Lesbók Morgunblaðsins - 11.06.1967, Blaðsíða 3

F að nær enginn markverðum ár-
angri í einu né neinu, nema hann finni
jafnframt hamingjuna í því, sem hann
ler að fást við, hvort heldur er um að
ræða starf, íþrótt eða listgrein.
Jim Rya'n veit enga meiri sfcemmt-
un í þessu lífi en hlaupa þindarlaust.
Vinir hans óttuðust, að þegar hann full-
orðnaðist og kæmist i Kynni við hinar
ýmsu dásemdir lífsins sem glepja menn,
þá slægi hann slöku við hlaupið og
þjálfunina, en Ryun segir, að þessiir
menn þe-kki sig ekki — „... .mín mesta
ánægja er nefnilega að 'hlaupa."
Jim Ryun kom eins og spútnik inní
Ihlaupaheiminn og hefur 'varla gert ann-
að síðan en setja met, og þá einkum í
míiuhlaupinu fræga, þó að einnig hafi
hann komið við sögu í hálfrar mílu
vegalengdinni og tveggja mílna vega-
lengd.
Bretar og Bandaríkjamenn hafa t-il
þessa átt sterkasta míluhlaupara. Það
ihefur giengið á ý-msu um siguirinm.
Bandaríkjamenn 1-eiddu 1-engst af fyrir
stríð, en Breta-r tó-ku forystuna eftir
stríðið en -ha-fa nú um nokkurra ára
skeið orðið að -sætta sig við að hafa
ekki við Bandaríkjamönnum.
Það var lengi talið hámark mann-
1-egrar hlaupagetu að hlaupa ensk-a mílu
undir 4 mínútum. Bannis-ter hinn ensfci
náði fyrstur manna þessu marki fyrir
þ-rettán árum -en nú eru uppi a. m. k.
tuttugu menn, sem hafa hlaupið míl-
|una á skammri t-íma en 4 mínútum, og
Jim Ryun, heimsmethafi um þessar
mundi-r, hefur hlaupið hana á 3 mín.
51,3 sek. Ensk míla er 1609 m-etrar.
Jim Ryun er fæddur í borginni Wic'h-
itu í Kan-sas í apríl 1947. F-aðir 'hans
vinnuir nú hjá Boeing-verksmiðjunum
en var áður bóndi í Kansas. Ryun á
einn bróður, sem er eldri en hann, og
eina systur og er hún yngri en Ryun.
Ekki fara mi-klar sögur af Ryun í
æsku. Hann var um flest eins og gerist
og g-engur, en það v-ar svo, þeg-ar hann
var 15 ára, að hann „fa-nn sjálfan s-ig.“
Hann tók þá þátt í hlaupafceppni í skól-
anum s-ínum. Ekki varð hans fynsta
hlaup honum til neinnar sæmdar og
þjálfarinn sagði honum að v-era ekki að
þessu streði, ihann yrði -aldrei hlaupari,
en Ji-m litli var -e-kki á því að trúa
slíkri vitleysu, heldur hélt áfram að
hlaupa í blóðspreng og þarna kom hon-
um að haldi sá eiginleiki, sem mjög
eink-ennir hann, en það er þráinn. „Ég
skil -eikk-i s-jálfur af hv-erj-u ég gefst
aild-rei upp,“ s-egi'r hann.
Ryun er mjög sjálfsgagnrýninn af
ungum manni að vera o-g spyr sjólfan
sig ótæpt, -af hverju þetta eða hitt sé
svona en ekk-i -hinsegin, en það er
stundum -erfitt að átta sig á ‘hon-um
og mætti jafnvel kalla ihann dálítið
duttlungafullan. Hann er ih-n-eigður til
einveru og hleypur einn og lærir lexíur
sína-r einn, og hann er sagður ágætl-egia
gefinn til höfuðsins.
Ry-un býr yfir mi-klum metnaði, eins
og allir þeir, sem frægir verð-a að
verð-leikum og vegna raunverul-egrar
getu sinn-ar en efcki stunda-r-duttlunga
fjöldans. Hann vill ná langt og hlaupa
míluna undir 3,50 og h-efuir lýst því yfir,
að það ætli hann sér að gera.
11. júní 1967 . i.
Jim Ryun
hesmsmethafi í míluhlaupi
Fái-r bandarískir hlauparar hafa v-akið
jafn-almenna athygli og Ryun eftir að
metin fóru að h-rynj-a undan fótum
hans fyrir fjórum árum. Þessu fylgir
hinn alfcunni ókostur við frægðina, að
Ryun á erfitt með að finna blett, þar
s-em hann getur verið í friði.
Aðdáendur og ókunnir menn kveðja
dyra og biðja um viðtöi, íþróttaleið-
fogar og menn, s-e-m sjá um mó-t, sækja
lá fuind han-s. Ryun gerir allt s-em hann
getur til að forða sér undan fólki, hann
hefur aðeins mætt í þrjár meiri háttar
v-eizlur um dagana og þá var hann að
taka á móti verðla-unum eða það va-r
verið að heiðra hann sjálfan.
Ry-un seg-ist efcki tafca það í mál að
láta einn eða annan sóa burtu tím-a
sínum, sem honum veiti ekki a-f ti-1
námsins í háskólanum og hlaupanna.
Þessi mikl-a frægð hlaupara í landi
ibais-eballi-h-etjann.a er mjög óvenjuleg,
en hún hef-u-r sannarlega ekki stigið
Ryun til höfuð-s.
Þó að fyrsta skólaþjálfaranum lit-
dst ekki sem hlaiu-pa'legast á Ryun, hitti
hann fljótlega þjálfara, sem sá hvað
í -honuim bjó, o-g v-ar hann þá enn í ung
lingastoólia en jafntfnaim-t by-rjaður á iðn-
námi. Þessi maður var Timmons, þekkt-
ur íþróttaþj álfari, og hann kenndi við
s-kóla, sem var tvær mílur í burtu f-rá
þeim skóla, sem Ryun va-r í, en hann
ákvað að hlaupa spölinn ti-1 þjálfunar
hjá Timmons og það bar fljótlega ár-
angur. Timmons hafði ekki lengi tuktað
hann til, þegar hann sagði: — Þú verður
fyrsti unglingaskólapilturinn til að
hlaupa míl-una undir 4 mínútum.
Nú lögðust allir á eitt með að hvetja
Ryun, þjálfarinn, skólinn og heimili
(h-ans, en megina-triðið va'r vitaskiuld
kjarkur og vilji Ryunis sjálfs.
Hann virðist við fyrstu viðkynningu
vera mjög hléd-rægur ungur maður, en
hann býr yfir járnvilja, s-em fyrr segir,
og veit, hvað hann vill.
„í fynstu langaði mig aðeins til að
taka þátt í keppni með félögum mínum
en síðan tók við markmið til að keppa
að og sigrast á.“
Síðastliðið ár varð s-amfellt sigurár
Ifyrir Jim. Hann eetti met í hólfr-ar mílu
hlaupi innan dyra og utan, þó að hvo-r-
ugt þeirra fengi-st staðf-est vegna að-
stæðna og ósamkomulags í íþróttahreyf-
ingunni vestra. Hann -s-etti einnig band-a-
rískt met í 800 metra og 1500 metra
hlaupi og hann sigraði tvo beztu hla-up-
a-ra landsins í tveggja m-ilna hlaupi.
Hann ætlaði sér að setja heimsmet f
mílúhlaupi þetta ár í Compton, en hann
var orðinn keppnisþreyttur og fór of
hægt af stað og tímavörðu-rinn g-erði
honu-m þann ljóta grikk að kalla efcki
nægilega hátt og í tíma, hv-er millitími
hans væri, fyrr en það var um sein-
an. Hann lauk þó hlaupinu á tímanum
3.53,7 eða 0,1 sekúnd-u yfir heimsmeti.
Hann var óþreyttur eftir hlaupið og
telur sj-álf-ur vafalaust, að ha-nn hefði
þa-rna getað sett h-eims-met, ef hann
h-efði fengið nægar upplýsingar meðan
á hlaupinu stóð. Ja-fnframt háskóla-
námi va-nn Jim Ryun áður á búgarði
föður síns í Kansas, þar sem e-kkert fjall
og engin hæð rýfur sjóndei-ldarhring-
inn og aðeins sést endalaus sléttan. Jim
er oft kominn á fætur fyrir allar aldir
og tefcur þá æfingu. Hann er hár og
grannu-r og 1-eggjalangur. Skr-efin eru
löng og mjúk og mjög fyrirhafnarlaus.
tÞað er einm-analiegt veirk að hla-upa kíló
metra eftir kílómetra eldsnemma að
morgni, en Jim læt-ur sig hafa það og
virðist ein-ungis njóta þe-ss.
<*>V-
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 3 j