saman í eitt. Þannig
hafði morðið þegar verið framið og
þessvegna var hún ekki hrædd lengur.
Þrátt fyrir það varð hún að halda á-
fram að flýja, 9Íá örlagastundinni á
írest svo lengi 9em henni var unnt. Ekki
af vana, þrátt fyrir það þótt öll hennar
viðbrögð lytu núorðið boði vanans, held
ur vegna þeirrar leyndu, ósjálfráðu ósk-
ar að tefla taflið til enda á áþreifanlag-
an, sýnilegan hátt.
Hún hélt iífinu í sjálfri sér til þess
eins að falla fyrir kúlu veiðimannsins.
Á engan annan hótt vildi hún deyja.
Það var sá eini virðuleiki sem hún var
þess umkomin að gefa sínu glataða lífi.
Nú vissi hún þetta. Hún rétti dálítið
úr sér og lagði svo af stað upp í göt-
urnar við höfnina.
En þegar hún ári síðar gekk í land
í Bari vissi hún lika, að það var hennar
síðasta landganga. Hún gat ekki gert
sér vonir um að komast um borð í nokk
urt skip framar, hennar gamli, hrjáði
og þreytti likanu gat ekki meira.
Nú fékk hún mjög sialdan viðskipta-
vini. Hún skildi það mætavel. Hún stóð
sjálfa sig að því að bíða veiðknanns-
ins í Bari. En þegar hann kom í ljós,
heppnaðist henni samt að flýja. Þegar
út fyrir borgina kom fékk hún að sitja
á palli vörubíls. Bílstjórinn var bólu-
grafinn, vingjarnlegur náungi, sem lof-
aði henni að sitja á bílnum allt þangað
sem leið hans lá. Að skilnaði gaf hann
henni brauðhleif og vínflösku. Grátandi
yfir þessari undarlegu, c væntu reynslu
aróst hún áfram e± t,ir sólheitum,
vegköntum.
að tók hana óratíma að komast
til Napoli. Þegar hún eftir langa mæðu
komst þangað, fann hún það á sér, að
veiðimaðurinn var ekki kommn þangað
á undan henni.
„Nú þarf hann að fara að flýta sér,“
Hún settist að í skúrgarmi í undir-
hlíðum hins kulnaða eldfjalls, og þegar
hún var tilneydd, fór hún gangandi inn
i hafnarhverfið eftir að myrkrið skall
á.
Svo var það einu sinni síðdegis, að hún
gekk niður að höfninni, án þess að brýn
nauðsyn krefði. En þegar hún stóð al-
ein yzt á bryggjusporði, vissi hún það
alit í einu.
Hann var að koma....
Stórt hvítt farþegaskip lagðist við
bryggjuna. Án þess að sjá hann, án
þéss svo mikið sem að hvarfla augum að
landganginum, vissi hún það. Og hún
vissi að hann sá hana.
Hann var eina manneskjan í öilum
heiminum, sem gat þekkt hana eins og
nú var komið. Og hún hugsaði með
trega til þeirra löngu liðnu ára, þegar
hún átti ennþá von, þegar hún hélt að
hún gæti leikið á hann með því að lita
Ixár sitt og klæðast annarlegum bún-
ingum. Hún hafði verið „geisha“, nauta-
bani, fjárhirðir...
Veiðimaðurinn kom ekki út á bryggju
sporðinn.
Aftur á móti kom drukkinn sjómað-
ur, sem vildi gera sér hana að góðu-
Hann talaði hennar eigið móðurmál,
hún komst við og hugsaði með sér að
hún skyldi vera ódýr. Svo varð henni
hugsað til þess að nú myndi hún ekki
framar þarfnast neins lífsviðurværis og
sagðist hafa öðru að sinna. Hann var
reiður, en hún ýtti honum frá sér og
staulaðist burtu og sjómaðurlnn hróp-
aði á eftir henni ógrynnin öll af sóða-
legum skammaryrðum.
Heima í skúrnum drakk hún sáð-
asta sopann, sem hún átti af víni. Svo
tíndi hún saman i böggul sína fáu og
fátæklegu miuni: spegilbrot, tindalausa
hárgreiðu, gatslitinn ullarjakka og festi
úr tréperluim. Á meðan hún var að þessu
varð henni hugsað til þess, að einu
sinni hafði hún ferðazt um heiminn
þveran og endilangan með margar ferða
töskur úr léttu, ljósu skinni, hún hafði
meira að segja átt hattöskju úr sams-
konar skinni. Hún gat ekki að sér gert
að brctóa dálítið, þegar henni varð hugs-
sð til þe9sarar hattöskju, og hún sagði
við sjálfa sig, að hún væri gengin í barn
dóm.
Svo kom hann, hljóðlaust opnaði hann
dyrnar, stóð kyrr og horfði á hana. „Já,
iíttu á“, hugsaði hún, „það er ekki
merkileg bráð, sem þú sækir hingað.
Dýrið hefur fengið ör í holdið, kláða í
feldinn og margan annan vesaldóm. Það
er þér mátulegt... . “
Veiðimaðurinn virtist sjálfur vera ó-
breyttur. Augu hans voru eins blá og
hvöss og áður, nasavængimir bærðust
og hún þekkti aftur, næstum átakanlega
vel, .itlu, þvínær gagnsæju eyrun hans.
Eyrun, sem gátu heyrt ef minnsta strá
brotnaði í skóginum.
En hatturinn hans var ekki grænn
með rauðrl fjöður, eins og hann hafði
alltaf verið í hennar auigum. Hann vax
grár og upplitaður, hlaut að hafa ver-
ið það í mörg ár. Það var undarlegt að
Framihald á bls. 14.
8. tbl. 1965.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7