Lesbók Morgunblaðsins - 28.02.1965, Qupperneq 8

Ur ævi Júns á Akri
Draumar
Á. öllum öldum f rá því sög’ur bóf-
«st eru margar frásagnir af draumium
og fyrirboðum er bárust vitrum mönn-
liim og draumspökum. Varla man eg
eftir nokkurri sögu í okikar fornritum,
sem ekki getur um draurna eða fyrir-
burði.
Á siðari tímum er mikl!u minna um
frásagnir þessarar tegundar, þó nokikuð
oft beri það við og nokkrar merkar
bækur hafa komið út um þetta efni.
Man eg einkum eftir draumabók Her-
manns Jónassonar, skólastjóra, síðar
bónda á Þingeyrum og aliþingisimanns.
Er það mjög merk bók og mætti margt
um hana segja, sem allt væri höfundi
til sæmdar.
Eg nefni þetta aðeins til að vikja að
því, að á þessu sviði ræ eg ekki einn
á báti. En eg hef frá barnæsku verið
draumamaður mikill. I>ví miður hef eg
lítið gert að því að skrifa drauma mína
niður og man ekki nema örlítið brot af
allri þeirri syrpu. Er svo m.eð mig sem
íl.esta aðra, að tiltölulega lítið af draum-
unum er á þá leið, að þeir séu til þess
að rita þá upp, enda þó hver þeirra hafi
sína merkingu og komi fram í ýmsum
myndum fyrr eða síðar. En svo hefur
það verið um alla ævi, að fátt hefur
borið við á lífsleið minni, svo að mig
hafi eigi dreymt fyrir því áður í ein-
hverri mynd. Eru þó flestir draumarnir
daglátadraumar og stefna til þess er
fram kemur á næsta sólarhring og oft
eigi ákveðnari en svo að gefa vísa bend-
ingu um það, hvort næsti dagur verði
geðfeldur og happasæW, eða hið gagn-
stæða. Hafa margir mínir draumar, sem
eru þess eðlis, verið að gagni sem
greinileg vísbending, annað hvort til
viðvörunar eða annarra leiðbeininga um
það, hvað heppilegast sé til úrræða, eða
hvort fyrirhuguð ráðstöfun verði til
góðs eða ills.
Á æskuárunum dreymdi mig oft um
það sem mig vantaði, hvort sem voru
kindur eða vissir hlutir og hafði eg
jafnan gagn af.
Mig hefur dreymt fjö'ida veðurfars-
drauma og hafa þeir jafnan komið fram.
Eru þeir oftast eins og flestir mínir
draumar í þeim flokki, sem nefnast lík-
ingadraumar; t.d. eru hvítar kindur
venjulega fyrir snjó, mikill heyskapur
eða mikil veiði frekast fyrir slætnu
veðri o.s.frv.
Önn-ur tegund drauma eru mynda-
draumar og eru þeir á þá leið, að manni
birtist mynd af kringumstæðum og
atburðum, sem síðar koma fram
nákvæmlega eins og í draumnum var.
Snertir það gjarnan ferðalög o.þ.h.
Um þetta þykir mér svo eigi rétt að
ta!a meira, en gríp til þess að segja þér
nokkra drauma, sem eg man greinilega
og komu fram svo ekki var um að vill-
ast.
Harðindin 1916
í febrúarmánuði 1946 dreymdi
mig það eina nótt, að eg væri nýbúinn
að kaupa 100 gemlinga alfa hvíta og
væri að reka þá heim. Eg bjó þá á Mörk
í Bólstaðarhlíðanhreppi.
Daginn eftir fór eg á málfund ofan
að Gunnsteinsstöðum og sagði við mína
aamfylgdarmenn. „Nú fáum við 100
daga harðindasikorpu". Peir spurðu,
hvort eg væri að verða vitlaus. Það
rnundi engin skepna iifa af. En eg slak-
aði ekki til. Og þetta reyndist verða.
Næstu daga hlóð niður ógurlegri logn-
fönn, svo hvengi sá til jarðar og hag-
laust varð fyrir öLl hross, hvað þá ann
an pening. Og harðindin stóðu rétta 100
daga. Batinn kom 18. maí um vorið.
Mikla hríðin 1920
V eturinn 1019->020 var mesti harð
indavetur sem komið hefur á minni
ævi. Eg var þá á Ytri-Löngumýri og
stóð í sífeldu brasi við útvegun á fóð-
urbæti fyrir sveitungana. Var þá odd-
viti Svínavatnshrepps. Á góunni
dreymdi mig það nótt eina, að eg var
búinn að kaupa 11 ær og var að stríða
við að koma þeim inn en gekk ilf:a.
Næsta dag hófst gífurleg norðanhríð
og stóð hún í ellefu daga.
Ihaldsþingmaður
i aprílmánuði 1929 fór eg á
fyrsta landsfund okkar flokks, sem þá
hét íhaldsflokkur. Vorum við nokkrir
saman og fjóra daga á leiðinni, fórum
m.a. gangandi yfir Hoitavörðuheiði.
Síðustu nóttina gistum við í Borgar-
nesi og þá dreymdi mig eftirfarandi
draum:
Eg þóttist koma inn í pósthúsið á
Blönduósi og er mér þar afhent mikið
af bréfum, sem mér er sagt að séu öll
til mín. Utanáskrift á öllum bréfunum
var eðlileg nema á einu. Þar stóð: 12.
íhaldsþingmaður. Eg opnaði bréfið og
var það frá Eðvarð á Helgavatni. Það
þótti mér góðs viti: Eðvarð merkti það
er varð eða verður, og ,,á Helgavatni“
þótti mér benda á hreint. Eðvarð var
einn minn bezti vinur, hann lézt í fyrra.
Á norðuifeið sagði eg félögum mán-
um þennan draum og réð sr. Lárus á
Miklabæ hann þannig: Þetta er fyrir
þingmennsku og þegar það gerist að
þú kemst að, verður þú 12. maður sem
fiokkurinn fær, þegar talið er upp. Eft-
ir fjögur ár var eg í framboði og náði
kosningu. Stóð ráðning sr. Lárusar
heima. Eg var tólfti maður þá er talið
var.
Viðtal við Jakob í Holti
I byrjun desember 1930 var mik-
ill undirbúningur í okkar flokki i Aust-
ur-Húnavatnssýslu vegna væntanlegra
kosninga vorið eftir. Eg hafði boðað
fund á BUönduósi 16. þ.m. og fundar-
efnið var að ákveða um framboð, því
Þórarinn á Hjaltabakka hafði gefið það
upp við mig o.fl. að ekki kæmi til mála
að hann færi aftur fram.
Nokkrum nóttum fyrir fundinn
dreymdi mig að eg væri að koma að
Holti í Svínadal eins og oft átti sér stað
áður. Kom eg að húsunum rétt ofan við
bæinn og sé að ólæst er ein hurðin og
geng eg þar inn. Þykir mér þá Jakob
sálugi. sem dáinn var fyrir mörgum
árum, vera að sópa garðann. Tökum
við tal saman. Fljótlega segir hann við
mig: „Nú ættir þú að verða frambjóð-
andi okkar flokks í vor, það yrði far-
sæt!ast.“ Eg þóttist segja: „Heldurðu

■

Jón Pálmason.
ekki heppilegra að það verði Hafsteinn
frændi þinn á Gunnsteinsstöðum?" Þá
þykir mér hann svara: „Nei, það er
alltof mikill mannamunur á ykkur Haf-
steini til þess að hann sé tekinn fram
yfir þig.“
Draumurinn varð eigi lengri, en eins
og eg hef áður sagt þér í þessum þátt-
um var Þórarinn frambjóðandi um vior-
ið, en útilokað reyndist að fá hann kos-
inn. En tæpum 2 árum síðar var sú að-
ferðin höfð, sem draummaðurinn lagði
til.
Jakob í Holti var siðast bóndi í
Hnausum, einhver minn atira bezti vin-
ur. Hann var bróðir Magnúsar Guð-
mundssonar ráðherra.
Flekkótti jakkinn
Aðfaranótt 14. apríl 1931 dreymir
mig, að eg væri kominn í nýjan jakka,
sem mér hafði verið sendur að sunnan.
Hann var fagurblár, nema boðungur-
inn að framan, vinstra megin. Hann
var rauðgulur. Daginn eftir fór eg yf-
ir að Þingeyrum til að fá fréttir. Hafði
ekki útvarpstæki þá. Gerðist þann dag
hinn mikli atburður að Alþinigi var rof-
ið. Orsökin var ný samvinna milli Sjálf-
stæðisflokksins og Aiiþýðuflokksins um
breytta stjórnarskra og ra.fvirkjun fyr-
ir Reykjavík.
Netið mitt
V eturinn 1932 dreymdi mig það
nótt eina að barið væri að dyruim á
A'kri. Eg þóttist fara út. Var nokkuð
dimmt. Sé eg hvar maður stendur á
bæjarhólnum og reynist það vera Jón í
Stóra-Dal, sem þá var á Alþingi. Hann
er daufur á svip og nokkuð hruflaður
í andliti vinstra megin. Við heilsumst
og strax á eftir segir Jón: „Eg kom
hérna með netið þitt, Jón.“ Sá eg þá
breitt silunganet á bæjarhólnum.
Draumurinn var ekki lengri en rétt
á eftir frétti eg, að Jón hefði f!.utt frum-
varp á Alþingi um breytingu á Hæsta-
rétti og hefði það valdið hörðum deil-
um í Framsóknarflokknum. Urðu þær
deilur upphaf þess er siðar varð, að
Jón var rekinn úr flokknuim. Verkaði
það áreiðanlega mér til hags í kosn-
ingunum í Austur-Húnavatnssýslu.
Bréfakassarnir
I kosningahríðinni 1933, þegar eg
var fyrst í framboði, dreymdi mig það
nótt eina, að við sætum hvor á móti
öðrum sinn á hvorri þúfu, Ólafur
Björnsaon oddviti á Árbakka og eg. Við
héldum sinn á hvorum kassa og í þeim
voru ber. Allt í einu hallast kassinn
hjá Ólafi allmikið og talsvert af berj-
unum fór niður. Eg tíndi þau upp. Var
sá draumur eigi lengri, en hann rættist
greinilega í atkvæðaskiptingu kosning-
anna. Ólafur var aðalforingi Framsókn-
armanna í stærsta hreppi sýslunnar, sem
var óskiptur þá, en var í skiptingu. Eg
náði kosningu og breytingin frá því, sem
áður var, varð aðallega í þessum
hreppi.
Eg ætí!a nú að láta hér staðar numið
um einstaka drauma, þó marga fleiri
mætti segja, bæði frá fyrri og síðri hluta
ævinnar.
En eins ætla eg að geta og það er, að
mig dreymir oft að eg sjái látna viini.
8 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS-
8. tbl. 1965,