Lesbók Morgunblaðsins - 22.08.1965, Blaðsíða 9

E:
l inu sinni fór ég að veiða lax
með tveimur kunningjum mínum, og
það fyrsta, sem ég gerði, þegar við
komum upp eftir, það var að setja í
stein. Hvernig á nú viðvaningur að
vita, að hann er ekki með tuttugu
punda lax á önglinum, þegar strau-m-
urinn liggur þvert á linuna og lætur
nákvæmlega eins og viðvaningurinn
hlýtur að ætla, að tuttugu punda lax
hljóti að láta? Ég byrjaði líka sam-
stundis að þreyta steininn eftir öllum
kúnstarinnar reglum, og sem ég nú
stend þarna allur samanbitinn í and-
litinu og með talsverðan brjóstkassa,
þá kemur sextíu manna beinhvítur
langferðabíll aðvífandi og stanzar úti
á brúnni fyrir ofan mig, til þess að
farþegarnir megi nú einu sinni sjá
með eigin augum, hvernig virkilega
slyngur laxveiðimaður fer að því að
drepa lax. Jæja, um svipað leyti byrj-
ar mig að gruna, að það sé ekki allt
með felldu. Ég fæ eins og hugboð
um, að ég sé ekki með lax á önglin-
um, heldur með vænan bita af fóstur-
jörðinni, og það er svona fremur ó-
skemmtileg tilfinning með allar brýr
á Vesturlandi fullar af aðdáendum.
Það er eins gott að vera ekki spé-
hræddur.
J
læja, ég er nógu spéhræddur til
þess að vaða hvorki út í eina né neina
herjans á fyrir auglitinu á sextíu gap-
andi langferðamönnum og busla í
land með tveggja tonna blágrýtis-
klett á bakinu. Ég hugsa, ég hefði fyrr
látið drepa mig heldur en að játa
með tilburðum mínum, að ég var að
veiða stein. Mér er ljúft að geta þess
núna, að allan þann tíma, sem ég
glímdi við steininn eða lézt glíma við
steininn öllu heldur, þá datt hvorki
af langferðafólkinu né draup. Það er
með öðrum orðum ekki alveg útilok-
að, að það hafi í raun og veru haldið,
að ég væri með lax. En hitt er því
miður alveg eins líklegt, að það hafi
bara haldið, að ég væri snælduvit-
laus.
Þetta var fyrsta og síðasta ferðin
mín til laxveiða hérna megin eilífðar. ■
Það er eins og ýmislegt liggi betur
fyrir mér, eins og til dæmis svifflug,
þó að ég hafi ekki reynt það ennþá,
nú eða bara lúdó. Ég held eftir á að
hyggja, að langferðafólkið hljóti að
hafa haldið undir lokin, að ég væri
að minnsta kosti drukkinn. Ég veit,
hvað ég mundi halda, ef ég sæi mann
í fjórum duggarapeysum vaða fjöru-
tíu hringi rangsælis í kringum stein;
og ef ég sæi hann á næsta augnabliki
snúa við og brölta nú áttatíu hringi
réttsælis í kringum steininn, þá mundi
ég ekki heldur halda brot úr sekúndu,
að sá maður væri bindindismaður.
En ég mundi óneitanlega bíða eftir
því með nokkurri eftirvæntingu,
hverju hann tæki upp á næst.
mér hinu spegiltæra lofti og hinni
endalausu víðáttu og hinu töfrandi
litskrúði, og síðast en ekki sízt tala
þeir af fjálgleik um hina óviðjafnan-
legu kyrrð sumarnæturinnar', en það
er sá tími sólarhringsins, þegar lax-
veiðimenn um allt land leita út í nátt-
úruna í stórhópum til þess að pissa.
Þeir tala líka í sama orðinu um fugla-
sönginn, sem þeir þykjast heyra í
bítið á morgnana (af hverju í ósköp-
unum fá mennirnir sér ekki kopp?),
og þeir skáldlegustu meðal þeirra
einblína í árstrauminn allan liðlangan
daginn í eins konar leiðslu, ef ég skil
þá rétt, og sjá óteljandi síbreytilegar
mig. En ég bar stöng mína hátt, þeg-
ar ég losnaði af skerinu, og þrammaði
af stað. Það er um að gera undir
svona kringumstæðum, með sextíu
fórviða aðdáendur fyrir aftan sig, að
detta nú ekki á magann. Manni verð-
ur hugsað til aumingja mannsins, sem
fór í fyrsta skipti að veiða lax, eins
og sumir, og hafði konuna sína með
sér í framsætinu á bjúikknum, af því
að hún var líka hreykin af því að
eiga loksins laxveiðimann í fjölskyld-
unni. Maðurinn átti tíma í sjálfum
Elliðaánum. Konan færði hann í skó-
síðar nærbuxur og tvenna eða þrenna
háleista og snjóhvitar gallabuxur upp
á nýjustu tízku og fernar peysur frá
Geysi og feiknalegan olíugalla frá
Verðanda og spánný gúmmístígvél,
sem voru svo kyrfilega klofhá, að
hann gat ekki klórað sér frá mitti og
fram á tær. Síðan setti hún sjóhatt á
höfuðið á manninum sínum og þurrk-
aði af gleraugunum hans með klínexi
og hjálpaði honum að standa á fætur
Mr
Liklir laxveiðimenn, sem ég
hef haft tal af, byrja alltaf á því að
lofsyngja náttúruna. Þeir lýsa fyrir
myndir líða niður ána í endalausum
straumi. Ég sé aldrei neitt nenaa
ryðgaðar niðursuðudósir, og þær gera
mig ergilegan. Ég hugsa, að hugar-
farið hafi mikið að segja og svo
stemningin, og maður getur náttúr-
lega komist í þannig stemningu, að
maður sjái heilar járnbrautarlestir í
ám og vötnum. En þá eru menn líka
oftast settir í afvötnun.
Það er bezt að taka það skýrt fram,
að þar sem ég kemst svo að orði í
byrjun þessa rabbs, að ég hafi verið
að veiða lax með kunningjum mín-
um, þá nota ég sögnina „að veiða“
einungis fyrir siðásakir. Ég varð ekki
var. Meira að segja blágrýtið, sem ég
nefndi áðan, kom ekki á hjá mér aft-
ur, af því að nú hafði ég vaðið fyrir
neðan mig og hafði vaðið fyrir ofan
og stakk stönginni í hendurnar á hon-
um og ýtti honum lempilega af stað
í áttina að ánni; og það er af mannin-
um að segja, að hann steig nákvæm-
lega eitt skref og pompaði beint ofan
í gjótu. Það stóð ekkert upp úr af
honum og rétt bláendinn á stönginni.
Þetta er í þokkabót sönn saga, af því
að hann faðir minn sagði mér hana.
Hann sá líka einu sinni laxveiðimann
(meira, hvað hann pabbi er alltaf lús-
heppinn), sem hafði húkkað annan
laxveiðimann gegnum miðsnesið. Eða
var það áhorfandi eftir á að hyggja.
Ég man það ekki fyrir vist, en svo
mikið er vist, að ef einhver húkkaði
mig gegnum miðsnesið, þá mundi ég
áreiðanlega hafa minnstar áhyggjur
af þvi, hvort ég hefði verið húkkaður
sem áhorfandi eða þátttakandi.
Mf að hefur verið sagt um lax-
veiðimenn, að ef togari þyrfti svipað-
an útbúnað til þess að veiða hvert
tonn af karfa, eins og þeir virðast
þurfa til þess að veiða hvert pund af
laxi, þá mundi togarinn aldrei kom-
ast úr höfn af þeirri einföldu ástæðu,
að hann sykki bara við bryggju. Það
getur vel verið, en það er líka eins
víst og tvisvar tveir eru fjórir,
að sumir eru sniðugri að veiða lax
heldur en sumir. Þetta er vísast eins
og í lífinu sjálfu, þar sem fáeinir eru
duglegri að búa til sína trilljón held-
ur en allur fjöldinn. Þetta með lax-
veiðina á ugglaust eitthvað skylt við
dugnað eða iðni eða lagni eða eitt-
hvað þess háttar fremur en pólitík,
af því að þótt allir trilljónerar á fs-
landi séu í sjálfstæðisflokknum, þá
gengur einn og einn framsóknarmað-
ur í laxveiðiflokkinn, þegar hann er
búinn að koma sér upp ístru.
Ég hugsa, að það hafi verið fram-
sóknarmaður, sem ég hitti einu sinni
við á nokkra í fullum skrúða og sem
vatt sér að mér og byrjaði umsvifa-
laust að hella yfir mig blóðugum
skömmum fyrir að kasta skugga á
vatnið. Ég belgdi mig út þá og sagðist
kasta mínum skugga, hvert sem mér
sýndist. Maðurinn hélt því fram full-
um fetum, að skugginn minn fældi
laxinn. Maður er aldrei nógu við-
bragðsfljótur, þegar svona stendur á,
alltaf of þungur á sér. Ég hefði auð-
vitað átt að segja við manninn, að ef
hann vildi senda sinn skugga í bæ-
inn, þá skyldi ekki standa á mér að
láta minn verða samferða. Ég gizka á
framsókn fremur en íhaldið, af því að
þó að skugginn væri þannig gallaður,
eins og hann byggist við því, að hol-
skefla mundi ríða yfir okkur þá og
þegar og sökkva landinu með manni
og mús, þá var hann engu að síður
með rennuhatt, eins og þeir gerast
mestir. Ég hef tekið eftir því, að
framsóknarmenn hafa allt að því
sjúklega ást til rennuhatta, og það má
mikið vera, ef hér er ekki verkefni
fyrir sálfræðinga. Ég yrði að minnsta
kosti minna hissa, þó að ég hitti tíu
framsóknarmenn, sem hefðu gleymt
að fara í buxurnar, áður en þeir fóru
að heiman, heldur en einn, sem hefði
gleymt að setja upp rennuhattinn.
M
iTJIer fannst leiðinlegt, hvernig
fór með þessa laxveiðiferð, af því að
ég hugsa, að laxveiði sé að ýmsu
leyti heilsusamleg íþrótt, nema menn
pompi niður í gjár, og að ýmsu leyti
skemmtileg íþrótt, nema menn séu
húkkaðir gegnum miðsnesið. Ég fékk
þar að auki svæsna minnimáttarkend
gagnvart sextíu manna beinhvítum
langferðabílum, af því að mér fannst
fólkið í bílunum horfa eitthvað svo
undarlega á mig, eins og það vildi
segja: „Nei sko! Þarna er vitlausi
maðurinn, sem ég sá fyrir vestan!“
Ég byrjaði að taka til fótanna, þegar
ég sá langferðabíl álengdar, eins og
almenningur, þegar hann sér strætó,
og um skeið velti ég því meira að
segja fyrir mér að kaupa mér rennu-
hatt og hafa hann tveimur til þremur
númerum of stóran, til þess að ég
þekktist ekki. En ég hætti við það.
Eins og konan mín sagði: „Það er
skárra að fólk haldi, að þú sért venju-
legur idjót heldur en framsóknar-
maður“.

enginn átti þess von að ég væri að
stökkva af landi.
Hvað kæmi til? spurðu prúðir og
elskulegir myndasmiðir og blaðasnatts-
menn.. Hvers vegna væri ég svona vel
til fara?
Ég er að bíða þess að skip mitt leggi
frá sorgarskerinu, auðvitað! sagði ég
alls hugar feginn og undraðist að íslandi
skyldi ekki hafa tekist að gánga frá mér
dauðuim,
Nú hvað er þetla, sögðu þelr.
Maður er að yfirgefa eyjarskeggjann.
Nú, akkúrat, en hvernig ég kæmist?
Spyrjið mig ekki að því drengir, ég
hef ekki hugmynd um það.
Þetta varð að miikilli hissu: Nú, hver
ætti svo sem að vita það betui- en ég?
Guð.
Ha!
Hann veit það; nema ég ætti náttúr-
lega penínga eins og skít þar sem ég
hefði kynnst guði.
Franih. á bls. 13
27. tbl. 19S5
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9