Lesbók Morgunblaðsins - 01.05.1966, Blaðsíða 13

mmm • Dfc <\>W 5nOkMJT|W«-
hahwwssoh*
ÞA MÆLll qAMGLERi: MIKUR
ÞVKKJAM'ÉR ÞESSIR.FYRIR
SER,/EsmtR'OK tlG\ ER
VA/OARUat. Aí MIKILL KRAPHR
FVLSI yí>R,£R P'ER skvloo
Kl/Wtf A SKW AOPAWWA OK
vita.Wértbiðjaskal
HVEKRAR OÆWARIWWAR. -
EPA ERV FLElRI EMW QOÐIN:
OK MÆLT.ATS'A ERI'ý'íPAKR.ER
VITRASTER. PAT ER EITf MARK
UM DJARFLEIK HAWS.PA ERÆS'
IR LOKKUDU FENRISÚIF TlL.
Þ£SS AT LEQCJJA FJÖTURIWa/'A
HANM.aEIPWI. PATRC/ÐI HARA
Þ£IM EICI. ATPEIRMVWDI.'
LEYSA HAWN, FVRR £WP£IR
L'ÓGÐU HOWVMATVEÐI HÖND
TÝS í MVNA/ HAWS. EA/ PA ER
ÆSIR VÍLDU EICI LEYSA HAWH,
W ÖElT HAWA/ HÖWDIWA AF,
PARERWl) HElTlR ÚLFLlÐR,OK
£R HAWW E/WHEWDR..,u,.
HARR SECIR: S’A ER EMW ‘ASS. ER TÝR HEITlR. HANN ER
DJARFASTR OK DElT HUGADR.OK HANN RÆÐRMOÓK
SlGRI 'l ORRUSTUM.'A HANN ER COTT AT HElTA ,
HREY57JMÓNWVM. ÞAT ER ORÐTAK, AT SA ER TV-
HRAUSTR. ER UM FRAM ER AÐRA MEWW ÖK EKKl
5'ESK FVRIR. HAWW ER OK VlTR,SVA AT ÞAT ER
DRAGI HEITIR ElWN. HANWERAGÆTR ATSPEKl OK MESTAT
MAt SWILLD OK ORÐFJMI.
HAWW kakim mestaf
skAldskap.okaf
HONUM ER ÖRAGR
KALLAÐR JK'ALD-
SKAPR.DKAFHAMS
NAFNI ERSÁKALLAöR
BRAGR KARLA EDA
BRACR KV/NNA, Ef?
ORÐSNILLD fíEFIR
FRAMAREN AÐRIR/
KONfl E-ÐA KARLMADR:
KOWA HAWS ER 1Ð*
UNW.HOW VARO-
VEITIR'I ESKISÍWU
EPU ÞflU,£RGOÐ- _
IM SKULU A B'ITA,ÞÁ £R ÞAU ELDASK,OK VERÐA Þfl ALLIR
UNGlR, ok svá mun vera allt til racnarökrs.
... OK EKKI KALLAÐR SÆTT/R MAWNA.
ÞA MÆLTl cangleri*. ALLMIKIT
ÞVKKlR M'ER CODIWEIGA UWDIR
CÆSLU EÐATRÚWAÐl IÐUWWAR,
ÞÁ MÆLTI HÁRR OKHL'o VIÐ:
WÆR LACDI PAT 'OF/ÍRU EIWU
SIWWI. KUWWA MUM £K AF AT
SECJA. EW ÞÚ SKALT Ni) FVRST
HEVRA FLEIRI WÖFN'ASAWWA.
HJALPRÆÐISHERINN
Framhald aí bls. 7.
sorginni úthýst, en gleðin yfir hinum
forframaða liðsmanni situr í fyrirrúmi.
Bænabekkurinn er nefndur á ensku
the penitent form og the mercy seat.
Þetta er það eina hjá Hjálpræðishern-
um, sem hefur sakramentalt gildi. Sigur
vinningar hersins eru metnir eftir þeim,
sem krjúpa við bænaþekkinn til fyrir-
bænar. Hann hefur þrenns konar hlut-
verk: 1. sem fórnaraltari, 2. sem skrifta-
stóll, 3. sem tæki til að eignast nýliða í
herinn.
Hlutverk bænalbekksins sem skrifta-
stóls er langsamlega mikilvægast. Sem
slíkur hefur hann haft ómetanlegt gildi
fyrir ógrynni manna. Hér gera menn
upp við fortíð sína og herinn veitir
þeim aflausn. Engir þekkja gildi bæna-
bekksins betur en hermennirnir sjálfir,
enda leita þeir óspart til hans.
TJM FÉLAGSL.EGT STARF
HJÁLPRÆÐISHERSINS
-^rið 1905 var fmmsýnt í Englandi
leikrit eftir George Bernhard Shaw,
sem nefndist „Major Barbara”. Enn í
dag er leikrit þetta talið meðal f jögurra
beztu verka hans. Leikritið fjallar um
hjálpræðisforingj a af ríkuim ættum, sem
ítarfar að trúboði í skuggahverfi borgar
einnar ásamt kvennahersveit sinni.
í leikriti þessu kemur Hjálpræðisherinn
fram sem byltingarhreyfing á tveimur
eviðum, í kvenréttindum og í hjálpar-
Btarfsemi í skuggahverfum stónborga.
Samúð höfundar virðist að mörgu leyti
vera með hinum skörulega majór, sem
barðist af öllum mætti gegn syndinni
nieð harðsnúnu kvennaliði sínu. Engan
veginn má líta á þetta sem ádeiluleikrit
ura Hjálpræðisherinn, heldur lýsir Shaw
hiutunum eins og þeir gátu átt sér stað
og geta enn í dag. Staðreyndin er sú,
að höfundurinn var kunnugri starfsemi
Hjálpræðishersins sem þjóðfélagshreyf-
ingar en flestum er kunnugt. Shaw hóf
blaðamennskuferil sinn árið 1886 sem
blaðamaður við Pall Mall Gazette undir
ritstjóm Williams Steads. Þetta ár var að
mörgu leyti sögulegt hjá þessu blaði
og þar kom einmitt Hjálpræðisherinn
við sögu. Og Bernard Shaw tók þátt í
þessari sögu af lífi og sál.
Þetta hófst með því, að stúlka nokkur
leitaði til aðalstöðva Hjálpræðishersins
í Lundúnum, klædd eins og skækja.
Stúlkan var aðeins 17 ára gömul. Bram-
well Booth hlustaði á frásögn hennar
í umiboði föður síns. Þetta var saga um
það, hvemig sveitastúlka hafði verið
veidd í net hvítra þrælasala með gyll-
ingarboðum um vinnu á góðu heimili.
Hún hafði endað í hóruhúsi. Hjálp-
ræðisherinn hafði í mörg ár rekið
fangahjálp víða um lönd, og einnig
stúlknaheimili handa götudrósum, sem
bætt höfðu ráð sitt. En það nægði ekki
til að stemma stigu fyrir hinni hræði-
legu starfsemi, sem lá að baki pútna-
húsastarfseminni. Bramwell Booth á-
kvað því að leita sér að traustum banda-
manni í baráttunni. Þessi maður var
William Stead, ritstjóri Pall Mall Gaz-
ette, eldheitur þjóðfélagslegur umbóta-
maður. Þetta varð upphaf að árangurs-
ríku samstarfi Steads og Böoths hers-
höfðingja. Ritstjórinn vildi ekki trúa
því, sem Bramwell sagði honum. En er
hann hafði heyrt vitnisburð enn yngri
stúlkna, blöskraði honum. Setti hann á
fót leynilega rannsáknarnefnd til að
safna upplýsingum um hvitu þrælasöl-
una og hafði jafnframt sanuband við
nokkra þingmenn eins og Salisibury
lávarð. Herkona var send út af örkirani,
dulbúin sem skækja, og dvaldist hún í
tíu daga í pútnahúsi nokkru. Sem betur
fer kom ekkert alvarlegt fyrir hana, en
hún sagði nefndinni frá öllu sem hún gat
fylgzt með innan húss. Rannsóknir stóðu
í 6 vikur. Þá birtist fyrsta greinin. Segir
sagan, að Bernhard Shaw hafi tekið með
sér stóran bunka af blaðinu og gengið
niður á Piccadilly til að selja og gekk
það bæði fljótt og vel. Skammt er frá
því að segja, að pútnahúsaeigendurnir í
Lundúnum urðu óðir af reiði og æstu
skrílinn upp gegn Stead. Lágu ritstjórn-
arskrifstofur hans undir grjótkasti. Á'
þriðja degi var lögð fram tillaga í
brezka þinginu um hækkun á meydóms-
aldri stúlkna um þrjú ár. Það þýddi,
að lögreglan væri skyldug að vernda
þessar stúlkur. Stead var í mikium
vafa, hvort hann skyldi halda áfram
skrifum sínum, sem virtust ætla að
valda honum eignatjóni og álitshnekiki.
Sendi hann því til Booths hershöfðingja
og spurði hann ráða. Booth sagði honum
að halda áfram baráttunni, hann og
Hjálpræðisherinn myndu styðja hann.
Nú kom í Ijós, hversu sterk hreyfing
stóð að baki Hjálpræðishernum, er hann
beitti sér. Herinn hóf hvíld-
arlausa herferð um allt Eng-
land, og stóð hún aðeins um
17 daga. Fjöldasamkomur voru haldnar
og undirskriftum safnað um hækkun
meydómsaldursins. Arangurinn varð
393000 undirskriftir á lista, sem var 2íé
ensk míla á lengd. Reiði almennings var
haldið í suðumarki allan tímann. Tillag*
an var samþykkt í lok júlímánaðar
1885. Pútnahúsaeigendurnir reyndu a'J
ná sér niðri á Bramwell Booth og
1966
■LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13