Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1966, Blaðsíða 17

í festi niður undir þind. BlóSugum slátr-
arasveinum og kaffihúsaþjónuna og far-
andsölum.
4.
E inu sem ekki hlustuðu var flokk-
ur listamanna, þeir gengu snúðugt fram
hjá hinum 'töfrandi hljóðifæraleikara,
horfðu kuldalega á mannfjöldann eins
og þær væru ekki að horfa á þetta
hlustandi fólk heldur sæu í gegnum
hvern mann, og sæu götuna og torgið
var í uppreimuðum stígvélum hátt &
legginn eins og skautahlaupari með gul-
um mjóum hlýrurn og með marglitar
tattóeringar á framhandleggjum. Þvi
miður var hann sköllóttur og hörund
hans var mjög hvítt, og hin stælta drós
sem spennti sig út í veröldina á hægri
handleggnum hefur glatað spennu sinni
og dansar eklki framar. Sársaukagretta
andlitsins var sett fram eins og ein-
hverskonar bros og líkast sem væri mál-
að ofan á munninn. Hann stóð þar með
stórar járnkúlur á lofti og undraðist
L
Hljóðfæraleikari götunnar sem
stendur í manniðu og spilar. Eigum við
að láta fólkið heyra til hans? Eigum
Við að stöðva umferðina, láta bílana
safnast í langar raðir úr öllum áttum
og verða að ægilegri ringulreið undir
einræði tónlistarinnar, bílstjÓTarnir sitja
gapandi og hlusta og sinna ekki lög-
reglumönnunum sem spyrna lengst gegn
tónlistinni og halda áfram að æpa og
flauta, biása í blístrur sínar og öskra
og sveifla hvítum kylfum sínum.
En að lokum gefast þeir lika upp og
lieyra líika tónlistina. Blaðsölukonan
gleymir sér með skiptimyntina í hendi
og grænmetissalinn heldur áfram að
hlaða kálhöfuðum í fang frúarinnar unz
þau hrapa og renna fjögur um gang-
Stéttina. En aillir hlu-sta opnum munni.
Hver er að spila? Er það ekki blindi
maðurinn sem hér stóð í allan vetur
með sína þunglyndu harmoniku undir
kvenfólkið heldur áfram að streyma út
úr þessum dimmu húsaskotum, út um
þessa skuggalegu innganga, dyraop með
hurð sem er rekin saman úr sundur-
leitum og marglitum spýtum. Koma ekki
líka sumar út um gluggana við götuna?
Þær komu hlaupandi með æðandi augu
og máLLausar varir. Munnurinn er opinn.
Varirnar eru votar. Kannski er sviti við
munnvikin. Og titringur um nasavæng-
ina.
Sumar höfðu hallast á járnslána þvert
yfir gluggaopið og beðið kvöldsins. Aðr-
ar voru að skera lauk í eldhúskytrunni
dimmu þröngu, og tárin streyma. Sumar
voru að þvo sér á setuvaski eftir nótt-
ina þótt dagur sé á lofti hátt. Sumar að
strjúka framan úr börnum eða sauma
tölur í föt, eða skrifa ljóð eftir skáldi I
litlar kompur á laun, og hugsa um ástina.
Kannski að æfa sig á píanó.
vegg brautarstöðvarinnar? Enginn hef-
ur heyrt hann fyrr. Hver sá hann í
yetur undir stórum sótskyggðum glugg-
lim brautarstöðvarinnar sem reis að
baki honum svo dökk og kuldaleg að
gnaðurinn hvarf? Hvaðan skaut honum
upp þessum hljómleikamanni?
2.
Nú koma bonurnar úr öllum hús-
iun, hlaupandi. Það er ótrúlegt hvernig
3.
E n úti mættu þær mönnunum.
Mönnunum sem höfðu stanzað að hlusta.
Mönnunum sem komu með lestunum,
og hinum sem höfðu ætlað að fara.
Mönnum sem óku vörubílum hlöðnum
vörum, grænmeti ávöxtum eða með svín
til slátrunar, eða kýr eða gamla hesta.
Líka lögreglumönnunum, sem reiddu
ekki lenigur hvítar kylfur sínar, blístr-
urnar höfðu hrapað úr munni og héngu
og ekkert fólk. Þeir voru allir fremur
sultarlegir eins og þeir ættu hugsjón.
En leit nokkur á þá? Þó þeir gengju
eins og mikið lægi við að vekja sterk
áhrif. Einlbeittir eins og allir væru að
horfa á þá. Samt horfði enginn. Nema
ein gömul kona sem var að reyna að
heyra hvað fólkið væri að hlusta á, hún
hafði sitt hlustarhornið við hvort eyra.
Líklega heyrði hún ekki neitt. Hún
xenndi augum með listamannaflokkn-
um þegar hann gekk fyrir en hreyfði þó
ekki höfuðið, og hélt áfram að halda
andlitinu opnu fyrir því sem væri á
seyði ef hún skyldi fara að heyra eitt-
hvað.
5.
U nz þeir komu að aflraunamann-
inum á rauða teppinu á torginu. Hann
hinn óvænta sigur listar sinnar sem
mannihafið virtist honurn sanna, og hélt
kúlunum hátt og þríspennti í andlitinu
erfiðissvipinn sem átti að staðfesta að
þessar holu kúlur væru efnisþéttar inn
úr, og sólin sindraði á málmhúðinni.
(En þegar listamaðurinn birtist þá
fann hann að athygli mannhafsins var
honura horfin, og reiðin gaus upp 1
brjósti hans svo hann fór að hósta. Þess-
ir auðnulauisu betlarar, þessi sníkjiu-
dýr samfélagsins, hvernig voga þeir sér
að stela sigrinum sem er að kóróna ævi
sem var vígð þjáningu. Þessir hroka-
fuilu gortarar. Hver sá tárin marka
rásir í þetta gamla andlit, strika niður
eftir rauðu vegaryki sem huldi sjúkaa
fölva þess?
fetnds síðan þar hét Sovétilikin en hefur
ctftlega lýst því yfir opinlberlega að ekki
letji hann þangáðreiisu annað en stjórn-
endur landsins, þeir séu einu sönnu
feommiúnistamir £ Bússlandi. „Og ég veit
«tð fólki þykir vænt um mig þar eystra“,
»egir hann, ,,þvi þar hafa komið út með
Vtuttu millibili fjórar ævisögur er
Igreina frá ævi Paíblo Casais". Oistrafch,
*ovézki fiðiuieikarinn, friægi, sem sumir
j telja bezta fiðluleikara í (beimi nú, hefur
’ttagit orð í belg um Riússilandsre isu Casals
log sagt að láti hiami at£ þvS verða muni
•ovézkir tónlistamnenn taka á móti hon-
Dm við landamærin og bera á guUatói
SU Moskvu. Casals lætur sér veð. iíka, „en
austur fer ég ekki fyrr e>n þjóðin þar
•r frjáás að kjósa yiör sig hverja þá
»tjórn er hún vill sgáikt**
V
■ 24. deeemtber 1968 - ------------
P ablo Casals er nú rúmlega ní-
ræður og stendur enn í stórræðum. í
júnímánuði síðastliðnum stjórnaði hann
af sinni alkunnu festu og röggsemi tón-
listarhiátíðinni í Puerto Rioo sem ber
nafn hans og lék sjálfur á mörgum tón-
leikum hátíðarinnar. f júlí stóð í Marl-
Iboro námskeið fyrir sellóleikara og þar
kenndi Pablo Casals en í hjáverkum
stjórnaði hann flutningi á fjórum hiljóm-
sveitarsvítum Badhs til upptöku á hljióm
piötur. Síðar í jiúlí og fram í ágúst var
svo tónlistai’hátíðin í Prades, sem einnig
er við Casals kennd eins og áður sagði,
og þar eins og í Puerto Rico gerði hann
hvort tveggja að stjórna hátíðinni og
ieika sjáilfur á samtals sjö tón'leikum.
Sáðari hltuta ágústmánaðar bélt Casats
svo til Aþenu að stjórna þar æfingum
og flutningi á óratóríi sinu „E1 Pesse-
bre“ á tvennum tónleikum og í septem-
Iber var verkið svo flutt í Sant Miguei
de Cuixá og auðvitað stjórnaði CasaLs
öllu iþar lika. Þykir mörgum það me'á
mestu ólíkindum — og að vonum —•
hvert þrek hinn aldni meistari hefur enn
til starfa, þar sem hann afkastar oÆt-
lega margra manna verki og kennir sér
ekki þreytu þ'ótt allir samverkamenn
(hans séu að niðurlotum komnir. Að-
spurður einhverju sinni, hversu þetta
mætti vera, sagði Casals blátt áfram:
„Það er tónlistin sem gerir gæfumun-
inn. Hverju sinni sem ég sezt að sellóinu
mínu eða stíg upp á hljómsveitanstjóra-
pall er eins ag mér komi allt í einu
nýr máttur. Þótt ég hafi þá verið þreytt-
ur fyrir kenni ég engrar þreytu lengur
og get haldið áfram eins lengi og ég
þarf eða vil“.
Sonja Diego Thors
tók samau.
•LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 17