Lesbók Morgunblaðsins - 25.09.1966, Blaðsíða 13

GYLFAGINNING
Teiknarl HðraSdur GuHbergsson
WIR Her /Íflí>R, EN KOMA HANS AUR^OÐA. ... rREWft H&FS>\ QEMCWT v HClÐSKiftlV....
How VAR (3£RqRlS4ÆTTAR. Dc?TTiR PÉ|RA VA|Í
q£Rt>R, £R AU.RA KVINNA VAR FEqRST,
PAT V/VRElMM DAQ....,
... OK. SA OF HEiftMU.A. f
£M £R HAkiM L£iT 'l M0RÐR/£tT( l>A S'AMAM
’A EIMUM n>Æ HIKlf WúS OK FACRT. OK
Tll PESS MÚSS OEKK KOMA.
OK 6.R. MoM TóK UPP MöMDUM OK
LflUK MURÐ Fvrir SÍR^Þ'A LÝSTl
/\e MÖWDUM H6NNAR IJÆÐI’iLOPT
OK ‘A Löq, OK ALLIR MEIMAR
íilRTUSK AF HEMNI.
OKSVA HEFMDI HOMUM ÞRTMIKILUTi,
ER HANN HAFÐl SETZK 'l l>AT lT UELQfl
SÆTI,AT HAM QOKK ’l fSRAUT FvLLR
AF HARMI. OK £R HAMM KOH Uí\H..,
HfEWI HAHN EKK\. EKKl SVAF WANN,
ÉKKI DRAKK HANM. £NAI ÞOROl
OK AT KREFJA HANN ORÐA.
taka utan um hana en hún bara grét
og sagði að nú væru sér allar bjargir
bannaðar. Ég skildi nú hvað hún átti
við þó hún færi svona fínt í þetta og
ég kenndi afskaplega í brjósti um hana.
Og það kemur kökkur í hálsinn á mér
þegar ég lít á þann litla í vöggunni.
Það er ekki svo langt þangað til hann
fer að skriða.
MT að er tómlegt kringum okkur
mömmu núna. Og það er satt sem
mamma segir að enginn veit hvað átt
hefur fyrr en misst hefur. Hérna þar
sem við sitjum við eldhúsþorðið niðar
vatnshljóðið í eyrunum á okkur eins
og við værum úti á rúmsjó. En við
ruggum ekki. Það er afskaplega óhuggu
legt að vera úti á rúmsjó án þess að
rugga. Það er eins og að vera á drauga-
skipi. En verst á ég samt með að þola
þessa voðalegu lykt sem kemur að neð-
an.
Svava Jakobsdóttir.
MAUGHAM
Framhald af bls. 1
til að hefja næsta vinnudag á St. Thom-
as og að kvöldi: eta, skrifa, sofa og svo
framvegis.
Þetta gefur mér tilefni til að gera þá
athugasemd, að það virðist augljóst, að
reglulegir rithöfundar, sem eru fæddir
með neistann í sér, hafi yfirleitt ein-
hver ráð með að gefa sér tíma til að
skrifa, hvað sem aðstæðurnar eru
erfiðar til þess. Mér finnst jafnvel, að
þessar aðstæður geti stuðlað að skrift-
unum, það verði slíkur orkankraftur,
sem leysist úr læðingi, þegar innibyrgð
sköpunargáfan fær loks að njóta sín.
Lítum á Faulkner, sem vann fyrir dag-
legu brauði sínu sem — hvað var það
aftur? —• kyndari, eftirlitsmaður og
eins konar vélamaður og skrifaði, þeg-
ar hann komst til þess. Melville í toll-
þjónsstarfi sínu; kennarinn Trollope;
fulltrúinn Wallace Stevens; diplómat-
inn Giraudoux; skólastjórinn Thornton
Wilder; Maugham í sjúkrahúsinu.
— Ég get ekki sagt, að líf mitt hafi
verið erfitt, ekki reglulega — nema
hvað ég var seint og snemma í fjár-
kröggum.
Ruth spyr: — Var það þá þess vegna,
sem þú byrjaðir að skrifa? Til þess að
afla þér peninga?
Maugham: — Nei, ég held ekki. Ég
held, að ég hefði orðið rithöfundur,
hvað sem kringumstæðunum leið, en á
hinn bóginn hefði ég skrifað allt öðru-
visi, ef ég hefði haft peninga.
Umræðurnar snúast nú að „Fjötrum".
Maugham segir: — Kurteist fólk segir
oft við mig: — Hves vegna skrifið þér
ekki aðra „Fjötra“? Og ég svara: —
Vegna þess að ég hef aðeins lifað einu
lífi. Það tók mig þrjátíu ár af lífi mínu
að safna efniviðnum í þetta eina verk.
Ég spyr: — En hvað um þrjátíu árin,
sem á eftir fylgdu?
Hann hugsar sig um stutta stund, eins
og hann sé að líta yfir þau í huganum
og segir síðan hreinskilnislega: — Ja,
þau næstu þrjátíu voru ekki eins grósku
mikil.
*
1960. Beverly Hills.
r
harlie (Charles Brackett, rit-
höfundur og kvikmyndaframleiðandi)
segir Maughamsögu. Útúrdúr? Á hún
heima hér? — Lady Cunard, hefur hann
frásögn sína, — bauð W. Somerset
Maugham eitt sinn til kvöldverðar.
Strax að honum loknum kvaðst Maug-
ham verða að fara. Lady Cunard mald-
aði í móinn.
Maugham sagði: — Ég verð að kom-
ast í háttinn til þess að halda æsku
minni. (halda æsku minni = keep my
youth = hugsa um barnið).
Lady Cunard sagði: — Ó, en þér hefð-
uð átt að koma með hann. Við hefðum
verið í sjöunda himni að fá hann líka.
(Mörgum árum síðar, er ég sat einn
á tali við Maugham, endurtók ég það,
sem að ofan er skráð, og spurði hann,
hvort nokkuð væri til í þessu.
— Já, mælti hann, — eitthvað er til í
því. Ég hafði heyrt þessa skrítlu og
sagði Lady Cunard hana. Ég býst við
að hún hafi endursagt hana og sett mig
i aðalhlutverkið. Ég skú viðhorf henn-
ar mætavel. Sagan varð ennþá betri
.... í meðförum hennar .
— Og þú þykkist ekki við hana fyrir
ao gera þetta?
— Nei, nei. Þar sem ég hef stundað
ýkjur og umsnúning hlutanna allt mitt
lif, sæti sizt á mér að fara að taka slíkt
illa upp).
*
London, í apríl 1954.
V
” ið drukkum einhver lifandis ósköp
í kvöld, en við átum svo mikið, að við
urðum ekki eins fullir og við annars
hefðum orðið. Við urðum reyndar býsna
háværir og röfluðum meira en lítið. Til
allrar hamingju varð ég feikna ógætinn
í tali og spurði allskyns spurninga, sem
hefðu getað hvarflað að mér ódrukknum,
en sem ég hefði þá áreiðanlega aldrei
lagt fyrir hann. Til dæmis spyr ég hann,
hvort hann haldi, að Lundúnaleikhúsið
sé undir áhrifum kynvillinga, eða þeir
hafi þar sterka hönd í bagga.
— Að nokkru leyti, svarar hann.
— Mundir þú segja að mestu leyti?
— Nei.
— Hvort mundir þú segja, að þessi
áhrif væru vaxandi eða minnkandi?
— Vaxandi, hallast ég fremur að því
að álíta.
— Nú, — álítur þú þetta gott eða
slæmt, eða heldurðu, að þetta skipti
engu máli til né frá?
— Ég held, að þetta sé mjög óheppi-
legt. Og nokkuð, sem þyrfti að stemma
stigu við, ef þess er nokkur kostur.
— Hvers vegna?
— Vegna þess, að það spillir konun-
um, sérðu það ekki? Það gerir þær
kaldar og harðlyndar. Ef kvenleikinn er
einskis metinn, þroskast hann ekki sem
skyldi.
Við veltum þessu fyrir okkur í sam-
einingu. Þær eru ekki margar kven-
legu, eða segjum kynþokkafullu kon-
urnar, sem komið hafa fram í brezku
leikhúsi, síðustu fimmtán til tuttugu
árin. Við teljum upp ungu konurnar,
sem hafa látið að sér kveða, sem hafa
orðið „stjörnur". Þær hafa mikla hæfi-
leika til að bera, eru aðlaðandi, sér-
stæðar, með sterkan persónuleika, en
íjári lítið um að hægt sé að kalla þær
þokkadísir.
*

—Hvað hefur þú oft á þinni ævi,
spyr ég, — beðið þér konu?
— Einu sinni, svarar hann.
— Ó, jæja, mulda ég með hálfgerðum
vonbrigðahreimi í röddinni.
Hann tekur eftir því og segir: —
Hvað?
Ég verð að viðurkenna: — Nú, það er
ekki mjög æsilegt, eða hvað? Þú barst
upp bónorðið einu sinni og kvæntist
einu sinni.
Hann horfir í augu mér og segir: —
Mundi það verða æsilegra fyrir þér, ef
ég skýrði þér frá því, að konan, sem eg
bað, neitaði mér?
— Já, það yrði það, segi ég,
Og hann segir mér frá sínu eina stóra
ástarævintýri.
(í formála að „Cakes and Ale“, sem
ritaður er tuttugu árum eftir að bók-
in kom út í fyrsta skipti, farast Maug-
25. september 1966
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13